مقابله با حشرات در تابستان با طب سنتی

با نزدیک شدن به فصل گرما، حضور انواع حشرات مانند پشه، مگس، ساس و مورچه در محیط زندگی بیشتر می‌شود. بسیاری از افراد به‌جای استفاده از حشره‌کش‌های شیمیایی به سراغ روش‌های طبیعی و ایمن‌تری می‌روند. طب سنتی، با تکیه بر خواص دارویی گیاهان، راهکارهای مؤثری برای دفع حشرات و پیشگیری از گزش آن‌ها ارائه داده است. در این مقاله از زرچین به بررسی گیاهان دارویی مؤثر در دفع حشرات، روش‌های استفاده از آن‌ها، نسخه‌های طب سنتی و درمان اولیه گزیدگی می‌پردازیم.

گیاهان دارویی مؤثر در دفع حشرات

گیاهان دارویی را بشناسید تا از آنها برای دور نگه داشتن حشرات سود ببرید و البته سلامت خود را نیز به خطر نیندازید؛ زیرا سمومی که برای دفع حشرات استفاده می‌شوند برای سلامت شما نیز مضر هستند

 اسطوخودوس (Lavender)

رایحه آرام‌بخش این گیاه برای انسان خوشایند، اما حشرات علاقه‌ای به این گیاه ندارند و از آن دوری می‌کنند. برای دور نگهداشتن حشرات با این گیاه به این شکل عمل کنید:

·         مالیدن روغن اسطوخودوس به پوست

·         قرار دادن گل خشک در کیسه پارچه‌ای در کمد یا اتاق خواب

·         اسپری محلول عصاره اسطوخودوس در هوا

مطلب پیشنهادی: از خواص اسطوخودوس برای رحم غافل نشوید.

نعناع فلفلی  (Peppermint)

نعناع حاوی منتول است که یک دافع قوی برای حشرات به‌ویژه مورچه‌ها، پشه‌ها و ساس‌ها به شمار می‌رود.

برای دفع حشرات به کمک این گیاه به این روش عمل کنید:

·         مخلوط چند قطره اسانس نعناع در یک لیوان آب و اسپری در اطراف پنجره و درب‌ها

·         کاشت نعناع در باغچه یا نگهداری از آن در گلدان و در داخل خانه

 اکالیپتوس

اکالیپتوس با رایحه ماندگار خود اثر ضدعفونی‌کننده دارد و باعث دفع حشرات می‌شود. برای این منظور از این روش‌ها استفاده کنید:

·         استفاده از روغن اکالیپتوس روی پوست یا لباس

·          برای دور کردن پشه‌ها، برگ‌های خشک را در محیط خانه مانند اسپند دود کنید.

مطلب پیشنهادی: اکالیپتوس برای درمان آسم نیز مفید است.

ریحان

ریحان علاوه بر خواص ضدباکتری، با بوی تند خود حشرات را فراری می‌دهند و تاثیری مشابه با نعناع دارد. برای استفاده از ریحان در جهت دفع حشرات به این روش عمل کنید:

·         قرار دادن گلدان ریحان در نزدیکی پنجره‌ها

·         تهیه دمنوش یا اسپری عصاره ریحان برای استفاده در محیط

 پونه

پونه از دیرباز برای دفع پشه‌ها و مگس‌ها در طب سنتی استفاده شده است.

·         دم‌کرده پونه را در محیط اسپری کنید.

·         پونه خشک را در محل‌های رفت‌وآمد حشرات و گوشه‌های دیوارها بریزید.

زردچوبه

خواص ضدباکتریایی، ضدالتهابی و آنتی‌اکسیدانی زردچوبه باعث شده این گیاه بیشتر برای درمان اثر نیش و گزیدگی حشرات توصیه شود، اما در برخی موارد هم برای دور کردن حشرات کاربرد دارد:

·         برای دفع مورچه کمی پودر زردچوبه در مسیر تردد آنها بپاشید.

·         زردچوبه را با روغن‌های گیاهی ترکیب کنید و روی پوستتان بمالید. این ترکیب تا حدی از گزش حشرات جلوگیری می‌کند.

میخک (Clove)

میخک یکی از گیاهان بسیار مؤثر برای دفع حشراتی مانند پشه، مگس، مورچه، کنه و حتی شپش است و در طب سنتی و رایحه‌درمانی به‌عنوان یک دافع طبیعی قوی شناخته می‌شود. این گیاه حاوی اوژنول (Eugenol) که بوی تند و نافذی دارد که برای حشرات خوشایند نیست اما چای میخک برای شما بسیار دلنشین خواهید بود. برای دفع حشره به کمک میخک از روش‌های زیر استفاده کنید.

