
طرز تهیه ماش پلو بدون گوشت؛ ساده، مقوی و خوشمزه! ماش پلو بدون گوشت یک غذای مقوی و سالم است که میتوانید در وعدههای سحر، افطار، نهار یا شام آن را سرو کنید. این غذا به شیوههای متفاوتی پخته میشود که از انواع روشها، میتوان به آبکش کردن و پخت پلو به شکل کته اشاره نمود. در این مقاله از زرچین طرز تهیه ماش پلو بدون گوشت را شرح خواهیم داد.
جدول مواد اولیه ماش پلو
یکی از ۳۰ غذای گیاهی ماه رمضان ماش پلو بدون گوشت است. برای تهیه این غذای خوشمزه، نیاز به مواد جدول زیر دارید.
نام ماده اولیه |
مقدار |
توضیحات |
برنج |
۲ پیمانه |
ترجیحاً ایرانی |
ماش |
۱ پیمانه |
از قبل خیسخورده |
پیاز |
۱ عدد متوسط |
خلالی خرد شده |
زردچوبه |
۱ قاشق چایخوری |
برای طعم و رنگ بهتر |
دارچین |
۱ قاشق چایخوری |
اختیاری، برای عطر بیشتر |
نمک و فلفل |
به مقدار لازم |
تنظیم طعم |
روغن زیتون یا کنجد |
۲ قاشق غذاخوری |
برای تفت دادن |
زعفران دم کرده |
۲ قاشق غذاخوری |
برای رنگ و عطر بهتر |
شوید خشک یا تازه |
۲ قاشق غذاخوری |
اختیاری، برای طعم خاص |
طرز تهیه ماش پلو بدون گوشت، مراحل گام به گام
روشهای متفاوتی برای تهیه ماش پلو بدون گوشت وجود دارد. روش تهیه مجلسی و متداول را میتوان شیوه آبکش کردن برنج دانست. به همین دلیل در ادامه ابتدا این روش را معرفی کردهایم.
مرحله اول: آماده سازی ماش
- ابتدا ماشها را بشویید و داخل یک کاسه بریزید.
- روی ماشها آب ریخته و تا زمانی که روی آنها را آب بگیرد، به کاسه آب اضافه کنید.
- اجازه دهید ماشها ۳ تا ۴ ساعت خیس بخورند. با این کار زودتر میپزند و نفخ آنها کمتر میشود.
- پس از خیس خوردن، ماش را داخل یک قابلمه بریزید. ۲ الی ۳ لیوان آب و کمی نمک هم اضافه کنید.
- قابلمه را روی حرارت متوسط بگذارید.
- ماشها باید ۲۰ تا ۳۰ دقیقه بپزند تا نرم شوند. مراقب باشید ماشها له نگردند.
- سپس آب اضافی ماش را خالی کنید.
مرحله دوم: آماده سازی برنج
- برنج را چند بار با آب ولرم بشویید تا نشاسته اضافی آن گرفته شود.
- سپس برنج را در کاسه بریزید.
- آن را با آب و ۱الی ۲ قاشق چایخوری نمک خیس کنید. حداقل مدت زمان لازم برای خیس خوردن، ۳۰ دقیقه است. می توانید این زمان را به یک تا سه ساعت افزایش دهید.
مرحله سوم: تفت دادن پیاز و طعم دهی به ماش
- یک تابه بردارید و ۲ قاشق غذاخوری روغن داخل آن بریزید.
- حالا پیاز را نگینی خرد کرده و در روغن تفت دهید. آن قدر به سرخ کردن ادامه دهید تا پیازها طلایی شوند.
- میتوانید یک الی دو حبه سیر رندهشده را به پیاز اضافه کنید و ۱ دقیقه دیگر مخلوط را تفت دهید.
- امکان افزودن هویج خرد شده یا رنده شده هم وجود دارد.
- حالا زردچوبه، فلفل و دارچین یا زیره را به ترکیب اضافه کنید و هم بزنید.
- سپس ماش پختهشده را به پیاز اضافه کنید.
- مخلوط را ۳ تا ۵ دقیقه روی حرارت ملایم تفت دهید تا طعم بگیرد.
مرحله چهارم: پخت برنج و مخلوط کردن با ماش
- جهت پخت ماش پلو برای ۴ نفر، داخل یک قابلمه بزرگ ۵ لیوان آب جوش و ۱ قاشق چایخوری نمک بریزید. برای ۶ نفر مقدار را ۱.۵ برابر کنید.
