درمان خانگی کم خونی در خانه با مواد غذایی و روش های طبیعی

کم‌خونی یکی از شایع‌ترین مشکلات سلامتی است که ممکن است روند زندگی عادی را مختل کند. اگر به تازگی تمرکز و توجه کافی ندارید، زود خسته می‌شوید، تپش قلب دارید و یا همیشه زرد و رنگ‌پریده هستید، ممکن است دچار کم‌خونی شده باشید. اما برای درمان کم‌خونی چه راهکارهایی وجود دارد؟ درمان با مکمل‌های اهن همیشه بهترین و ساده‌ترین روش برای درمان  بوده است اما در کنار آن برای درمان خانگی کم خونی چه روش‌هایی وجود دارد؟ در این مقاله از زرچین با راهکارهایی برای درمان خانگی کم خونی آشنا می‌شویم.

چرا درمان کم خونی شدید در بانوان، کودکان و آقایان مهم است؟

کم‌خونی مشکلی است که ممکن است بسیار پنهان باشد و در اوایل بیماری علائم آشکاری نداشته باشد. شناخت علايم به شما کمک می‌کند تا درمان را به موقع شروع کنید و نگذارید این مشکل شدید شود. اما چرا درمان به موقع کم خونی شدید مهم است؟

1. پیشگیری از خستگی و کاهش انرژی

کم‌خونی باعث کاهش توانایی گلبول‌های قرمز در حمل اکسیژن به بافت‌های بدن می‌شود. این موضوع منجر به خستگی مفرط، ضعف و کاهش انرژی می‌شود که می‌تواند فعالیت‌های روزمره را مختل کند. افرادی که کم خونی شدید دارند زورتر از بقیه خسته می‌شوند و سیستم ایمنی بدن آن‌ها به خوبی کار نمی‌کند.

2. بهبود عملکرد ذهنی و تمرکز

کمبود اکسیژن در مغز، منجر به کاهش تمرکز، فراموشی و حتی مشکلات شناختی می‌شود. درمان کم‌خونی به بهبود عملکرد ذهنی کمک می‌کند. این مورد برای دانش‌آموزان و دانشجویان که به دنبال یادگیری با عملکرد بالا هستند، بسیار مهم است.

3. جلوگیری از عوارض قلبی

در موارد شدید، کم‌خونی می‌تواند باعث افزایش فشار بر قلب شود زیرا قلب باید سخت‌تر کار کند تا خون را به تمامی نقاط بدن برساند. این وضعیت ممکن است به مشکلات قلبی مانند ضربان قلب نامنظم یا نارسایی قلبی منجر شود.

4. تقویت سیستم ایمنی

کم‌خونی سیستم ایمنی بدن را تضعیف می‌کند و افراد را مستعد عفونت‌ها و بیماری‌ها می‌سازد. درمان کم‌خونی باعث بهبود عملکرد سیستم ایمنی می‌شود.

5. پیشگیری از مشکلات رشد در کودکان

در کودکان، کم‌خونی می‌تواند رشد جسمی و ذهنی آن‌ها را مختل کند. رشد مغز که در سال‌های اولیه زندگی سرعت بالایی دارد، ممکن است با کمبود آهن مختل شود و منجر به کاهش بهره هوشی شود. درمان به موقع کم‌خونی در کودکان به رشد سالم و به موقع آن‌ها کمک می‌کند.

6. بهبود کیفیت خواب

افراد مبتلا به کم‌خونی اغلب از بی‌خوابی یا کیفیت پایین خواب رنج می‌‌برند. استفاده از روش‌های درمان خانگی کم خونی به همراه استفاده از مکمل‌ها، کیفیت خواب را بالا می‌برد. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید مقاله کم خونی چیست را در زرچین ببینید.

