عدس پلو مجلسی با طعم رستورانی؛ نکات و اشتباهات رایج

عدس پلو یکی از غذاهای خوشمزه ایرانی است که با مرغ، گوشت یا ماهی سرو می‌شود. اغلب ایرانیان با نحوه پخت این غذا آشنا هستند. اما چگونه می‌توان یک عدس پلو مجلسی خوشمزه و مجلسی تهیه کرد؟

دغدغه آشپزها شفته شدن عدس پلو یا نداشتن طعم خاص و دلپذیر است. در این مقاله از زرچین، مراحل تهیه عدس پلو مجلسی و نکات مهم برای داشتن یک غذای خوش‌طعم ارائه می‌شود.

مواد اولیه لازم برای عدس پلو مجلسی

نام ماده اولیه	مقدار (برای ۴ نفر)	نکات انتخاب و آماده‌ سازی	جایگزین‌های پیشنهادی
برنج ایرانی	۳ پیمانه	برنج دانه‌بلند، خیسانده شده به مدت ۱ ساعت	برنج باسماتی
عدس	۱ یا یک و نیم پیمانه	از عدس ریز و تازه استفاده شود، آن را ۳۰ دقیقه خیس کنید.	عدس قهوه‌ای (نیاز به زمان پخت بیشتری دارد.)
پیاز	۲ عدد متوسط	خلالی یا نگینی خرد شده، آن قدر سرخ‌ کنید تا طلایی شود.	پیاز خشک سرخ‌ شده آماده
کشمش و کمی زرشک پلویی	۱ پیمانه	در کره یا روغن کمی تفت دهید.	خرما خرد شده
گوشت چرخ‌کرده	۲۰۰ گرم (اختیاری)	با ادویه‌جات تفت داده شود.	مرغ ریش ‌ریش ‌شده یا ماهی
روغن یا کره	۴ قاشق غذاخوری	برای سرخ کردن پیاز و دم کردن برنج	روغن حیوانی
زعفران دم‌کرده	۲ قاشق غذاخوری	برای رنگ و عطر بهتر	زردچوبه (کمتر توصیه می‌شود)
نمک، فلفل، زردچوبه، دارچین	به مقدار لازم	برای طعم‌دهی به عدس پلو	پودر هل یا زیره برای عطر بیشتر
خلال بادام و پسته	۲ قاشق غذاخوری (اختیاری)	برای تزئین و طعم بهتر	گردو خرد شده
سیب‌زمینی	۱ عدد بزرگ (برای ته‌دیگ)	ورقه‌ای برش داده شده	نان یا برگ کاهو برای ته‌دیگ متفاوت
خرما	4 الی 6 عدد	می‌توانید از انواع خرماها استفاده کنید.	مقدار کشمش را بیشتر نمایید.

افزودن برخی از مواد مانند خلال پسته و بادام، اختیاری است. اما استفاده از خلال، عدس پلو را زیبا و مقوی می‌کند. برای مثال یکی از خواص پسته، بهبود عملکرد معده و گوارش است.

مراحل پخت عدس پلو مجلسی

عدس پلو برای مهمانی‌ها، نذری‌ها و دورهمی‌ها غذای مناسبی است. برای تهیه آن به سبک رستورانی، مراحل زیر را طی کنید.

آماده‌سازی مواد اولیه

برنج را ۱ الی ۲ ساعت در آب و نمک خیس کنید. عدس را بشویید، آن را ۳۰ دقیقه در آب ولرم بخیسانید تا راحت‌تر بپزد. پیازها را خلالی یا نگینی خرد کنید و کشمش را بشویید.

پخت عدس

عدس را در قابلمه‌ای بریزید و به آن مقداری آب و نمک اضافه کنید. بگذارید ۱۵ تا ۲۰ دقیقه بپزد. سپس آن را آبکش کنید.

پخت برنج عدس پلو

در یک قابلمه آب جوش بیاورید، سپس برنج را در آن بریزید. پس از گذشت ۷ الی ۱۰ دقیقه، برنج را آبکش کنید. بهترین زمان آبکشی، وقتی است که برنج کمی نرم شده اما مغز آن تا حدودی سفت باشد.

در ادامه عدس نیم‌پز را به برنج آبکش‌ شده اضافه کنید و مواد را به‌ آرامی مخلوط نمایید. می‌توانید هنگامی که برنج در حال جوش است، عدس را به آن اضافه کنید. مراقب باشید عدس بیش از حد نپزد.