- وقتی آب جوش آمد، برنج را داخل قابلمه بریزید.
- اجازه دهید برنج حدودا ۷ تا ۱۰ دقیقه بجوشد تا کمی نرم شود. دانههای برنج باید کمی سفت باشند، در غیر این صورت شفته میشود.
- حالا برنج را آبکش کنید و روی آن آب ولرم بریزید تا نشاسته آن را بگیرید.
مرحله پنجم: دم کردن ماش پلو
- ته قابلمه کمی روغن بریزید و تهدیگ مورد علاقهتان را بچینید. تهدیگ میتواند سیبزمینی حلقهای، نان یا کاهو باشد.
- یک لایه برنج و یک لایه مخلوط ماش و پیاز در قابلمه بریزید. این کار را لایهلایه ادامه دهید تا مواد تمام شوند.
- در انتها زعفران دمکرده را روی برنج بریزید و ۱ قاشق روغن اضافه کنید. میتوانید از روشهای متفاوتی برای دم کردن زعفران استفاده نمایید.
- درب قابلمه را ببندید و ۵ دقیقه آن را روی حرارت متوسط بگذارید.
- سپس حرارت را کم کنید، برنج باید ۳۰ تا ۴۵ دقیقه با حرارت ملایم بپزد.
مرحله ششم: سرو و تزئین ماش پلو
- بعد از دم کشیدن، برنج را در دیس بکشید.
- آن را با زعفران، کشمش سرخشده یا خلال بادام تزئین کنید.
- این غذا را میتوان با ماست، سالاد شیرازی، ترشی یا سبزیخوردن سرو کرد.
روش های تهیه ماش پلو بدون گوشت، از کته تا نوع رژیمی
طرز تهیه ماش پلو بدون گوشت از طريق آبکش کردن برنج، روش کلاسیک و سنتی است. در ادامه سایر روشهای پخت ماش پلو را معرفی کردهایم.
روش کته ای (مخلوط)
در این روش پلو نرمتر و چسبندهتر میشود.
- ماش را جداگانه نیمپز کنید.
- پیاز را تفت دهید و به ماش اضافه کنید.
- برنج را با میزان مناسبی آب و مخلوط ماش در یک قابلمه بریزید و اجازه دهید با هم بپزند.
- میزان آب را کمی بیشتر از حالت معمولی در نظر بگیرید.
- برای خوشعطر شدن، یک تکه چوب دارچین در قابلمه بیندازید.
روش زعفرانی و شوید دار
- برنج را آبکش کنید.
- در لایههای برنج، از ماش، پیاز سرخشده و شوید خشک استفاده کنید.
- روی برنج زعفران دمکرده بریزید و آن را دم کنید.
میتوانید از شوید تازه هم استفاده نمایید. برای داشتن پلو با طعمی ملایمتر، زیره را جایگزین شوید کنید.
روش پخت با کشمش و خلال بادام
- ماش را بپزید و با پیاز تفت دهید.
- کشمش را جداگانه در کمی روغن تفت دهید.
- برنج را آبکش کرده و لایهلایه با مواد بچینید و دم کنید.
- در انتها، هنگام سرو، روی برنج خلال بادام یا پسته بپاشید. با این کار از خواص بادام بهرهمند خواهید شد.
کشمش را زیاد تفت ندهید تا نسوزد. از خلال نارنج یا پوست پرتقال نیز میتوان استفاده کرد.
روش فوری یا یکدیگ
این روش برای افرادی که زمان کمی دارند مناسب است.
- ماش و برنج را با هم در یک قابلمه بریزید.
- پیاز داغ، زعفران و ادویهها را به آن اضافه کنید.
- مقدار آب را تنظیم کنید و اجازه دهید همه مواد با هم بپزند.
بهتر است ابتدا ماش را نیمپز کنید تا با برنج همزمان بپزد.
روش رژیمی (بدون روغن)
- ماش را بخارپز کنید.
- پیاز را بدون روغن در تابه نچسب تفت دهید.
- برنج را کتهای بپزید و ماش را به آن اضافه کنید.
- میتوانید مقدار کمی روغن زیتون در پایان پخت، به پلو اضافه نمایید.
مصرف سبزیجات بخارپز در کنار این غذا توصیه میشود.
تهیه ماش پلو بدون گوشت افغانی
- ماش و برنج را بپزید.
- پیاز و سیر و ماش را با ادویهها سرخ کنید.
- برنج را با مخلوط سرخ شده به صورت لایه لایه در قابلمه بریزید و دم کنید.
