سرفههای خشک و مکرر، مخصوصاً در شب، میتوانند هم آرامش را از شما بگیرند و هم نشانهای از یک مشکل پنهان در بدن باشند. شاید بارها برایتان پیش آمده که بدون داشتن خلط یا گلودرد، سرفهتان قطع نمیشود و نمیدانید دلیلش چیست. اینجاست که دانستن علتها و روشهای درمان خانگی و تخصصی میتواند آرامش را به شما برگرداند. در این مطلب از فروشگاه زرچین، به شما کمک میکنیم تا دلیل سرفه خشکتان را پیدا کرده، آن را درمان کنید تا بتوانید راحتتر نفس بکشید. پس ادامه این مقاله را از دست ندهید!
سرفه خشک چیست؟
سرفه خشک به نوعی از سرفه گفته میشود که همراه با ترشح خلط یا مخاط نیست. این نوع سرفه معمولاً زمانی رخ میدهد که مجاری تنفسی یا ریهها دچار التهاب شدهاند و همین التهاب باعث تحریک و ایجاد حس قلقلک در گلو یا سینه میشود. در این حالت، بدن سعی میکند با سرفه، عامل تحریککننده را خارج کند، اما چون مخاطی وجود ندارد، این سرفهها بدون خروج مادهای انجام میشوند؛ به همین دلیل به آن سرفه غیرمولد یا بدون خلط نیز گفته میشود.
علت سرفه خشک چیست؟
سرفههای خشک میتواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. از مهمترین دلایل آن میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- آلرژی یا حساسیتهای فصلی
- آسم و تنگی نفس
- برونشیت (التهاب مجاری تنفسی)
- ریفلاکس معده به مری (GERD)
- مواجهه با مواد شیمیایی یا آلودگی هوا
- مصرف برخی داروها (مثل داروهای فشار خون)
- دخانیات و استنشاق دود
- مشکلات حنجره و تارهای صوتی
- قطرههای بینی که به گلو میریزند (Postnasal drip)
- سیاهسرفه (بهخصوص در کودکان)
در برخی موارد، سرفههای خشک میتوانند نشانهای از بیماریهای جدیتر باشد، مانند:
- بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD)
- نارسایی قلبی
- سرطان ریه
- ذاتالریه
- آمبولی ریوی
- سل
- وقفه تنفسی در خواب (Sleep Apnea)
مطالب پیشنهادی: مراقبت از ریهها در هوای آلوده؛ چرا آویشن پیشنهاد میشود؟
چگونه سرفه خشک را درمان کنیم؟
برای درمان سرفه خشک، ابتدا باید علت اصلی آن شناسایی شود. پزشک ممکن است با استفاده از معاینات بالینی و تصویربرداری مانند عکس قفسه سینه (X-ray)، علت را تشخیص دهد. اما برای درمانهای خانگی، میتوان از روشهای زیر استفاده کرد:
- داروهای ضد سرفه بدون نسخه: با مشورت پزشک یا داروساز، میتوانید از داروهایی برای کاهش سرفه استفاده کنید.
- مرطوب نگه داشتن بدن: نوشیدن آب کافی، چای گرم یا آب لیمو با عسل میتواند گلو را آرام کند.
- عسل طبیعی: یک قاشق عسل قبل از خواب میتواند سرفه را کاهش دهد.
- استفاده از دستگاه بخور: مرطوب کردن هوا با بخور سرد یا نشستن در حمام بخار میتواند به بهبود سرفه کمک کند.
درمان خانگی سرفه خشک با طب سنتی
در طب سنتی، روشهای موثری برای تسکین سرفههای خشک وجود دارد که بیشتر بر پایه گیاهان دارویی و تغییر سبک زندگی هستند. در این بخش، چند درمان خانگی سرفه خشک با طب سنتی را به شما معرفی میکنیم که میتوانید آنها را بهراحتی در منزل انجام دهید.
