آفات مضر درخت پسته بسیار متنوع هستند و بسته به بیولوژی، چرخه زندگی ژنوم آفات مضر، روشهای مقابله و کنترل این آفات متفاوت خواهد بود. امروزه با توجه به پیشرفت و توسعه علم و گرایشهای مختلف در کشاورزی، روشهای جدید جایگزین راههای قدیمی و سنتی ریشه کنی آفات درختان پسته شده است که بسیاری از عوامل مهم مانند وضعیت اکولوژیکی منطقه، مقاومت بیش از حد در زندگی حشرات ایجاد میکند.
چرخه و تعادل محیطی به عنوان استاندارد و سطح تعادل در پروتکلهای کنترل انواع آفات پسته در نظر گرفته شده است.
مبارزه با انواع آفات درخت پسته بسته به نوع آفت مضر به دو صورت روشهای کنترل عمومی و روشهای مبارزه اختصاصی انجام میشود که از پروتکلهای خاصی پیروی میکند. رسیدگی به نهال پسته باعث میشود محصول نهایی درجه یک باشد. برای خرید پسته درجه یک میتوانید به فروشگاه آنلاین زرچین مراجعه کنید.
در روشهای کلی مبارزه با آفات درختان پسته سمپاشی یا به اصطلاح مبارزه شیمیایی به صورت کلی و با هدف از بین بردن تمامی آفات انجام میشود که در آن نوع خاصی از آفات مضر در نظر گرفته نخواهد شد. روشهای تخصصی مبارزه با آفات درختان پسته، با استفاده از روشهای مختلف برای از بین بردن چرخه زندگی نوع خاصی از آفت درخت پسته انجام شده و نسبت به گذشته دستخوش تغییرات زیادی شده است.
آفات عمومی در درختان پسته معمولاً در درجه دوم اهمیت قرار دارند و برای از بین بردن آنها از روشهای کنترل عمومی استفاده میشود. این نوع آفات که به درختان پسته آسیب میرسانند نیازی به سموم شیمیایی خاصی ندارند و در فرآیند سمپاشی فصلی و دورهای درختان پسته هدف قرار میگیرند.
سرخرطومی پسته یا سرخرطومی شاخه و میوه پسته، سرخرطومی تنه درخت پسته، کنه معمولی پسته، کنه بریوفیت پسته، کاپنودیس یا سوسک ریشه پسته از آفات غیر اختصاصی درختان پسته هستند.
پسیل معمولی درخت پسته یا به اصطلاح شیره خشک یکی از رایجترین و شناخته شدهترین آفات درختان پسته است. این نوع آفت در جمعیت باغداران به دلیل دفع ذرات قند مانند به خشک کردن آب پسته معروف است و یکی از دغدغههای اصلی باغبانان در اواسط پاییز و اوایل بهار محسوب میشود.
اوج تراکم پورهها در اواسط مهرماه و تراکم حشرات بالغ در اواسط اسفند مشاهده میشود. حشرات بالغ و پورههای پسیل شیره درختان پسته را میمکند تا مقادیر زیادی دانههای کریستالی قند مانند تولید کنند که منجر به ضعف عمومی گیاه، توسعه نیافتگی اندامهای آن و افزایش خطر چرک در شاخهها و تنه درخت میشود.
پسته، ارقام بادام زرند و ارقام ایتالیایی آن نسبت به این نوع از عفونت بسیار مقاوم بوده و انواع پسته تجاری مانند پسته اکبری و کله قوچی خطر ابتلا به عفونت پسیل بالایی دارند.
در ادامه بیشتر راجع به انواع پسیل پسته بحث میکنیم.
مطلب پیشنهادی: فواید پسته خام در بارداری
سه گونه پسیل مرتبط با درختان پسته در ایران موجود هستند. پسیل پسته نوعی آفت است که به عنوان یک آسیب یا عامل مضر برای درخت پسته محسوب میشود.
پسیل معمولی پسته "Agonoscena pistaciae"، در سراسر کشور هم در مناطق تولید پسته و هم در مناطق پستهکاری وحشی پراکنده است. علاوه بر این، دو گونه دیگر پسیل، پسیل خنجوک "Agonoscena bimaculata"، و پسیل پسته غلتکی برگ "Megagonoscena viridis".
پسیل معمولی پسته یک حشره بومی در ایران است که در حال حاضر جدیترین آفت در مناطق پستهخیز کشور به حساب میآید.
وجود جمعیت زیادی از پورههای پسیل و بالغین باعث ایجاد مشکلات شدید در رشد هسته و به دنبال آن ریزش جوانه و برگ زدایی میشود. این خسارت نه تنها بر عملکرد سال جاری بلکه در دو سال بعد کشت نیز تأثیر میگذارد و از این رو زیانهای اقتصادی سنگینی را به همراه دارد.
