طرز تهیه قطاب یزدی و کرمانی + نکات کلیدی

قطاب یکی از شیرینی‌های سنتی و خوشمزه ایرانی است که به‌ویژه مدلی که در شهر یزد پخته می‌شود، شهرت دارد. این شیرینی لطیف با خمیر ترد و مغز بادامی یا گردویی، طعمی دلنشین دارد. طعم دلنشین این شیرینی جذاب و اصیل همراه با چای ایرانی، ترکیب بی‌نظیری است. در این مقاله از زرچین، با طرز تهیه شیرینی قطاب سنتی به همراه نکات مهم در پخت آن آشنا می‌شویم.

 طرز تهیه قطاب سنتی یزدی با مغز بادام و گرد) قطاب یزدی)

قطاب یکی از قدیمی‌ترین شیرینی‌های ایرانی است که اصالت آن به استان یزد و اطراف آن برمی‌گردد. از دیرباز این شیرینی در اعیاد و مناسبت‌های خاص تهیه می‌شده و به‌عنوان یکی از نمادهای پذیرایی ایرانی شناخته می‌شود. مواد اولیه ساده اما خوش‌طعم قطاب، نشان‌دهنده مهارت قنادان سنتی ایران در تهیه‌ شیرینی‌های خوشمزه است. در ادامه به بهترین و خوشمزه‌ترین دستور برای قطاب یزدی اصیل آشنا می‌شویم:

مواد اولیه برای تهیه شیرینی قطاب

نوع ماده اولیه	مقدار	توضیحات
آرد سفید	۲ لیوان	برای تهیه خمیر
ماست	½ لیوان	به ایجاد نرمی در خمیر کمک می‌کند
زرده تخم‌مرغ	۲ عدد	برای انسجام خمیر
روغن‌مایع یا کره ذوب‌شده	½ لیوان	باعث لطافت خمیر می‌شود
بیکینگ‌پودر	۱ قاشق چای‌خوری	برای پف‌کردن خمیر
وانیل	½ قاشق چای‌خوری	طعم‌دهنده
پودر بادام یا گردو	۱ لیوان	برای تهیه مغز قطاب
پودر قند	½ لیوان	برای داخل و روی قطاب
پودر هل	۱ قاشق چای‌خوری	عطروطعم خاص به شیرینی می‌دهد.

طرز تهیه قطاب یزدی

روش‌های سنتی پخت شیرینی‌های ایرانی در طول زمان جواب خود را پس داده است. در ادامه با طرز تهیه قطاب قدیمی و سنتی یزدی آشنا می‌شویم که می‌توانید  به صورت خانگی درست کنید:                       

1. آماده کردن خمیر قطاب

• در یک کاسه‌ بزرگ، زرده‌های تخم‌مرغ را با ماست و روغن‌مایع یا کره ذوب‌شده مخلوط کنید.
• بیکینگ‌پودر را اضافه کرده و هم بزنید تا مواد یکدست شوند.
• حالا آرد را کم‌کم اضافه کنید و با دست ورز دهید تا خمیری نرم و لطیف حاصل شود. توجه کنید که خمیر این شیرینی نباید خیلی سفت باشد.
• خمیر را در نایلون گذاشته و به مدت ۳۰ دقیقه استراحت دهید.

2. آماده کردن مغز قطاب

• پودر بادام یا گردو را با پودر قند و هل که در دستور آماده است، مخلوط کنید.
• این ترکیب را کنار بگذارید تا هنگام شکل‌دادن قطاب از آن استفاده کنید.

3. شکل دادن به قطاب

• خمیر قطاب را روی سطح آردپاشی‌شده باز کنید و با کمک وردنه، آن را به ضخامت حدود ۲ میلی‌متر برسانید.
• با استفاده از قالب دایره‌ای یا لیوان، خمیر را به قطعات دایره‌ای‌شکل ببرید.
• مقدار کمی از مخلوط مغز را در مرکز هر دایره قرار دهید.
• دو طرف خمیر را روی‌هم آورده و لبه‌ها را خوب بچسبانید. می‌توانید با دست یا چنگال، لبه‌ها را فرم دهید.
• برای فرم‌دادن به لبه‌های خمیر، با انگشت دولایه کناری را بگیرید و پیچ دهید و این کار را برای تمامی خمیر انجام دهید. با این روش دیگر خمیر قطاب در هنگام پخت از هم باز نمی‌شود.