نوع درمان | مواد مورد نیاز | روش مصرف |
---|---|---|
دمنوش زنجبیل و عسل | زنجبیل تازه، آب جوش، عسل طبیعی | زنجبیل را خرد کنید. با آب جوش دم کنید. پس از ۱۰ دقیقه، عسل را اضافه کنید و میل کنید. |
دمنوش آویشن و عناب | آویشن خشک، عناب، آب | آویشن و عناب را در آب بجوشانید. پس از صافکردن، با عسل نوش جان کنید. روزی دو بار بنوشید. |
شربت پیاز و عسل | پیاز سفید، عسل | پیاز را رنده کنید. آب آن را بگیرید و با عسل مخلوط کنید. روزی دو قاشق مصرف کنید. |
بخور بابونه | گل بابونه، آب جوش | گل بابونه را در آب جوش بریزید. بخار آن را استنشاق کنید. شبها قبل از خواب تکرار کنید. |
دمنوش گل ختمی | گل ختمی، آب جوش | گل ختمی را در آب جوش بریزید. پس از ۱۵ دقیقه بنوشید. خاصیت ضدالتهابی دارد. |
شربت بهارنارنج | عرق بهارنارنج، عسل | عرق بهارنارنج را با عسل ترکیب کنید. روزانه سه بار بنوشید. آرامشبخش و ضدسرفه است. |
نکات مهم در درمان خانگی سرفه خشک
- از نوشیدنیهای سرد پرهیز کنید.
- هوای محیط را مرطوب نگه دارید.
- استراحت کافی داشته باشید و از صحبت زیاد پرهیز کنید.
- اگر سرفه شما بیشتر از دو هفته ادامه دارد، حتماً با پزشک مشورت کنید.
مطالب پیشنهادی: دمنوش های گیاهی ضد آلرژی به همراه نکاتی که حتماً باید بدانید
چگونه از سرفه خشک پیشگیری کنیم؟
برای جلوگیری از بروز سرفههای خشک، توصیه میشود:
- از قرار گرفتن در معرض دود، گرد و غبار و مواد شیمیایی خودداری کنید.
- سیگار نکشید و در معرض دود دست دوم قرار نگیرید.
- دستان خود را مرتب بشویید تا از بیماریهای ویروسی در امان باشید.
- در صورت ابتلا به آلرژی، از مواد حساسیتزا دوری کنید.
تفاوت سرفه خشک و سرفه خلط دار + راههای درمان
بسیاری از افراد نمیدانند چه تفاوتی بین سرفه خشک و سرفه خلطدار وجود دارد. شناخت این تفاوت، به انتخاب روش درمان مناسب کمک زیادی میکند.
تفاوت سرفه خشک و سرفه خلط دار
ویژگیها | سرفه خشک | سرفه خلطدار |
---|---|---|
وجود خلط | وجود ندارد | همراه با خلط یا مخاط |
عامل تحریککننده | التهاب، آلرژی، ویروس، آسم | عفونتهای ویروسی یا باکتریایی، برونشیت، ذاتالریه |
زمان وقوع | بیشتر در شب و هنگام دراز کشیدن | در طول روز و هنگام بیداری |
احساس گلو | خشکی، خارش یا قلقلک | احساس سنگینی در قفسه سینه یا گلو |
هدف درمان | کاهش التهاب و تحریک | کمک به تخلیه خلط از ریهها |
راههای درمان سرفه خشک
برای کاهش سرفههای خشک، باید گلو را آرام نگه دارید و التهاب را کاهش دهید. روشهای مؤثر شامل موارد زیر است:
- نوشیدن مایعات گرم مانند دمنوش آویشن یا چای زنجبیل
- استفاده از بخور سرد در اتاق خواب
- مصرف عسل طبیعی پیش از خواب
- اجتناب از آلرژنها مثل گردوغبار یا موی حیوانات
- استفاده از قرصهای مکیدنی گیاهی برای نرم کردن گلو
راههای درمان سرفه خلط دار
برای درمان این نوع سرفه، باید به خروج راحتتر خلط کمک کنید. چند راهکار خانگی مؤثر عبارتاند از:
- نوشیدن آب زیاد در طول روز برای رقیق کردن خلط
- بخور دادن با گیاهانی مثل اکالیپتوس یا بابونه
- مصرف شربت خلطآور با مشورت داروساز
- استراحت کافی و دوری از هوای سرد و خشک
- شستوشوی بینی با سرم فیزیولوژیک برای کاهش ترشحات پشت حلق
مطالب پیشنهادی: چگونه سیستم ایمنی بدن را تقویت کنیم؟ + تغذیه مناسب
دلایل شبانه سرفه خشک و راههای جلوگیری از آن
سرفههای خشک شبانه یکی از مشکلاتی است که بسیاری از افراد، بهخصوص در فصلهای سرد یا هنگام تغییرات فصلی با آن مواجه میشوند. این نوع سرفه که معمولاً هنگام خواب یا بلافاصله پس از دراز کشیدن شروع میشود، میتواند خواب شب را مختل کرده و باعث خستگی و کاهش کیفیت زندگی شود.