قدم های مهم در درمان پزشکی کم خونی؛ چطور می توان با این بیماری خاموش مبارزه کرد؟

خط اول درمان کم خونی، به خصوص برای افرادی که هموگلوبین پایین دارند، روش پزشکی و استفاده از مکمل‌های مختلف است. بسته به کمبود هر کدام از زیرمغذی‌ها، درمان به روش‌های زیر انجام می‌شود:

• قدم اول: درمان کم خونی ناشی از فقر آهن با مصرف غذاهای غنی از آهن انجام می‌شود. گوشت قرمز، مرغ، ماهی، حبوبات، اسفناج و غلات غنی‌شده با آهن مهم‌ترین مواد غذایی هستند که آهن بدن شما را تامین می‌کنند.
• قدم دوم: استفاده از مکمل‌های آهن، تحت نظر پزشک است. برای مصرف این مکمل‌ها بهتر است ابتدا به پزشک مراجعه کنید و آزمایش خون بدهید تا میزان و دلیل کم‌خونی شما مشخص شود. درمان سریع کم خونی شدید، تنها با مصرف مکمل‌های مناسب ممکن است و درمان‌های خانگی باید در کنار درمان اصلی انجام شود.
• قدم سوم: مصرف ویتامین C برای جذب بهتر آهن است. مکمل‌هایی که حاوی آهن و ویتامین سی به صورت همزمان هستد، در این مورد بسیار کمک‌کننده است. به علاوه، سعی کنید از منابعی مانند مرکبات، گریپ فروت، گوجه‌فرنگی و فلفل دلمه‌ای استفاده کنید.
• قدم چهارم: مصرف ویتامین B12 از طریق مکمکل‌ها و غذاهایی مانند گوشت، تخم مرغ، محصولات لبنی است.
• قدم پنجم: مصرف اسید فولیک با خوردن مکمل‌های مناسب به همراه سبزیجات برگ سبز، پرتقال، حبوبات است.

درمان خانگی کم خونی؛ در کنار درمان های اصلی برای درمان کم خونی چه بخوریم؟

مصرف مکمل آهن درمان اصلی کم‌خونی به خصوص در مورد کم‌خونی فقر آهن است. غذایی که می‌خوریم ممکن است حاپی اهن زیادی باشد اما در برخی از موارد به دلیل مصرف همزمان برخی از غذاها با هم و یا نوع آهن موجود در آن‌ها چندان قابل جذب نباشند. اما چیزهایی که می‌خوریم و سبک زندگی ما تاثیر زیادی بر روی درمان این بیماری دارد. در ادامه با روش‌هایی برای درمان خانگی کم خونی که مکمل درمان‌های اصلی است، آشنا می‌شویم:

تغذیه مناسب: غذاهای حاوی آهن قابل جذب را در تغذیه روزانه خود بگنجانید

آهن یک عنصر کلیدی در تولید هموگلوبین است. داشتن رژیم حاوی آهن، بهترین و مهم‌ترین اقدامی است که می‌توانید برای درمان خانگی کم خونی و سرگیجه به کار ببرید. علاوه بر مصرف آهن از منابع مهم آن، ترکیب غذاهایی که می‌خوریم هم اهمیت زیادی در جذب آن‌ها دارد.

به عنوان مثال، آهن موجود در انواع گوشت، بیشتر از آهنی که در منابع گیاهی وجود دارد، قابل جذب است. نکته مهم دیگر این است که برخی از ویتامین‌ها و مواد معدنی به جذب بیشتر آهن در بدن ما کمک می‌کند. به عنوان مثال مصرف غذاهایی که منبع ویتامین سی هستند، جذب آهن را بالا می‌برند یا مصرف غذاهایی که کلسیم بالایی دارند، جذب آهن را کم می‌کنند.