پسیل خنجوک در مناطق کوهستانی پراکنده شده است. وجود این پسیل در پستههای کشت شده از نظر اقتصادی اهمیتی ندارد، اگرچه در برخی از نقاط کشور خسارتهای شدیدی به مزارع وارد میکند.
این پسیلها عمدتاً در مکانهای مخفی تکثیر میشوند. کلنی پسیل معمولاً در خوشههای میوه بسیار متراکم به ویژه در اوایل فصل رشد رخ میدهد و سپس از اواسط بهار تا اواخر پاییز یک کلنی متراکم بین برگهایی ایجاد میکند که توسط کرم پروانهها به یکدیگر متصل شدهاند.
پسیل پسته غلتکی برگ آفت قدیمی درختان پسته کشت شده در ایران است که یک آفت مضر محلی شمرده میشود.
این نوع یونولتین است که سبب اصلاح رشد در بافت برگچه جوان و نیز رشد سریع میشود که در اوایل بهار انحرافات نامنظم برگچه را از لبه آن ایجاد میکند. برگچههای آلوده به صورت رول ظاهر میشوند. در این حالت دیاپوز تخم رخ میدهد، که در آن تخمهایی که در زاویه بین جوانه و سرشاخه در اواخر ماه گذاشته میشوند، ماه بعد از تخم بیرون میآیند.
آفات درختان پسته جزو آفتهای عمومی محسوب میشوند و در ارقام مستعد آلودگی بیشتر به صورت تخصصی با این آفت مبارزه میشود.
مبارزه تلفیقی اولین راه برای کنترل درختان پسته است که از ترکیب روشهای مختلف از جمله مبارزه بیولوژیکی، کنترل مکانیکی و کنترل شیمیایی تشکیل شده است.
مبارزه شیمیایی یکی از روشهای سنتی و موثر در مبارزه با آفات مختلف درختان پسته از جمله پسیل است. در این روش انواع سموم با توجه به تعداد پسیل در قسمتهای مختلف درخت پسته در مقادیر مختلف استفاده میشود و معمولاً اثرات موفقیت آمیزی خواهد داشت.
مبارزه بیولوژیکی یکی از محبوبترین و کم خطرترین روشها در محیط زیست و چرخه زندگی سایر گیاهان است.
در این روش گونه خاصی از حشرات مانند psyllaphagus pistaceg و حشرات شکارچی بالتوری در طول فصل رشد آفت پسیل به درختان پسته در سراسر کشور حمله میکنند و با تغذیه از پورهها و حشرات بالغ این آفت تعادل طبیعی و کنترل در جمعیت آفات پسیل درختان پسته تولید خواهند کرد.
روش مبارزه با تلههای چسبنده زرد یکی دیگر از ترفندهای جذب پسیل حشرات کامل درختان پسته است که با استفاده از تلههای چسبنده برای کاهش تعداد و تراکم این آفت استفاده میشود.
یکی دیگر از آفات شناخته شده و رایج درختان پسته، پروانه چوب خوار است که در سال یک نسل دارد و در فصل بهار از تراکم جمعیت بیشتری برخوردار است. این آفت هم چوب درختان و هم میوه پسته را هدف قرار میدهد و منجر به تخلیه و ایجاد دالانهای کوچک و بزرگ در چوب و از بین رفتن مغز پسته میشود. ریزش میوه، خشک شدن بذر و کاهش رشد درختان پسته در سالهای بعد از اثرات نامطلوب این آفت است.
استفاده از فرمونها یکی از مهمترین و موثرترین روشها در کاهش تراکم این نوع آفات درخت پسته در مناطق با مساحت کمتر است که با استفاده از ترکیبات معطر استخراج شده از پروانههای ماده برای جذب پروانههای نر استفاده خواهد شد.
مبارزه شیمیایی یکی دیگر از راههای مقابله با این نوع آفت محسوب میشود که متاسفانه به دلیل تجمع پروانههای چوب خوار در داخل شاخههای درخت تاثیر چندانی در کاهش تراکم این نوع آفت مضر نخواهد داشت. اما اتیون، زولتان و اندوسولفان از جمله سموم رایجی هستند که برای مبارزه با این نوع آفت مورد استفاده قرار میگیرند که در ترکیب با آب به مقدار متفاوتی استفاده خواهند شد.
یکی دیگر از آفات مضر درختان پسته، خانواده سنین مضر مانند سن بدبو، سن گیاه و سن دانه خواری است. این نوع آفات منجر به سیاه شدن و ریزش میوهها و ایجاد دانههای توخالی و اسفنجی در داخل میوه میشوند. کنترل زراعی و مبارزه شیمیایی از جمله روشهای مقابله با این نوع آفت درخت پسته است.
مطلب پیشنهادی: پسته خندان چیست؟
سوسک شاخ دراز و پروانه میوه خوار پسته از دیگر آفات مضر درختان پسته هستند که به میوههای این درخت حمله کرده و باعث سیاه شدن، ریزش و پوک شدن دانههای داخل میوه میشوند. کنترل فرمونی و شیمیایی یکی از روشهای موثر در کاهش تراکم این نوع آفت است که معمولاً از غلظتهای مختلف سم لارو علیه این موجودات استفاده میشود.