- میتوانید پودر گوجه فرنگی را به غذا اضافه نمایید.
- برای تزئین غذا از گوجه کبابی یا سیر استفاده کنید.
مقایسه روش های تهیه ماش پلو بدون گوشت، جدول ویژگی ها و نکات
برای انتخاب بهترین روش پخت ماش پلو، از جدول زیر کمک بگیرید.
روش تهیه |
ویژگیها |
نکات مهم |
روش کلاسیک (آبکش) |
برنج دانهدانه، سبک و خوشظاهر |
نیاز به آبکش کردن برنج دارد، تهدیگ خوشمزهتر میشود. |
روش کتهای (مخلوط) |
پلو نرمتر و چسبناکتر است. |
مقدار آب را دقیق تنظیم کنید تا برنج له نشود. |
روش زعفرانی و شوید دار |
عطر و طعم خاص با ترکیب زعفران و شوید |
مناسب برای کسانی که طعم شوید را دوست دارند، میتوان زیره جایگزین شوید کرد. |
روش پخت با کشمش و خلال بادام |
طعم کمی شیرین و متفاوت، مناسب برای مهمانیها |
کشمش را زیاد تفت ندهید، خلال بادام یا پسته به زیبایی و طعم بهتر کمک میکند. |
روش فوری (یکدیگ) |
سریع و راحت، مناسب برای زمانهای کم |
ماش را نیمپز کنید تا با برنج همزمان بپزد، نیاز به آبکش ندارد. |
روش رژیمی (بدون روغن) |
کمچرب و سالم، مناسب برای رژیمهای غذایی |
میتوان به پلو روغن زیتون اضافه کرد. |
روش افغانی |
دارای گوجه و سیر است. |
میتوانید برای مجالس آن را با حبه سیر یا گوجههای کبابی تزئین کنید. |
نکات تهیه ماش پلو، آیا ماش پلو با گوشت هم سرو می شود؟
- ماش را قبل از پخت خیس کنید تا سریعتر بپزد.
- برخی از افراد کشمش سرخشده یا قارچ تفتداده هم به غذا اضافه میکنند.
- اگر طعم زیره را دوست دارید، آن را همراه ماش تفت دهید.
- برای خوشرنگ شدن پلو، کمی زعفران را در آب جوش حل کرده و روی برنج بریزید.
- اگر دوست دارید، مقداری شوید خشک هم به برنج اضافه کنید.
- اگر گیاهخوار نیستید، ماش پلو را با گوشت قلقلی یا گوشت آبپز میل نمایید.
- امکان سرو ماش پلو با مرغ ریش ریش شده وجود دارد.
- اگر ماش پلو را برای مهمانی تهیه کردهاید، قرار دادن دسرهای خوشمزه در سفره مانند ماقوت زعفرانی را فراموش نکنید.
اشتباهات رایج در تهیه ماش پلو بدون گوشت + راهکارها
در جدول زیر انواع اشتباهات رایج در تهیه این غذا را بررسی کردهایم.
اشتباه رایج |
دلیل بروز اشتباه |
نتیجه نهایی |
راهحل |
له شدن ماش |
پخت بیش از حد یا استفاده از آب زیاد |
ماش حالت خمیری پیدا میکند و ظاهر غذا خراب میشود. |
ماش را نیمپز کرده و هنگام دم کردن برنج به آن اضافه کنید. |
خشک شدن برنج |
کم بودن آب هنگام پخت یا زیاد بودن حرارت |
برنج سفت و نپخته باقی میماند. |
مقدار آب را تنظیم کنید و از شعلهپخشکن هنگام دم کشیدن استفاده نمایید. |
بیمزه شدن غذا |
کم بودن ادویه و چاشنیها |
طعم نهایی غذا نامناسب میشود. |
از ادویههایی مانند زردچوبه، فلفل، دارچین، زیره و زعفران استفاده کنید. |
خام ماندن ماش |
نپختن کامل ماش قبل از ترکیب با برنج |
هنگام خوردن، دانههای ماش سفت و ناپخته حس میشوند. |
ماش را از قبل خیس کنید و تا حدی بپزید که نرم شود ولی له نگردد. |
چسبناک شدن برنج |
شستن ناکافی برنج یا استفاده از آب زیاد هنگام پخت |
برنج حالت خمیر مانند پیدا میکند. |
برنج را چند بار بشویید تا نشاسته اضافی آن گرفته شود و مقدار آب را متناسب با روش پخت تنظیم کنید. |