غذاهای زیر منبع عالی آهن هستند:

گروه غذایی	مواد غذایی
انواع گوشت قرمز	گوشت قرمز و جگر، به‌ویژه جگر و گوشت گاو و گوساله گوشت گوسفند، جگر گوسفند
انواع گوشت سفید	مرغ و ماهی همراه با پروتئین حیوانی
سبزیجات برگ‌سبز تیره	اسفناج، کلم پیچ، و برگ چغندر
حبوبات	عدس، لوبیا قرمز، نخود، و ماش
مغزها و دانه‌ها	مثل بادام هندی، پسته، تخمه کدو، تخمه آفتابگردان، بادام و گردو

در جدول زیر تعدادی از مواد غذایی با آهن بالا به همراه میزان آهن آن‌ها آورده شده است:

ماده غذایی	میزان آهن (میلی‌گرم در 100 گرم)
جگر گاو	6.5 - 7.5
گوشت قرمز (گاو، بره)	2.7 - 3.3
عدس پخته	3.3
اسفناج پخته	3.6
نخود	2.9
لوبیا قرمز پخته	2.1
تخم کدو	8.8
شکلات تلخ	11.9
ماهی تن	1.3
زرده تخم‌مرغ	2.7
کینوا	1.5
کشمش	1.9
پسته	3.9

          نکته: جذب آهن از منابع گیاهی مثل اسفناج، حبوبات و خشکبار، نسبت به منابع حیوانی کمتر است. آهن موجود در این مواد از نوعی است که کمتر جذب بدن می‌شوند و البته اگر همراه با ویتامین سی مصرف شوند، میزان جذب بالاتری خواهند داشت.

همراه با مکمل، مواد غذایی غنی از ویتامین C بخورید

با توجه به بررسی‌های انجام شده از سوی مرکز تحقیقات انتقال خون ایران، ویتامین C جذب آهن را افزایش می‌دهد. به همین دلیل وقتی مکمل آهن می‌خورید و یا غذاهای حاوی آهن مصرف می‌کنید، بهتر است این ویتامین را هم در تغذیه خود بگنجانید. غذاهایی مانند فهرست زیر ویتامین سی بالایی دارند:

• مرکبات شامل نارنگی، پرتقال، لیمو، گریپ‌فروت
• فلفل دلمه‌ای
• گوجه‌فرنگی
• توت‌فرنگی
• کیوی

در صورتی که مکمل‌ها را برای جبران فقر آهن انتخاب کرده‌اید، زمان مصرف آن را به درستی انتخاب کنید. به یاد داشته باشید که با توجه به اطلاعات به دست آمده از سازمان تدارکات پزشکی هلال احمر، مصرف بیش از 2000 میلی‌گرم در روز ممکن است باعث عوارضی مانند تهوع، اسهال و مشکلات کلیوی شود.

مصرف چای و قهوه را محدود کنید

چای و قهوه به‌خصوص نزدیک وعده‌های غذایی، جذب آهن را کاهش می‌دهند. سعی کنید مصرف آن‌ها را محدود کنید و یا قبل و بعد غذاهای گوشی چای و قهوه ننوشید. همچنین مصرف زیاد لبنیات همراه با گوشت قرمز و منابع آهن، می‌توانند جذب آهن را مختل کنند.

میان وعده را جدی بگیرید

بسیاری از ما عادت داریم که چیزهایی با ارزش غذایی کم را برای میان‌وعده استفاده کنیم. اگر کم‌خونی ناشی از فقر آهن دارید، باید میان‌وعده‌هایی مقوی و با ارزش غذایی بیشتر را در برنامه غذایی خودتان بگنجانید. با این کار بخشی از آهن موردنیاز بدنتان در میان‌وعده جذب می‌شود. یکی از بهترین چیزهایی که می‌توانید در میان‌وعده مصرف کنید، مواد غذایی مانند خرما، خشکبار و کنجد هستند. خرما در هر یک  گرم، بین 3 تا 5 میلی‌گرم آهن دارد. پیشنهاد خوب، درست‌کردن مخلوطی از خرما و آجیل‌ها به همراه کنجد است. برای درست‌کردن این بمب آهن، خرما را له کنید و بعد به آن گردو و پسته خرد شده اضافه کنید. حالا  مخلوط را در ظرفی بریزید و روی آن را با کنجد تزیین کنید. این مخلوط بسیار انرژی‌زا است و آهن بالایی هم دارد.