4. سرخ کردن قطاب

• در یک ماهیتابه کوچک، روغن‌مایع را داغ کنید.
• قطاب‌ها را یکی‌یکی در روغن انداخته و با حرارت ملایم سرخ کنید تا طلایی‌رنگ شوند.
• دقت داشته باشید که لازم نیست رنگ قطاب‌ها تیره شود. حرارت را بسیار ملایم نگه دارید تا شیرینی‌ها همه یک‌دست تغییر رنگ دهند.
• پس از سرخ‌شدن، آن‌ها را روی دستمال‌کاغذی بگذارید تا روغن اضافی‌شان گرفته شود.

5. تزئیین قطاب یزدی

• پس از سردشدن، روی قطاب‌ها را با پودر قند بپوشانید.
• شیرینی‌های آماده‌شده را در ظرف سرو چیده و نوش جان کنید.

نکات مهم تهیه قطاب یزدی

قطاب مانند شیرینی مشهدی، شیرینی نخودچی و برنجی یکی از گزینه‌های مناسب برای تهیه شیرینی عید است. قطاب ماندگاری بالایی دارد و به همین دلیل می‌توانید آن را هفته‌ها قبل از عید هم آماده کنید و در یخچال نگهداری کنید. برای تهیه این شیرینی این نکات را در نظر داشته باشید:

• برای داشتن خمیر لطیف، آن را زیاد ورز ندهید.
• حرارت ملایم هنگام سرخ کردن: اگر حرارت روغن زیاد باشد، سطح قطاب سریع سرخ شده اما داخل آن نپخته باقی می‌ماند.
• استفاده از پوشش مناسب برای خمیر: هنگام استراحت، روی خمیر را با نایلون بپوشانید تا خشک نشود.
• برای جلوگیری از باز شدن قطاب هنگام سرخ شدن: لبه‌های خمیر را کمی با آب مرطوب کنید و محکم ببندید. همچنین می‌توانید قبل از سرخ کردن، قطاب‌ها را ۱۰ دقیقه در یخچال قرار دهید.
• نگهداری قطاب: این شیرینی را می‌توان در ظرف دربسته به مدت ۲-۳ هفته در دمای اتاق و در فریزر تا چند ماه نگهداری کرد.
• پخت قطاب در فر به جای سرخ کردن: برای کاهش میزان چربی، می‌توانید قطاب را در فر با دمای ۱۸۰ درجه سانتی‌گراد به مدت ۲۰ دقیقه بپزید.
• انتخاب مغز مناسب: علاوه بر بادام و گردو، از پودر پسته و فندق آسیاب‌شده نیز می‌توان برای تهیه مغز قطاب استفاده کرد.
• کنترل شیرینی قطاب: برای داشتن قطاب کم‌شیرین‌تر، مقدار پودر قند را در مغز کم کنید. برای شیرین‌تر شدن، می‌توانید بعد از سرخ شدن قطاب را در شربت رقیق (آب+شکر) بغلتانید.

مطلب پیشنهادی: راهنمای تصویری پیچاندن قطاب

قطاب کرمانی یا یزدی؟ تفاوت ها و شباهت ها 

قطاب کرمانی یکی از شیرینی‌های سنتی و خوشمزه ایران است که معمولاً در مناسبت‌های خاص تهیه می‌شود. اسناد تاریخی نشان می‌دهد که قدمت پخت این شیرینی در کرمان حتی از یزد هم بیشتر است. در ادامه طرز تهیه قطاب کرمانی را به شما آموزش می‌دهیم.

