
عفونت کلیه یکی از انواع عفونتهای دستگاه ادراری (UTI) است که در صورت عدم درمان، میتواند خطرات جدی برای سلامت ایجاد کند. این نوع عفونت، که در علم پزشکی با نام پیلونفریت (Pyelonephritis) شناخته میشود، معمولاً از مثانه یا مجرای ادرار شروع شده و به یکی از کلیهها یا هر دو گسترش مییابد. اما آیا علت بروز این بیماری، یا نحوه درمان و پیشگیری از آن را میشناسید؟ اگر پاسختان منفی است، مشکلی ندارد. در این مقاله از فروشگاه زرچین، به بررسی کامل علائم عفونت کلیه، علت بروز، عوامل خطر، روشهای درمان و راههای پیشگیری از آن میپردازیم.
عفونت کلیه چیست؟
عفونت کلیه زمانی رخ میدهد که باکتریها از مجرای ادرار یا مثانه به سمت کلیهها حرکت کرده و باعث التهاب و عفونت در بافت کلیه شوند. این وضعیت میتواند یک یا هر دو کلیه را درگیر کند و در صورت عدم درمان، ممکن است منجر به آسیب دائمی کلیه یا حتی گسترش عفونت به خون شود که یک وضعیت تهدیدکننده حیات است.
علائم عفونت کلیه
علائم عفونت کلیه ممکن است در هر فرد متفاوت باشد، اما شایعترین نشانهها عبارتاند از:
- تب و لرز
- سوزش یا درد هنگام ادرار
- تکرر ادرار
- احساس فوریت در ادرار کردن
- درد در کمر، پهلو یا کشاله ران
- تهوع و استفراغ
- وجود چرک یا خون در ادرار
- ادرار بدبو یا کدر
- درد شکم
اگر هر یک از این علائم را دارید، بهویژه در کنار تب یا خون در ادرار، لازم است فوراً به پزشک مراجعه کنید.
به چه علتی کلیه دچار عفونت میشود؟
شایعترین علت عفونت کلیه، ورود باکتریها از طریق مجرای ادرار به مثانه و سپس حرکت آنها به کلیهها است. که به طور طبیعی در روده زندگی میکنند. در موارد نادر، عفونت ممکن است از طریق جریان خون از سایر نواحی بدن به کلیهها برسد. همچنین، جراحی کلیه یا دستگاههای پزشکی مانند کاتتر میتوانند راه ورود میکروبها به کلیه باشند.
مطالب پیشنهادی: عفونت مجاری ادراری دارید؟ این روش خانگی شما را نجات میدهد
عفونت کلیه و روشهای تشخیص آن
عفونت کلیه یکی از جدیترین انواع عفونتهای دستگاه ادراری است. تشخیص دقیق و سریع این بیماری نقش کلیدی در پیشگیری از آسیبهای دائمی به کلیهها دارد. پزشکان با استفاده از چند روش تشخیصی، وضعیت کلیهها را بررسی میکنند و شدت عفونت را مشخص میسازند.
۱- آزمایش ادرار (UA و کشت ادرار)
پزشک ابتدا آزمایش آنالیز ادرار (UA) را تجویز میکند. این آزمایش وجود گلبولهای سفید، باکتری و نیتریت را بررسی میکند. برای تشخیص دقیقتر، پزشک نمونه ادرار را برای کشت باکتریایی به آزمایشگاه ارسال میکند. در این مرحله، نوع میکروب و حساسیت آن نسبت به آنتیبیوتیکها مشخص میشود.
۲- تصویربرداری با سونوگرافی یا سیتیاسکن کلیه
اگر علائم شدید باشند یا فرد چندین بار دچار عفونت شده باشد، پزشک از سونوگرافی کلیهها یا سیتیاسکن (CT scan) کمک میگیرد. این روشها وجود سنگ کلیه، انسداد یا آبسه را نشان میدهند و به تشخیص عفونت پیچیدهتر کمک میکنند.