ته گرفتن برنج |
حرارت زیاد هنگام دم کردن |
برنج بوی سوختگی میگیرد و تهدیگ بیش از حد خشک میشود. |
حرارت را ملایم کنید. |
طعمی یکنواخت و ساده |
نداشتن مواد مکمل مانند کشمش، خلال بادام یا سبزیجات |
غذای نهایی تنوع طعمی ندارد. |
از کشمش سرخشده، خلال بادام، پسته، زعفران یا شوید خشک برای تنوع طعمی استفاده نمایید. |
تلخ شدن غذا |
تفت دادن بیش از حد پیاز یا سوختن ادویهها |
طعم غذا تلخ و نامطلوب میشود. |
پیاز را تا حد طلایی شدن تفت دهید و ادویهها را در آخر اضافه کنید. |
ارزش غذایی ماش پلو
ماده مغذی |
مقدار در هر ۱۰۰ گرم |
کالری |
۱۸۰ کیلوکالری |
پروتئین |
۷ گرم |
فیبر |
۴ گرم |
کربوهیدرات |
۳۵ گرم |
چربی |
۲ گرم |
مدت زمان تهیه ماش پلو
مرحله |
زمان مورد نیاز |
خیساندن ماش |
۳ ساعت |
پخت ماش |
۲۰ دقیقه |
پخت برنج |
۳۰ دقیقه |
دم کشیدن |
۳۰ دقیقه |
مجموع |
۱ ساعت و ۲۰ دقیقه |
جایگزینها و روشهای طبخ
مواد جایگزین |
روش استفاده |
کینوا به جای برنج |
مناسب برای رژیم بدون گلوتن |
عدس به جای ماش |
طعم و بافت متفاوت ولی مقوی |
روغن نارگیل به جای روغن زیتون |
برای عطر خاصتر |
افزودن زرشک یا کشمش |
برای شیرینی و تعادل طعم |
گردو یا بادام |
برای افزودن بافت ترد |
دورچینهای پیشنهادی
- سالاد شیرازی: ترکیبی سبک و عالی با طعم ترشوملس
- ترشی لیته یا بادمجان: برای طعم قویتر
- ماست چکیده با نعناع: مکملی خوشمزه و ملایم
نتیجهگیری
ماش پلو بدون گوشت یک غذای سالم، مغذی و خوشمزه برای گیاهخواران است. با استفاده از جایگزینهای مناسب و دورچینهای متنوع، میتوان آن را به یک وعده غذایی جذاب و مقوی تبدیل کرد. اگر به دنبال یک غذای سنتی، سالم و گیاهی هستید، حتماً این دستور را امتحان کنید! از زرچین میتوانید زرشک تازه و ادویههای مورد نیاز برای تهیه این غذا را خریداری کنید.
آیا حتما باید ماش را از قبل خیس کنیم؟
- بهتر است ماش را ۳ تا ۴ ساعت در آب خیس کنید تا زودتر بپزد و نفخش کمتر شود.
- اگر وقت ندارید، میتوانید بدون خیساندن هم بپزید. اما زمان پخت کمی طولانیتر میشود.
چرا ماش بعد از پخت له می شود؟
- اگر ماش را بیش از حد بپزید یا از ابتدا با مقدار زیاد آب بجوشانید، ممکن است له شود.
- بهتر است ماش را تا حدی بپزید که نرم شده اما شکل خود را حفظ کند.
از چه ادویه هایی برای خوشطعم شدن ماش پلو استفاده کنیم؟
- زردچوبه
- فلفل سیاه
- فلفل قرمز
- دارچین
- زیره
آیا می توان ماش پلو را بهصورت کاملا گیاهی تهیه کرد؟
در واقع این غذا کاملا گیاهی است. میتوانید آن را با روغن زیتون یا روغن کنجد بپزید تا سالمتر شود.
برای تزئین و طعم بهتر ماش پلو چه چیزهایی می توان اضافه کرد؟
میتوانید از کشمش سرخشده، خلال بادام، خلال پسته، زعفران دمکرده و پیاز داغ برای تزئین استفاده کنید.
آیا می توان ماش پلو را با سبزیجات ترکیب کرد؟
بله، میتوانید در کنار ماش از قارچ، فلفل دلمهای، هویج رندهشده یا شوید تازه استفاده کنید.
چه موادی را می توان جایگزین ماش کرد؟
میتوانید بهجای ماش از عدس، لوبیا چشمبلبلی یا نخودفرنگی استفاده کنید که طعمهای متفاوتی به غذا میدهند.