آشنایی با خواص پسته: نحوه کاشت و نگهداری درست پسته

پسته نوعی میوه درختی است، که جایگاه ویژه ای در بین محصولات مصادراتی دارد.این خوراکی خوشمزه که سرشار از آنتی اکسیدان و مواد معدنی است، یکی از پرطرفدار ترین آجیل ها در بین مردم جهان است. پسته در تمامی فصل های سال در دسترس است و از نوع آجیل های فصلی نیست .مهم ترین نکته در پرورش پسته , طولانی بودن دوره رشد آن است، که بین 5 تا 8 سال طول می کشد، اما به دلیل جایگاه ویژه در بین محصولات صادراتی کشت آن به طور گسترده انجام می شود.در در این مقاله همه چیز درمورد کاشت، داشت و برداشت پسته مورد بررسی قرار می گیرد.

کاشت، داشت و برداشت پسته

کاشت، داشت و برداشت پسته شامل مراحل مختلفی است که هرکدام به دقت و مدیریت صحیح نیاز دارد. در زیر به‌طور خلاصه به این مراحل اشاره می‌شود:

مکان مناسب برای کاشت پسته

مناسب ترین مکان برای کاشت و پرورش پسته مناطقی که به اندازه ی کافی نور خورشید به آن برسد و دارای زمستان های سرد،  تابستان های گرم و مقداری باران باشد.
مناطق مرتفع به دلیل درجه حرارت پایین برای کاشت پسته مناسب نیستند. در مناطقی که رطوبت بالاست نیز پسته به عمل نمی آید.  مناطق بیابانی و نیمه خشک بهترین مکان برای پرورش پسته است. ایده آل ترین دما برای پسته 37 درجه سانتی گراد به بالا است.

خاک مناسب

به دلیل اینکه خاک بستر اصلی رشد درخت است، باید توجه زیادی در انتخاب محل کشت پسته شود. بهترین نوع پسته در بافت شنی لومی که یک نوع بافت متوسط است،  به عمل می آید.
 در بافت های دیگر مانند لوم رسی سیلتی و لوم رسی که بافت سنگین تری محسوب میشوند نیز محصول مناسبی به عمل می آید.
خاک های سبک همچون شن و رس نیز گزینه های مناسبی برای کاشت پسته هستند. به طور کلی درختان پسته در خاک عمیق با بافت سبک تا متوسط رشد بیشتری دارند.

کاشت پسته

یکی از فعالیت‌های کشاورزی پرطرفدار و سودآور است. درخت پسته علاوه بر ارزش اقتصادی، جنبه‌های زینتی نیز دارد. برای کاشت موفق پسته، نیاز به اطلاعات جامعی در مورد شرایط آب و هوایی، نوع خاک، آبیاری، کوددهی و هرس کردن است. در این مقاله، به صورت جامع به مراحل مختلف کاشت پسته پرداخته می‌شود. پسته را میتوان به صورت نهال یا بذر کاشت.

کاشت نهال

برای کاشت پسته از طریق نهال باید هر دو پایه نر و ماده را بکاریم،  اما نکته قابل توجه این است که تا قبل از 7 سال تشخیص نهال نر و ماده کار دشواریست. به همین دلیل چندین نهال در میان نهال های ماده میکارند تا مطمئن شوند حداقل یکی از نهال ها نر است. نسبت درختان نر به ماده 1 به 15 است یعنی برای کاشت پسته به ازای هر 15 درخت ماده 1 درخت نر میکارند. 

کاشت بذر

ابتدا از فروشگاه معتبر بذر را تهیه کنید. سپس آنها را ضد عفونی کنید و دانه ها را داخل دستمال مرطوبی در دمای اتاق قرار دهید. برای ایجاد گردش هوا بهتر است هر چند باری دستمال را کنار زده و یا چند سوراخ در دستمال ایجاد کنید. حدود یک هفته طول میکشد تا بذر ها جوانه بزند. در طول این مدت از رطوبت پارچه غافل نشوید . بعد از جوانه زدن بذر ها آن ها را به گلدانی مناسب که انتهای آن سوراخی برای خارج شدن آب دارد منتقل کنید . سپس هنگامی که بذر ها ریشه زد آن ها را در گلدان بزرگتری قرار دهید. حدود 3تا 4 سال طول میکشد تا بذر تبدیل به نهال شود. هنگامی که به نهال تبدیل شد، بیرون از خانه و در خاک مناسب آن ها را بکارید. بهترین زمان برای کاشت نهال در بیرون از خانه فصل بهار یا پاییز است. گودالی که حدود نیم متر پهنا و دو برابر ریشه نهال ارتفاع دارد حفر کنید . گودال را از خاکی که با کود حیوانی مخلوط کرده اید پر کنید و در نهایت نهال را آبیاری کنید تا منافذ آن پر شود.

نصب قیم

برای نگهداری از نهال و محافظت در برابر باد نصب قیم الزامی است و حدود دو سال باید در کنار نهال قرار گیرد.

مراقبت از نهال پسته

نور

نور خورشید باید به طور کامل به نهال پسته بتابد .