دلایل متعددی میتوانند باعث تشدید سرفه خشک در هنگام شب شوند. مهمترین آنها عبارتاند از:
۱. خشکی هوا
در فصلهای سرد سال، بهویژه در خانههایی که سیستم گرمایشی روشن است، هوای اتاق ممکن است بسیار خشک شود. این خشکی باعث تحریک گلو و ایجاد سرفه خشک میشود.
۲. ریفلاکس معده
هنگامی که دراز میکشید، اسید معده ممکن است به سمت گلو برگشته و باعث تحریک گلو و سرفه شود. این نوع سرفه اغلب بدون علامتهای گوارشی دیگر بروز میکند.
۳. آلرژی و گردوغبار
وجود گردوغبار، قارچ، موی حیوانات خانگی یا حتی بالشتهای پر از پر میتواند واکنش آلرژیک ایجاد کند و باعث سرفه خشک در شب شود.
۴. عفونتهای ویروسی
گاهی اوقات بعد از سرماخوردگی یا آنفولانزا، سرفه خشک بهویژه شبها ادامه پیدا میکند. این سرفهها میتوانند تا چند هفته باقی بمانند.
۵. آسم شبانه
برخی از مبتلایان به آسم ممکن است فقط در شب دچار علائم شوند، که مهمترین آن سرفه خشک، تنگی نفس و خسخس سینه است.
راههای جلوگیری از سرفه خشک در شب
اگر شما هم از سرفههای شبانه رنج میبرید، راهکارهای زیر میتوانند مؤثر باشند:
۱. استفاده از بخور سرد یا دستگاه رطوبتساز
مرطوب نگهداشتن هوای اتاق، بهویژه در فصل زمستان، کمک زیادی به کاهش تحریک گلو میکند.
۲. بالا نگهداشتن سر هنگام خواب
با قرار دادن دو بالش زیر سر، از بازگشت اسید معده جلوگیری کرده و فشار از روی مجاری تنفسی کاسته میشود.
۳. نوشیدن مایعات گرم قبل از خواب
چای بابونه، دمنوش زنجبیل یا آب گرم با عسل، هم آرامبخش هستند و هم گلوی تحریکشده را تسکین میدهند.
۴. تمیز نگه داشتن محیط خواب
مرتباً ملحفهها و بالشها را بشویید و از وجود گردوغبار یا موی حیوانات در اتاق خواب جلوگیری کنید.
۵. پرهیز از خوردن غذاهای سنگین پیش از خواب
این کار احتمال ریفلاکس معده را کاهش داده و جلوی تحریک گلو را میگیرد.