مواد لازم برای تهیه قطاب کرمانی

مواد لازم	میزان	توضیحات
آرد سفید	۲ لیوان	بهتر است از آرد سفید استفاده شود.
روغن جامد یا کره	۱/۲ لیوان	در دمای محیط
زرده تخم‌مرغ	۲ عدد	در دمای محیط
ماست	۱/۲ لیوان	برای لطافت بیشتر خمیر
بیکینگ‌پودر	۱ قاشق چای‌خوری	*
مغز گردو یا پسته خرد شده	۱ لیوان	در قطاب کرمانی از مغز پسته یا گردو استفاده می‌شود.
پودر قند	۱/۲ لیوان	برای مغز قطاب
هل ساییده شده	۱ قاشق چای‌خوری	برای مغز قطاب
پودر قند	به مقدار لازم	برای تزیین

طرز تهیه قطاب کرمانی به روش سنتی 

یکی از تفاوت‌های مهم قطاب کرمانی با قطاب یزدی، نوع مغزهای به‌کاررفته در آن است. در این نوع از قطاب از پودر پسته یا گردو استفاده می‌شود. به‌علاوه، خمیر قطاب کرمانی کمی ضخیم‌تر از نوع یزدی است و در دو نوع نیم‌دایره‌ای و گرد پخته می‌شود. در ادامه مراحل پخت این قطاب را بررسی می‌کنیم:

1. آماده کردن خمیر

• زرده‌های تخم‌مرغ را با روغن جامد یا کره مخلوط کرده و خوب هم بزنید.
• ماست را اضافه کرده و هم بزنید تا مواد یکدست شود.
• بیکینگ‌پودر را به آرد اضافه کرده و کم‌کم به مواد اضافه کنید تا خمیر نرمی حاصل شود.
• خمیر را به مدت ۳۰ دقیقه درون یک کیسه نایلونی در یخچال استراحت دهید.

2.    آماده کردن مغز قطاب

مغز گردوی خرد شده، پودر قند و هل ساییده شده را در ظرفی مخلوط کنید. شما می‌توانید در این ترکیب از پسته خرد شده هم استفاده کنید.

3.  پیچیدن و سرخ کردن قطاب

• خمیر را روی سطح آردپاشی شده با وردنه نازک باز کنید.
• با قالب یا یک لیوان، دایره‌هایی از خمیر جدا کنید.
• مقداری از مخلوط مغز گردو را وسط هر دایره قرار دهید.
• لبه‌های خمیر را جمع کرده و خوب ببندید. این مدل از قطاب بیشتر به صورت گرد و کروی شکل داده می‌شود.
• قطاب‌ها را در روغن داغ سرخ کنید تا طلایی شوند. سپس روی دستمال روغن‌گیر قرار دهید.

4.    تزیین و سرو

در مرحله آخر از طرز تهیه شیرینی قطاب کرمانی، پس از سردشدن، قطاب‌ها را در پودر قند بغلتانید. در ظرف مناسب سرو کرده و نوش جان کنید.

 نکته: می‌توانید به‌جای سرخ‌کردن، قطاب‌ها را در فر با دمای ۱۸۰ درجه سانتی‌گراد به مدت ۲۰ دقیقه بپزید تا نسخه سالم‌تری داشته باشید. برای عطر بهتر، از هل بیشتر یا گلاب در مغز قطاب استفاده کنید.

مطلب پیشنهادی: برای عید شیرینی کشمشی نیز تهیه کنید

طرز تهیه قطاب عسلی

نوع دیگری از قطاب‌های سنتی، قطاب عسلی است. در این مدل از قطاب، از عسل برای پوشش‌دادن به آن استفاده می‌شود. در طرز تهیه شیرینی قطاب عسلی، به‌جای پودر قند، از عسل برای پوشاندن سطح قطاب استفاده می‌شود که طعم ویژه‌ای به آن می‌دهد.

یکی دیگر از شیرینی‌های سنتی ایرانی سوهان کنجدی است که می‌توانید به راحتی در منزل آن را درست کنید. برای راهنمایی بیشتر مقاله طرز تهیه سوهان کنجدی را هم ببینید.

ارزش غذایی شیرینی قطاب چقدر است؟

قطاب یک شیرینی پرکالری و انرژی‌زا است که به دلیل داشتن آرد، روغن، مغزها و شکر، حاوی ترکیبات مغذی است. این شیرینی سنتی ایرانی، به دلیل استفاده از روغن و شکر، درعین‌حال پرچرب و شیرین است. در ادامه، ارزش غذایی تقریبی قطاب را بررسی می‌کنیم.