۳- آزمایش خون (CRP و شمارش WBC)
پزشک برای ارزیابی شدت التهاب و پاسخ سیستم ایمنی، آزمایش خون تجویز میکند. بالا بودن سطح CRP (پروتئین واکنشی C) و شمارش گلبولهای سفید (WBC) نشانهای از عفونت فعال در بدن است. این نتایج معمولاً همراه با آزمایش ادرار تفسیر میشوند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورتی که:
- علائم عفونت کلیه را دارید،
- در حال درمان عفونت ادراری هستید اما علائم شما بهبود نیافتهاند،
- دچار تهوع، استفراغ، یا ادرار خونی شدهاید،
باید بلافاصله به پزشک مراجعه کنید، زیرا عفونت کلیه میتواند باعث بروز عوارض جدی مانند عفونت خونی، آسیب بافتی یا حتی مرگ شود در ادامه مقاله درمورد عفونت کلیه، بیشتر صحبت خواهیم کرد پس تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
چه عواملی احتمال عفونت کلیه را زیاد میکنند؟
برخی افراد بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند. این عوامل شامل موارد زیر است:
۱. چرا زنان بیشتر در معرض عفونت کلیه هستند؟
مجرای ادرار زنان کوتاهتر است و نزدیکتر به مقعد و واژن قرار دارد، بنابراین باکتریها راحتتر میتوانند وارد مثانه شوند. همچنین زنان باردار در معرض خطر بیشتری هستند.
۲. انسداد ادراری: مانعی که راه را برای عفونت باز میکند
مانند سنگ کلیه، تنگی مجرا یا بزرگ شدن پروستات در مردان.
مطالب پیشنهادی: دفع فوری سنگ کلیه با نسخه های طب سنتی و سازگار با طبع بدن شما
۳. سیستم ایمنی ضعیف؛ دروازهای برای ورود باکتریها
بیماریهایی مانند دیابت مصرف داروهای سرکوبکننده سیستم ایمنی (مانند داروهای بعد از پیوند عضو) میتواند بدن را در برابر عفونت آسیبپذیرتر کند.
۴. وقتی اعصاب مثانه درست کار نمیکنند، خطر بالا میرود
در افرادی که دچار آسیب نخاعی یا اختلال عصبی هستند، ممکن است متوجه علائم عفونت نشوند.
۵. کاتتر ادراری؛ عامل پنهان ابتلا به عفونت کلیه
کسانی که بستری یا دچار بیحرکتی هستند ممکن است به کاتتر نیاز داشته باشند که احتمال عفونت را افزایش میدهد.
درمان خانگی عفونت کلیه و راهکارهای مؤثر در خانه
درمان نکردن عفونت کلیه بهموقع، میتواند عوارضی خطرناک ایجاد کند. در کنار درمانهای دارویی که پزشک تجویز میکند، رعایت برخی راهکارهای خانگی میتواند به تسریع روند بهبود کمک کند. در ادامه، چند روش مؤثر خانگی برای کمک به درمان عفونت کلیه آورده شده است:
روش درمان خانگی | توضیح |
---|---|
نوشیدن آب فراوان | نوشیدن ۸ تا ۱۰ لیوان آب در روز به خروج باکتریها از کلیه و مجاری ادراری کمک میکند. |
استفاده از دمنوش بابونه یا گزنه | یک فنجان دمنوش گزنه یا بابونه، التهاب کلیه را کاهش میدهد. روزانه یک تا دو بار مصرف شود. |
رعایت بهداشت فردی | خشک و تمیز نگه داشتن ناحیه تناسلی، احتمال ورود باکتری را کاهش میدهد. |
ادرار بعد از رابطه جنسی | این کار باعث میشود باکتریهایی که احتمالاً وارد مجرا شدهاند، سریعتر از بدن خارج شوند. |
مصرف سیر خام یا پخته | سیر خاصیت آنتیبیوتیکی طبیعی دارد و میتواند سیستم ایمنی را تقویت کند. |
استراحت کافی | بدن هنگام استراحت بهتر با عفونت مقابله میکند. روزانه حداقل ۷ تا ۸ ساعت بخوابید. |
مصرف پروبیوتیکها | مصرف ماست پروبیوتیک یا مکملهای طبیعی به تعادل باکتریهای مفید در بدن کمک میکند. |
نکات مهم در درمان خانگی عفونت کلیه
-
این روشها مکمل درمان دارویی هستند، نه جایگزین آن.
-
در صورت مشاهده تب بالا، درد شدید یا خون در ادرار، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
-
خانمهای باردار یا افراد دارای بیماری زمینهای نباید بدون مشورت با پزشک از درمان خانگی استفاده کنند.