مطالب پیشنهادی: ۸ دمنوش برای تقویت سیستم ایمنی | دمنوشهایی که معجزه میکنند
سرفه خشک ناشی از آلرژی؛ علت و درمان خانگی
سرفه خشک یکی از علائم شایع آلرژی فصلی یا محیطی است. وقتی بدن در معرض عوامل آلرژیزا مانند گرده گل، گردوغبار، موی حیوانات یا کپک قرار میگیرد، واکنش دفاعی نشان میدهد. این واکنش باعث تحریک مجاری تنفسی میشود و در نتیجه سرفه خشک ایجاد میشود. سرفه در این حالت معمولاً طولانیمدت و مزمن است، بدون وجود خلط.
علائم سرفه خشک ناشی از آلرژی
- گلودرد یا تحریک گلو بدون خلط
- آبریزش بینی یا عطسههای مکرر
- احساس خارش در گلو یا بینی
- سرفههای پیدرپی بهخصوص در شب یا صبح زود
- عدم وجود تب یا نشانههای عفونت
چگونه سرفه خشک آلرژیک را تشخیص دهیم؟
اگر سرفه شما بیش از دو هفته ادامه پیدا کرده و همراه با خلط، تب یا درد عضلانی نیست، احتمال آلرژیک بودن آن زیاد است. در این شرایط، باید محیط زندگیتان را بررسی و عوامل تحریککننده را شناسایی کنید.
درمان خانگی سرفههای خشک ناشی از آلرژی
درمان این نوع سرفه نیاز به حذف یا کاهش تماس با عوامل آلرژیزا دارد. همچنین میتوانید از روشهای طبیعی و خانگی برای کاهش علائم استفاده کنید. جدول زیر چند روش مؤثر را معرفی میکند:
روش درمان | مواد مورد نیاز | طرز استفاده |
---|---|---|
بخور نعناع یا اکالیپتوس | برگ نعناع یا قطره اکالیپتوس، آب جوش | برگها را در آب جوش بریزید. بخار آن را استنشاق کنید. این کار را روزی دو بار انجام دهید. |
دمنوش آویشن با عسل | آویشن خشک، عسل، آب جوش | آویشن را در آب جوش دم کنید. پس از ۱۰ دقیقه، عسل را اضافه کنید و بنوشید. |
شربت زنجبیل و عسل | زنجبیل تازه، عسل طبیعی | زنجبیل را رنده کنید. آب آن را بگیرید. با عسل ترکیب کنید و روزی دو قاشق مصرف کنید. |
شستوشوی بینی با آب نمک | سرم شستوشو یا محلول آب نمک | بینی را با سرنگ مخصوص شستوشو تمیز کنید تا عوامل آلرژیزا کاهش یابند. |
مصرف دمنوش گل ختمی | گل ختمی، آب جوش | گل ختمی را دم کنید. روزی دو بار بنوشید. خاصیت ضدالتهابی دارد و گلو را تسکین میدهد. |
آیا کرونا، آنفولانزا و سرماخوردگی باعث سرفه خشک میشوند؟
بله، ویروس کرونا COVID-19 اغلب باعث سرفه خشک میشود، زیرا به شدت باعث التهاب در ریهها و مجاری تنفسی میشود. در حالی که سرماخوردگی و آنفولانزا معمولاً با سرفه خلطدار همراه هستند، اما ممکن است در دوران بهبودی، سرفه خشک تا چند هفته باقی بماند.
چه زمانی برای سرفههای خشک باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر سرفه شما بیشتر از دو هفته ادامه داشته باشد یا با علائمی مانند تب، کاهش وزن، تنگی نفس، خسخس سینه یا خلط خونی همراه باشد، باید حتماً به پزشک مراجعه کنید. تشخیص دقیق میتواند از بروز بیماریهای مزمن جلوگیری کند.