خاک

 برای کاشت پسته خاک باید از نظر میزان اسیدی بودن خنثی و PH  آن بین 7تا 7.5 باشد.

فاصله درختان

ممکن است درختان پسته تا 10 متر رشد کنند، بنابراین بین درختان باید حدود 4 الی 5 متر فاصله باشد. همچنین بین ردیف ها باید حدودا 5 تا 6 متر فاصله داشته باشد.
  
آبیاری

پسته گیاهی است که به آبیاری روزانه یا هفتگی نیاز ندارد و آبیاری آن به صورت هفته در میان است. اگر ماهانه درختان را آبیاری میکنید، باید ریشه درختان به صورت عمیق در خاک باشد تا ذخیره مناسبی داشته باشند. در فصل هایی که بارش باران هست، نیازی به آبیاری نهال پسته نیست. همچنین در فصل زمستان که درختان به خواب زمستانی میروند نیازی به آبیاری ندارد.

کود دهی

فصل بهار به دلیل اینکه رشد درختان سریع میشود، بهترین فصل برای کود دهی محسوب میشود . مناسب ترین کود برای درخت پسته کودی است که شامل نیتروژن,  پتاسیم ,  فسفر  و... باشد. مثلا کود 10-10-10 برای کود دهی مناسب است.
پس از کود دهی حتما نهال را آبیاری کنید تا راحت به ریشه درخت نفوذ کند. برای باروری درخت و پر مغز شدن پسته کود سولفات روی توصیه میشود. سالی دوبار درختان را کود دهی کنید و در کود دهی زیاده روی نکنید زیرا منجر به آسیب رسیدن به درخت میشود.

هرس

هرس به دلایل مختلفی همچون فرم دهی به درخت، تقویت اسکلت درخت، بهبود رشد درخت و... انجام میشود.
 مناسب ترین زمان برای هرس فصل زمستان است. زیرا درختان در خواب به سر میبرند و برای فصل بهار انرژی بیشتری در   
درخت ذخیره میشود. هرس در تابستان یا بهار، احتمال نفوذ قارچ ها و آفات ها را در مکانی که هرس شده افزایش می دهد. 

علف هرز

در مکانی که درخت پسته پرورش می یابد، نباید هیچ گونه علف هرزی وجود داشته باشد. پس در هر فصل از سال هر نوع علف هرزی را اطراف درخت مشاهده کردید، آن را جدا کنید.

آفات درخت پسته

پسیل پسته,  شپشک پسته , پروانه چوب خوار پسته ,  زنجره پسته و... از انواع آفاتی هستند، که خسارت زیادی به درختان پسته وارد میکنند.

• پسیل پسته: این نوع آفت با نام شیره خشک شناخته میشود . این حشره در اواخر زمستان ظاهر میشود و تا پاییز به فعالیت خود ادامه میدهد . آفت پسیل سبب ریختن برگ ها و وارد آمدن خسارت به میوه های درخت میشود.
• شپشک پسته:  باعث میشود میوه درخت پوک شود. این نوع آفت بر روی تنه و برگه های درخت به خوبی قابل مشاهده است.
• پروانه چوب خوار:  ابتدا به محصول درخت و خوشه ها آسیب وارد کرده و سپس باعث ضعیف شدن شاخه های درخت میشود. به طوری که شاخه هایی که به این نوع آفت آلوده هستند میوه کمتری نسبت به خوشه های سالم میدهد.
• زنجره پسته: با نام شیره تر شناخته میشود . ترشحات این نوع آفت که بر روی برگ ها میریزد، باعث خشک شدن برگ ها میشود همچنین این افت موجب خشک شدن میوه نیز میشود و محصول را از بین میبرد.

برای از بین بردن آفات مشورت با کارشناسان کشاورزی جهت توصیه راهکار های مناسب بهترین راه است.

برداشت پسته

هنگامی که پسته ها رسیده می شوند، نوبت به برداشت آن ها می رسد. یکی از نشانه های اینکه پسته رسیده، تغییر رنگ پوسته ی آن از زرد و سبز به قرمز است و  پوسته گاهی ترک میخورد. با مشاهده این نشانه ها سریع تر محصول خود را برداشت کنید، زیرا ممکن است به آفت آلوده شود.
درخت پسته یک سال محصول فراوان و یک سال کمتر محصول می دهند که اصطلاحا میگویند پسته درخت دو ساله است.
 

خواص پسته

پسته دارای ارزش غذایی بالایی است .این آجیل ارزشمند دارای خواص دارویی و درمانی فراوانی است. به طور مثال به دلیل آهن موجود در آن برای کم خونی بسیار موثر بوده و خوردن آن به کسانی که از کم خونی رنج میبرند توصیه میشود. همچنین حاوی مواد معدنی، پروتئین و کلسیم بوده از همین رو مصرف آن نیز در دوران بارداری موثر است و باعث رشد و تقویت جنین میشود.