مطالب پیشنهادی: آجیل برای کلیه | مفید یا مضر؟ بررسی علمی و نکات مصرف
رژیم غذایی مفید برای سلامت کلیه در دوران عفونت
در کنار داروهای تجویزشده توسط پزشک، رعایت یک رژیم غذایی مناسب نقش مهمی در بهبود سریعتر و کاهش التهاب دارد. تغذیه درست، به بدن کمک میکند تا عفونت را کنترل کرده و فشار کمتری به کلیهها وارد شود. در جدول زیر، به مهمترین نکات تغذیهای در دوران عفونت کلیه اشاره میکنیم:
نوع تغذیه | توضیح |
---|---|
پرهیز از غذاهای شور | مصرف نمک را کاهش دهید. غذاهای فرآوریشده، کنسروها و فستفودها فشار بیشتری به کلیهها وارد میکنند. |
مصرف میوهها و سبزیجات تازه | از میوههای کمپتاسیم مانند سیب، انگور، هویج و خیار استفاده کنید. این مواد آنتیاکسیدان دارند و به کاهش التهاب کمک میکنند. |
کاهش موقت مصرف پروتئین حیوانی | مصرف گوشت قرمز، مرغ و تخممرغ را محدود کنید. پروتئین زیاد بار متابولیک کلیه را بالا میبرد. از پروتئینهای گیاهی در حد متعادل استفاده کنید. |
نوشیدن آب نارگیل یا آب زغالاخته | در صورت نداشتن منع پزشکی، این نوشیدنیها میتوانند به تنظیم PH ادرار و کاهش رشد باکتری کمک کنند. روزانه یک لیوان کفایت میکند. |
نکات تکمیلی برای مراقبت تغذیهای در عفونت کلیه
- آب کافی بنوشید تا کلیهها بتوانند سموم را بهتر دفع کنند.
- از نوشیدنیهای شیرین و نوشابه پرهیز کنید.
- وعدههای غذایی را سبکتر اما با تعداد بیشتر در طول روز مصرف کنید.
- از مصرف مکملها یا داروهای گیاهی بدون مشورت پزشک پرهیز کنید.
عفونت کلیه درماننشده چه عوارضی به دنبال دارد؟
اگر فرد عفونت کلیه را به موقع درمان نکند، ممکن است با عوارضی خطرناک و گاهی غیرقابلجبران روبهرو شود. در این بخش، به بررسی مهمترین عوارض ناشی از درماننکردن عفونت کلیه میپردازیم.
1. نارسایی کلیه
وقتی باکتریها برای مدت طولانی در کلیه باقی بمانند، بافت کلیه آسیب میبیند. این آسیب در صورت تکرار یا شدت زیاد، ممکن است عملکرد کلیه را مختل کند. در چنین حالتی، کلیهها توان تصفیه خون را از دست میدهند و فرد به نارسایی کلیه دچار میشود. نارسایی کلیه نیاز به دیالیز یا حتی پیوند کلیه دارد.
2. عفونت خونی (سپسیس)
اگر عفونت کلیه در مراحل اولیه کنترل نشود، باکتریها میتوانند وارد جریان خون شوند. این وضعیت خطرناک به نام سپسیس شناخته میشود. سپسیس باعث التهاب شدید در بدن میشود و ممکن است اندامهای حیاتی مانند قلب، ریه یا مغز را دچار اختلال کند. در برخی موارد، سپسیس جان بیمار را تهدید میکند.
3. فشار خون بالا
کلیهها نقش مهمی در تنظیم فشار خون دارند. وقتی عفونت باعث آسیب بافتی در کلیهها شود، تنظیم فشار دچار اختلال میشود. در نتیجه، احتمال بروز فشار خون بالا در بیماران افزایش پیدا میکند. این فشار بالا، اگر کنترل نشود، ممکن است قلب و عروق را نیز درگیر کند.
4. آسیب دائمی به بافت کلیه
اگر عفونت به صورت مزمن در کلیه باقی بماند، بافت کلیه تخریب میشود. این آسیب ممکن است به شکل زخم یا بافت مرده در کلیه باقی بماند. حتی با درمان دارویی، این بخشهای آسیبدیده ممکن است عملکرد طبیعی خود را بازنیابند. در بلندمدت، کاهش عملکرد کلیه باعث تجمع سموم در بدن میشود.