یکی از آفات مهم درختان پسته، زنجیره پسته است که در اکثر مناطق کاشت و برداشت پسته در ایران یافت میشود و در فصل بهار به اوج تراکم خود میرسد. این نوع آفت درخت پسته پس از تغذیه از جوانههای گیاه، نوعی شیره به صورت قطرهای ترشح کرده و سایر نواحی درخت را نیز آلوده خواهد کرد.
مرحله اول مبارزه با این آفت استفاده از روشهای شیمیایی و سم پاشی با سموم فوسالون و اندوسولفان به نسبتهای مختلف پس از گلدهی درختان پسته و مرحله دوم استفاده از کارتهای چسبنده زرد رنگ به منظور جذب این نوع آفت از سطح است.
این آفت هر دو سال یکبار تولید مثل میکند و از شاخههای درخت تغذیه میکند. سوسک شاخ بلند قرمز پسته منجر به پوکی و ضعیف شدن شاخههای درخت میشود و از رشد مناسب گیاه در سالهای بعد جلوگیری میکند.
اولین قدم برای جلوگیری از بروز این نوع آفت در درختان پسته انجام میشود که شامل کوددهی در فصول مختلف و آبیاری مناسب گیاه میباشد.
در مرحله بعد تخریب و هرس شاخههای آلوده به آفت و سوزاندن آنها در کاهش تراکم این نوع آفات درخت پسته موثر بوده و از افزایش آنها جلوگیری میکند.
مبارزه شیمیایی و استفاده از سموم روش موثرتر و قطعیتری در ریشه کنی سوسک ممرز قرمز بلند پسته و استفاده از سموم دیازینون و اندوسولفان به نسبتهای مختلف برای از بین بردن لاروهای این آفت است.
یکی دیگر از آفتهای بسیار مضر زنبورهای پسته خوار هستند که هم زنبورهای سیاه و هم طلایی در تمامی مناطق پسته کاری وجود دارند که به عملکرد سالانه پسته کاران آسیب جدی وارد میکنند. این نوع آفت درخت پسته، مغز پسته را هدف قرار داده و آن را غیرقابل استفاده میکند. اوج تراکم این نوع زنبورهای پسته خوار در اواسط بهار اتفاق میافتد و حجم زیادی از محصولات برداشت شده را از بین میبرد.
متاسفانه این نوع آفت مضر به مبارزه شیمیایی و سم پاشی با سموم مختلف مقاوم بوده و توصیه میشود برای کاهش تراکم این نوع آفات پسته خوار به صورت کلی و کاملا اصولی کلیه پستههای آلوده را از زمین و درختان جمع آوری کنید و سپس بسوزانید.
از جمله آفات رایج و آسیب رسان به ساختار برگ درختان پسته، پروانه برگ خوار است. لاروهای این آفت از بدنههای پشمی و چسبنده به سطح برگ تشکیل شده و با چسبیدن محکم به برگ درختان پسته و تغذیه از آنها حالت توری در برگها ایجاد میکنند.
تنها راه مبارزه با این نوع آفت درخت پسته مبارزه شیمیایی و سمپاشی در فصول تراکم لاروی این پروانهها میباشد. معمولاً در این مبارزه بسته به تراکم و جمعیت لاروها از سموم زولون و دیازینون به نسبتهای معینی به صورت محلول آبی استفاده میشود.
آنچه در این مقاله گفته شد در نهایت به شما این آگاهی را میدهد که نوع آفت مربوط به درخت پسته خود را شناسایی کنید و سپس عملیات لازم را به عمل آورید. اما امیدواریم که درختان شما در سلامت کامل پرورش یابند و نیازی به اطلاعات ارائه شده پیدا نکنید. اگر خواص پسته را نمیدانید، خواندن مقاله مربوط به آن را به شما پیشنهاد میکنیم.
مطلب پیشنهادی: این راز ساده در آشپزخانه شما میتواند به کاهش وزن کمک کند!
سایت زرچین به عنوان یکی از معتبرترین مراجع خرید مستقیم از کشاورز، امکان تهیه انواع پسته، زعفران و خشکبار با کیفیت را برای شما فراهم کرده است. با خرید پسته مستقیم از کشاورزان، شما نه تنها به حمایت از تولیدکنندگان داخلی کمک میکنید، بلکه از تازگی و اصالت محصولات اطمینان خواهید داشت.
پستههای ارائه شده در زرچین با دقت انتخاب شدهاند تا بهترین طعم و کیفیت را برای شما به ارمغان بیاورند. از انواع پسته اکبری، احمد آقایی و کلهقوچی گرفته تا زعفران اصیل ایرانی، هر آنچه که نیاز دارید، تنها با چند کلیک در دسترس شماست.