مطالب پیشنهادی: چگونه عناب به بهبود علائم آلرژیهای فصلی کمک میکند؟
خرید گیاهان دارویی از زرچیین
همهی شما از خواص گیاهان دارویی باخبر هستید و میدانید یکی از بهترین فواید این گیاهان، درمان گلودرد و سرفههای خشک است. اما آیا در حال حاضر فروشگاه مطمئنی سراغ دارید که تمامی محصولاتشان دارای ضمانت کیفیت و ضمانت ۷ روزه بازگشت وجه باشد؟ اگر سراغ ندارید، ایرادی ندارد؛ چون شما میتوانید برای خرید گیاهان دارویی به فروشگاه زرچین مراجعه کنید و تمامی محصولات، از جمله خشکبار، ادویهجات و گیاهان دارویی را با ضمانت ۷ روزه بازگشت وجه دریافت کنید.
نتیجهگیری
در این مقاله از سایت زرچین، به طور کامل به موضوع سرفه خشک پرداختهایم؛ از تعریف و دلایل ایجاد آن مثل آلرژی، آسم، ریفلاکس یا حتی بیماریهای جدیتر، تا روشهای درمان خانگی و طب سنتی با استفاده از گیاهان دارویی مانند آویشن، زنجبیل، گل ختمی و بابونه. همچنین تفاوت بین سرفه خشک و سرفه خلطدار بررسی شده و راهکارهای مؤثری برای کنترل سرفههای شبانه و آلرژیک ارائه شده است. در پایان نیز، امکان تهیه محصولات طبیعی و گیاهی از فروشگاه زرچین با ضمانت کیفیت و بازگشت وجه معرفی شده است.
سوالات متداول
چرا سرفه خشک بیشتر شبها بدتر میشود؟
شبها به دلیل خوابیدن در حالت افقی، احتمال برگشت اسید معده (ریفلاکس) و تحریک گلو بیشتر میشود. همچنین هوای خشک اتاق یا آلرژنهای محیط خواب میتوانند باعث تشدید سرفه شوند. در برخی افراد، آسم شبانه نیز عامل اصلی است.
سرفه خشک چند روز طول میکشد؟
اگر علت ویروسی باشد، معمولاً بین ۱ تا ۳ هفته طول میکشد. اما اگر بیشتر از دو هفته ادامه پیدا کند یا شدت آن بیشتر شود، باید بررسی پزشکی انجام شود چون ممکن است ناشی از آلرژی، آسم یا بیماریهای مزمن باشد.
آیا سرفههای خشک میتواند نشانه بیماری جدی باشد؟
بله. اگر با علائمی مثل تنگی نفس، خلط خونی، کاهش وزن یا تب همراه باشد، میتواند نشانه بیماریهایی مثل سرطان ریه، سل، نارسایی قلبی یا بیماریهای ریوی مزمن باشد. در این موارد مراجعه فوری به پزشک ضروری است.
چه چیزی برای آرامکردن سرفه خشک سریعتر اثر دارد؟
نوشیدن چای گرم با عسل، استفاده از بخور سرد، مکیدن آبنبات گیاهی و دمنوش آویشن یا زنجبیل از بهترین گزینههای سریعالاثر هستند. اینها گلو را مرطوب کرده و تحریک را کاهش میدهند.
آیا مصرف داروهای ضدسرفه بدون نسخه برای سرفه مؤثر است؟
در بیشتر موارد بله، ولی بهتر است با مشورت پزشک یا داروساز مصرف شوند. شربتهای ضدسرفه معمولاً مواد ضدالتهاب یا آرامکننده گلو دارند که میتوانند سرفه خشک را کاهش دهند؛ اما اگر علت زمینهای برطرف نشود، باز هم سرفه ادامه خواهد داشت.
چه تفاوتی بین سرفههای خشک و سرفه خلط دار وجود دارد؟
سرفه خشک بدون خلط است و بیشتر به دلیل التهاب، آلرژی یا تحریک گلو رخ میدهد. اما سرفه خلطدار معمولاً به علت عفونتهای ویروسی یا باکتریایی رخ میدهد و همراه با خروج مخاط است. درمان این دو نوع کاملاً متفاوت است و باید به نوع آن توجه کرد.