چگونه از عفونت کلیه پیشگیری کنیم؟
با رعایت نکات ساده بهداشتی میتوان احتمال ابتلا به این بیماری را کاهش داد:
- نوشیدن زیاد آب: مایعات به خروج باکتریها از دستگاه ادراری کمک میکند.
- اجتناب از نگهداشتن ادرار: در صورت نیاز به تخلیه مثانه، به تأخیر نیندازید.
- ادرار بعد از رابطه جنسی: به حذف باکتریهای وارد شده به مجرای ادرار کمک میکند.
- تمیز کردن صحیح پس از اجابت مزاج: از جلو به عقب پاک کنید تا باکتریهای روده وارد مجرای ادرار نشوند.
- پرهیز از محصولات تحریککننده: مانند اسپریهای بهداشتی زنانه یا شستوشوهای داخلی.
مطالب پیشنهادی: تخم گشنیز برای کلیه درد و ورم؛ راهکار سادهای که شاید نشنیده باشید
خرید بابونه از زرچین
گیاه بابونه یکی از گیاهان دارویی مفید برای عفونت کلیه است که میتوانید بهصورت دمنوش از خواص آن بهرهمند شوید. اما آیا فروشگاهی مطمئن برای خرید بابونه سراغ دارید؟ اگر پاسختان منفی است، مشکلی ندارد! شما میتوانید با خیال راحت برای خرید بابونه به فروشگاه زرچین مراجعه کنید. چرا با خیال راحت؟ چون تمامی محصولات فروشگاه زرچین، از جمله خشکبار، ادویه و گیاهان دارویی، همگی دارای ضمانت کیفیت و ضمانت ۷ روزه بازگشت وجه هستند.
نتیجهگیری
در این مقاله از سایت زرچین بهطور کامل با موضوع عفونت کلیه آشنا میشوید؛ از علائم و علل ایجاد آن گرفته تا روشهای تشخیص و درمان، هم پزشکی و هم خانگی. همچنین بررسی کردهایم که چه عواملی خطر ابتلا را افزایش میدهند، چه رژیم غذایی به بهبود کمک میکند و چه عوارضی در صورت درماننکردن ممکن است رخ دهد. اگر به دنبال راهکارهای مؤثر برای پیشگیری یا درمان هستید، این مقاله راهنمایی جامع و کاربردی در اختیار شما قرار میدهد.
سوالات متداول
چطور بفهمم عفونت کلیه دارم یا فقط عفونت مثانه است؟
اگر همراه با سوزش ادرار، تب، لرز، درد در پهلو یا کمر، تهوع یا استفراغ دارید، احتمال زیاد عفونت به کلیهها رسیده است. در این صورت فوراً باید به پزشک مراجعه کنید. آزمایش ادرار و سونوگرافی تشخیص دقیق میدهند.
اگر عفونت کلیه درمان نشود چه اتفاقی میافتد؟
درماننکردن عفونت کلیه میتواند باعث آسیب دائمی به کلیه، نارسایی کلیه، فشار خون بالا یا عفونت خونی (سپسیس) شود. این عوارض ممکن است حتی جان بیمار را تهدید کنند.
آیا درمان خانگی برای عفونت کلیه کافی است؟
خیر. درمان خانگی فقط به بهبود علائم کمک میکند ولی جایگزین آنتیبیوتیک نیست. باید درمان دارویی را زیر نظر پزشک انجام دهید. درمان خانگی فقط نقش کمکی دارد، نه اصلی.
چقدر طول میکشد تا عفونت کلیه درمان شود؟
اگر درمان مناسب انجام شود، معمولاً در عرض ۷ تا ۱۴ روز بهبود حاصل میشود. علائم معمولاً ظرف چند روز کاهش مییابند، اما داروها را باید کامل مصرف کنید.
آیا عفونت کلیه قابل پیشگیری است؟ چگونه؟
بله. با رعایت بهداشت، نوشیدن آب زیاد، تخلیه کامل ادرار، ادرار کردن بعد از رابطه جنسی، و اجتناب از نگه داشتن ادرار میتوان احتمال ابتلا را کاهش داد. این نکات ساده، بسیار مؤثرند.