·         اسانس میخک را با کمی آب و گلاب رقیق کرده و در یک بطری اسپری بریزید، روی پرده، گوشه‌های خانه و لباس اسپری کنید.

·         چوب میخک خشک را برای دور کردن حشرات مانند اسپند در خانه بسوزانید.

·         چند عدد میخک را در پرتقال یا لیمو قرار دهید تا پشه و مگس وارد اتاق نشود.

·         ترکیب روغن میخک با روغن نارگیل یا کنجد برای مصرف موضعی روی پوست، به‌ویژه در فصل گرما یا سفرهای طبیعت‌گردی مفید است.

نکته : میخک برای پوست‌های حساس یا کودکان زیر ۳ سال باید با احتیاط استفاده شود و حتماً با روغن پایه رقیق گردد.

نسخه های طب سنتی برای دفع حشرات

در کنار استفاده از گیاهان دارویی می‌توانید دستورهای زیر را نیز درخانه تهیه و با کمک آنها حشرات را دور نگه دارید.

 ترکیب سرکه و نعناع

چند برگ نعناع تازه را برای یک شب در یک لیوان سرکه طبیعی بگذارید و سپس صاف کنید. این محلول را در محیط اسپری کنید. از همین اسپری می‌توانید برای پاک کردن سطوح نیز استفاده کنید و از قدرت پاک‌کنندگی آن لذت ببرید.

 روغن سیر و کنجد

چند حبه سیر را رنده کرده و در روغن کنجد بخیسانید.اگر به قول قدیمی‌ها گوشت شیرینی دارید و پشه‌ها بیش از هر کسی شما را نیش می‌زنند، می‌توانید این روغن را به پوست مالید تا پشه و مگس دور بمانند.

 جوشانده گل ختمی و بابونه

این ترکیب علاوه بر خاصیت ضد خارش و ضد التهابی، بوی تند ملایمی دارد که مانع نزدیک شدن برخی حشرات می‌شود. می‌توان آن را روی پوست استفاده کرد.

درمان گزیدگی حشرات با طب سنتی

در صورت گزیدگی توسط حشرات، توصیه می‌شود به جای پمادهای شیمیایی از موارد زیر برای تسکین درد و خارش استفاده شود:

·         استفاده از خمیر زردچوبه و عسل روی محل گزیدگی

·         مالیدن آب پیاز تازه یا آب برگ ریحان

·         کمپرس سرکه سیب یا جوشانده ختمی

برای آشنایی بیشتر با نسخه‌های کامل درمان گزیدگی حشرات در طب سنتی، به مقاله «درمان گزیدگی حشرات با طب سنتی و گیاهان دارویی» مراجعه کنید.

کدام گیاه برای دفع کدام حشره مناسب است؟

 هر گیاهی گروه خاصی از حشرات را دفع می‌کند. در جدول زیر اطلاعاتی در این خصوص را با شما به اشتراک می‌گذاریم:

نام گیاه دارویی	نوع حشره‌ای که دفع می‌کند	روش استفاده سنتی
نعناع فلفلی	پشه، مورچه، سوسک، عنکبوت	اسانس رقیق‌شده در اسپری، کاشت در گلدان
اسطوخودوس	پشه، مگس	شاخه خشک‌شده در خانه، اسپری اسانس با سرکه سیب
ریحان	پشه، مگس	دم‌کرده برای اسپری، گلدان کنار پنجره
سیر	پشه، کنه، سوسک	خیسانده در روغن و اسپری، مصرف خوراکی
اکالیپتوس	پشه	روغن در بخور، ترکیب با روغن زیتون برای پوست
اسپند + کندر	بیشتر حشرات خانگی	بخور دودزا برای دور کردن حشرات از محیط خانه
روغن کنجد + اسانس‌ها	پشه و دیگر حشرات پوست‌گز	ترکیب روغنی برای استفاده موضعی روی پوست بدن
میخک	پشه، مگس، مورچه، کنه و حتی شپش	استفاده از روغن به صورت موضعی یا دود کردن در خانه
زرچوبه	مورچه و سوسک	پاشیدن پودر زردچوبه در مسیر تردد حشرات

نتیجه گیری

خرید گیاهان دارویی برای دفع حشرات روشی طبیعی، کم‌هزینه و بی‌ضرر برای سلامتی انسان و محیط‌زیست است. طب سنتی ایران با معرفی ترکیبات گیاهی و نسخه‌های مؤثر، راهکارهایی مطمئن برای پیشگیری از حضور حشرات و درمان عوارض ناشی از گزیدگی ارائه می‌دهد. توصیه می‌شود به‌جای حشره‌کش‌های شیمیایی، از این روش‌ها بهره ببرید و با طبیعت مهربان‌تر باشید.