از دمنوش ها و نوشیدنی مفید برای کم خونی استفاده کنید

برخی از گیاهان و سبزیجات، تاثیر فراوانی بر جذب بیشتر آهن و درمان کم‌خونی دارند. شما می‌توانید در کنار مکمل‌ها و تغذیه مناسب، این درمان خانگی کم خونی را هم امتحان کنید:

• دمنوش برگ گزنه و شنبلیله، یکی از دمنوش‌هایی است که می‌توانید برای جذب بهتر آهن استفاده کنید. این دو گیاه در طب سنتی سرشار از آهن و مواد مغذی هستند.
• آب چغندر یکی دیگر از نوشیدنی‌هایی است که برای تامین آهن و به عنوان درمان خانگی کم خونی مفید است. چغندر منبع غنی از آهن است. آب چغندر تازه همراه با کمی آب هویج به عنوان درمان خانگی کم خونی در کودکان هم بسیار مفید است.

از خشکبار بیشتر استفاده کنید

برخی از میوه‌های خشک و آجیل‌ها، از بهترین مواد غذایی هستند که می‌توانید برای درمان من‌خونی استفاده کنید. بعضی از بهترین خشکبار برای درمان این مشکل عبارت است از:

• خرما و کشمش که منبع خوبی از آهن و انرژی هستند.
• پسته به عنوان بهترین آجیل خونساز
• بادام و گردو که سرشار از مواد معدنی ضروری هستند.
• دانه کنجد و تخمه آفتابگردان که دارای آهن و کلسیم‌ هستند. 
• میوه‌های خشک مانند برگه زردآلو، منبع خوبی برای آهن هستند. اگر می‌خواهید خودتان در منزل میوه‌ها را خشک کنید، مقاله زرچین با عنوان طرز تهیه میوه خشک را ببینید.

از مصرف شیره میوه های طبیعی غافل نشوید

شیره میوه‌های طبیعی مانند شیره انگور، شیره خرما و شیره توت دشمن کم خونی هستند. این شیره‌ها سرشار از آهن، ویتامین‌ها و مواد معدنی هستند و می‌توانند تولید هموگلوبین در بدن را تقویت کنند. اما این شیره‌های میوه چه خواصی دارند؟

• شیره انگور و توت، منبع غنی از آهن، پتاسیم، کلسیم و ویتامین‌های گروه B است.
• مصرف مداوم شیره انگور، خرما و توت به بهبود تولید گلبول‌های قرمز کمک می‌کند.
• انرژی‌زا هستند و خستگی ناشی از کم‌خونی را کاهش می‌دهد.

می‌توانید شیره انگور را به‌صورت خالص یا به همراه آب گرم به صورت شربت به عنوان یک صبحانه برای کم خونی مصرف کنید.

خرید خشکبار از زرچین

بادام و پسته دو مورد از بهترین خشکباری هستند که می‌توانید برای تامین آهن بدن و برای درمان خانگی کم خونی استفاده کنید. خرید پسته از زرچین با کمترین قیمت و با بالاترین کیفیت ممکن است. بسته خشکبار شما در کمتر از

 روز و با ضمانت برگشت وجه به دست شما خواهد رسید.

سؤالات متداول

کم خونی چه نشانه‌هایی دارد؟

خستگی مزمن، رنگ پریدگی، تپش قلب، نبود تمرکز از نشانه‌های مهم کم خونی است.

خط اول درمان کم‌خونی چیست؟

مکمل‌های اهن بهترین و مهم‌ترین درمان برای این بیماری هستند.

درمان خانگی کم خونی با تغذیه از چه موادی ممکن است؟

گوشت قرمز، جگر، گوشت و جگر مرغ، ماهی‌هایی مانند ماهی تن و گیاهان برگ سبز منبع خوبی از آهن هستند. 

مصرف چه ویتامینی برای جذب آهن مفید است؟

ویتامین C به جذب بهتر آهن کمک می‌کند. در کنار مصرف آهن حتما از موادغذایی حاوی ویتامین سی نیز استفاده کنید.

چه ماده معدنی جذب آهن را کم می‌کند؟

کلسیم که نباید همراه با مواد غذایی حاوی آهن مصرف شود.