مطلب پیشنهادی: فواید و مضرات خوردن پسته در دوران بارداری

خواص پسته در دوران بارداری

خوردن پسته در دوران بارداری مشکلی ندارد بلکه دارای خواصی نیز می باشد.  فقط باید میزان مصرف آن کنترل شود و در حد تعادل استفاده شود.

• رشد جنین: پروتئین موجب رشد بدن میشود. پسته نیز به دلیل داشتن پروتئین فراوان به رشد جنین کمک میکند.
• بهبود کم خونی: سته منبع غنی از آهن بوده و خوردن ان گلبول های قرمز بدن را افزایش داده و به بهبود کم خونی کمک میکند.
• خواص ضد التهابی: از خواص مهم پسته میتوان به کاهش التهاب و ورم در دوران بارداری اشاره کرد.
• کمک به رشد مغز جنین: پسته به دلیل دارا بودن امگا 3 موجب رشد مغزی جنین میشود.
• پیشگیری از عفونت: خواص آنتی اکسیدانی که در پسته وجود دارد به دلیل وجود ویتامین های A  و E  است که از عفونت در این دوران پیشگیری میکند.
• بهبود سیستم ایمنی بدن: پسته به دلیل دارا بودن آنتی اکسیدان هایی همچون ترکیب های پلی فنلی,   ویتامین ها سیستم ایمنی بدن را قوی می کند.
• درمان یبوست: پسته سرشار از فیبر بوده که به درمان یبوست کمک میکند.
• کاهش کلسترول بد: مصرف پسته سطح چربی بدن را کنترل میکند زیرا پسته حاوی اسیدهای چرب اشباع نشده است و همین موجب افزایش کلسترول خوب و کاهش سطح کلسترول بد بدن میشود.
• سلامت چشم: کارتنوئید موجود در پسته موجب سلامت چشم میشود.
• بهبود سلامت قلب: وجود اسید آمینه در پسته از لخته شدن خون جلوگیری میکند.
• حفظ سیستم عصبی: پسته دارای ویتامین B6  بوده و در حفظ سیستم عصبی بسیار موثر است.

پسته همچنین باعث رشد، تقویت و بهبود بافت مو میشود. همچنین به دلیل دارا بودن بیوتین تاثیر بسزایی در درمان ریزش مو دارد.
پسته برای پوست، یک مرطوب کننده ی طبیعی است و در حفظ درخشندگی پوست بسیار موثر است. همچنین پسته به دلیل اینکه منبع غنی از ویتامین E  است از پوست در مقابل اشعه های خورشید محافظت و احتمال مبتلا شدن به سرطان پوست را نیز کاهش میدهد.

روش مصرف پسته در بارداری

راه های مختلفی برای افزودن پسته به وعده های غذایی وجود دارد که میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
ساده ترین راه , مصرف آن به صورت خام است. میتوان در سوپ جو ماست و شیر از آن استفاده کرده و آن را به صورت صبحانه مصرف کرد.
همچنین درست کردن دسرهای خوشمزه و متنوع با پسته یکی از بهترین راه های مصرف پسته است. ترکیب پست، قند و هل بسیار مقوی بوده و با نام قووتو شناخته میشود که مصرف آن در دوران نقاهت توصیه میشود. میلک شیک دارای پسته هل و فندق برای رفع گرسنگی پیشنهاد میشود.

عوارض مصرف زیاد پسته

پسته علاوه بر خواص فراوانی که دارد مصرف زیاد آن باعث بروز مشکلاتی میشود که به آن اشاره میکنیم:

فروکتون های موجود در پسته موجب بروز اسهال یبوست و شکم درد میشود.  بهترین راه مصرف پسته مصرف آن به صورت خام است و پسته ی شور باعث افزایش فشار خون میشود.
اسید آناکاردیک یکی از عوامل آلرژی زا شناخته میشود.پسته نیز دارای این عامل آلرژی زاست و مصرف آن نیز ممکن است موجب بروز آلرژی در زنان باردار شود.
مبتلا شدن به آسم و اختلالات تنفسی در کودکان به دلیل مصرف زیاد پسته در دوران بارداری است.
پسته به دلیل هضم دشوارش برای معده مناسب نیست و خوردن زیاد آن به دلیل برخورداری از طبع گرمش موجب بروز کهیر در پوست میگردد.
مصرف بیش از اندازه پسته در دوران بارداری موجب افزایش وزن میشود و خوردن حدود یه مشت(20 عدد پسته) مقدار معتدلی است.

نکته مهم و قابل توجه این است که از مصرف پسته هیچ ضرری ندارد مگر اینکه توسط پزشک منع شود.

خرید پسته از کشاورز

خرید پسته از کشاورز، بهترین و امن ترین راه برای خرید پسته است. زیرا در این روش شما مطمئن هستید که پسته به صورت مستقیم از کشاورز به دست شما می رسد و کاملا تازه و ارگانیک است. در فروشگاه زرچین شما می توانید ابتدا با کشاورزی که از او قصد خرید دارید، به طور کامل آشنا شوید و از شیوه کشت و کود های استفاده شده در طول فرایند محصول خود آگاهی پیدا کنید، سپس اقدام به خریدی امن و باکیفیت کنید.