ارزش غذایی تقریبی	در هر ۱۰۰ گرم قطاب	توضیحات
کالری	۴۵۰ تا ۵۰۰ کیلوکالری	در هر ۱۰۰ گرم
کربوهیدرات	۵۰ تا ۶۰ گرم	به دلیل وجود آرد و شکر و...
چربی	۲۵ تا ۳۰ گرم	روغن، کره و مغزها
پروتئین	۵ تا ۷ گرم	مغزها و دیگر مواد
فیبر	۲ تا ۳ گرم	بسته به میزان مغزهای استفاده‌شده
قند	۲۰ تا ۳۰ گرم	به دلیل استفاده از شکر

ترکیبات مغذی مهم در شیرینی قطاب که برای ما مفید است

• گردو که سرشار از امگا ۳، ویتامین E و پروتئین است که برای سلامت قلب و مغز مفید است.
• هل که خاصیت آنتی‌اکسیدانی و کمک به هضم غذا دارد.
• آرد و ماست تأمین‌کننده کربوهیدرات و پروتئین موردنیاز بدن هستند.
• روغن و شکر منبع انرژی هستند اما مصرف بیش از حد آن‌ها ممکن است باعث افزایش وزن شود. اگر رژیم غذایی خاصی دارید یا دچار دیابت، فشارخون و چربی خون هستید باید به این نکته توجه ویژه‌ای داشته باشید.

آیا قطاب شیرینی سالمی است؟

قطاب یک شیرینی ویژه و خاص است که ممکن است از برخی جهات برای بدن ما مفید باشد. قطاب به دلیل داشتن مغز گردو و هل، حاوی مواد مغذی مفید است. از طرف دیگر، مقدار زیاد چربی و شکر باعث می‌شود که مصرف زیاد آن برای افراد دارای دیابت، چربی خون یا اضافه‌وزن مناسب نباشد.

اگر می‌خواهید قطاب سالم‌تری داشته باشید، می‌توانید مقدار شکر را در دستور کاهش دهید یا آن را به‌جای سرخ‌کردن، در فر بپزید. با این روش کالری کمتری دریافت می‌کنید و نگرانی کمتری درباره معایب قند و چربی در این شیرینی داشته باشید.

خرید مغزهای باکیفیت برای قطاب از فروشگاه زرچین

قطاب یکی از اصیل‌ترین شیرینی‌های ایرانی است که با خمیر لطیف و مغزهای مفید که در پخت آن به کار می‌رود، جایگاه ویژه‌ای در میان شیرینی‌های سنتی دارد. تهیه‌ این شیرینی در خانه، نه‌تنها لذت‌بخش است؛ بلکه طعمی خاص و خانگی هم پیدا می‌کند. پودر بادام، گردو پسته، مهم‌ترین مواد در طرز تهیه شیرینی قطاب است.

استفاده از مغزهای تازه تأثیر زیادی در طعم این شیرینی مفید سنتی دارد. اگر می‌خواهید قطاب باکیفیت‌تری داشته باشید، خرید بادام، گردو و پسته از زرچین بهترین روش است. با خرید از فروشگاه زرچین آجیل با بهترین کیفیت و مناسب‌ترین قیمت در کمترین زمان برای شما ارسال خواهد شد.

سؤالات متداول

قطاب یزدی با چه مغزهایی تهیه می‌شود؟

در قطاب یزدی از پودر بادام یا گردو برای مغز شیرینی استفاده می‌شود.

قطاب کرمانی با استفاده از چه مغزهایی پخته می‌شود؟

برای تهیه قطاب کرمانی از پودر پسته یا گردو استفاده می‌شود.

چگونه می‌توان قطاب را بدون سرخ‌کردن و با روش سالم‌تر تهیه کرد؟

می‌توان قطاب را در فر پخت تا روغنی جذب نکند. با این روش میزان کالری قطاب هم پایین می‌آید.

چه نکاتی برای جلوگیری از باز شدن خمیر قطاب هنگام سرخ‌کردن وجود دارد؟

برای این که خمیر باز نشود، لبه‌های خمیر را کمی مرطوب کنید. درست پیچاندن لبه‌ها هم باعث می‌شود در روغن و هنگام سرخ شدن باز نشود.

در چه دمایی و برای چه مدتی باید قطاب را در فر پخت؟

طرز تهیه شیرینی قطاب، شیرینی  را در فر با دمای ۱۸۰ درجه سانتی‌گراد به مدت ۲۰ دقیقه بپزید.