آماده‌سازی پیاز داغ و کشمش

پیازها را با کمی روغن تفت دهید تا طلایی شوند. کشمش را به پیازها اضافه کنید و چند ثانیه تفت دهید. حالا ادویه‌ها از جمله زردچوبه و فلفل را اضافه نمایید. برای بهره‌مندی از خواص دارچین و خوش طعم‌ شدن غذا، آن ادویه را نیز اضافه کنید. اگر طعم ترش را در غذا می‌پسندید می‌توانید کمی زرشک نیز تفت دهید و در کنار کشمش استفاده کنید. اما اگر ترکیب شیرین را در عدس پلو ترجیح می‌دهید 

دم گذاشتن عدس پلو

کف یک قابلمه کمی روغن بریزید. ته‌ دیگ دلخواه مانند سیب‌زمینی، نان یا کاهو را در کف آن بچینید. حالا برنج و عدس را به‌ صورت لایه‌ لایه در قابلمه بریزید. بین هر لایه باید پیاز داغ و کشمش قرار دهید.

در نهایت زعفران دم‌ کرده را روی برنج بریزید. سپس درب قابلمه را با دم‌ کنی بپوشانید. برنج را ۴۵ دقیقه روی حرارت ملایم قرار دهید تا دم بکشد. می‌توانید برای داشتن یک ته دیگ کریسپی و برشته کمی برنج را با اندکی ماست مخلوط کرده و ته قابلمه بریزید و سپس برنج را دم کنید. 

تزئین عدس پلو مجلسی

برنج را با کفگیر آرام هم بزنید تا عدس و برنج با پیاز داغ و کشمش مخلوط شود. حالا پلو را در دیس بکشید. سپس روی آن را با موادی مانند زعفران، خلال بادام و پسته تزئین کنید.

عدس پلو را همراه با مرغ، گوشت قلقلی یا آب‌پز سرو کنید. برخی از افراد عدس پلو را با نیمرو میل می‌کنند. اما پخت عدس پلو با گوشت چرخ کرده یا گوشت گوسفندی تکه‌ای مرسوم‌تر است.

عدس پلو با گوشت گوسفندی 

1. برای این منظور برنج را مانند دستور قبلی تهیه کنید و برای تهیه گوشت، گوشت راسته گوسفندی یا ماهیچه را انتخاب کنید و به همراه پیاز فراوان رو حرارت قرار دهید. 
2. مقدار زیادی پیاز کف قابلمه بچینید و تکه‌های گوشت را روی آن قرار دهید و مجدد با مقدار زیادی پیاز روی گوشت را بپوشانید. چند تکه چوب دارچین و برگ بو روی پیازها قرار دهید و یک استکان آب به ظرف اضافه کنید و درب را ببندید. 
3. گوشت پس از 4 ساعت به خوبی نرم شده و آب می‌اندازد، اجازه دهید گوشت مدت بیشتری بپزید و پیازها کاملا له شوند، در آخر زمانی که آب چندانی باقی نمانده است مقداری زعفران دم کشیده اعلا روی گوشت بریزید و  در کنار دیس عدس پلو قرار دهید. 
4. آب و پیازهای کاراملی شده را نیز می‌توانید در یک کاسه کوچک ریخته و در کنار عدس پلو سرو کنید. 
5. اگر غذای چرب‌تری را برای سرو در نظر دارید، پس از پختن گوشت، آن را به یک تابه منتقل کنید و درکمی روغن دنبه یا روغن حیوانی سرخ کنید و سپس در کنار دیس عدس پلو بچیینید. 

عدس پلو با مرغ

1. برای این منظور ابتدا تکه‌های مرغ را به همراه چند برگ بو، یک پیاز بزرگ و یک هویج در آب بجوشانید. 
2. پس از 20 دقیقه مرغ را از آب خارج کنید و اجازه دهید آب اضافی گرفته شود. این حرکت بوی زهم مرغ را از بین می‌برد. 
3. در ادامه مرغ‌ها را در روغن و با حرارت ملایم سرخ کنید و به شکل دلخواه برای آن سس تهیه کنید. 

شما می‌توانید به روش‌های متفاوتی مرغ رادر عدس پلو به کار ببرید:

• مرغ سرخ شده را به همان صورت درکنار عدس پلو سرو کنید.
• یا پس از سرخ شدن، مرغ را در سس زعفران و رب گوجه بپزید و به همراه سس سرو کنید. 
•  یا مرغ را پس از پختن، ریش ریش کنید و در کره و زعفران تفت دهید و بعد سرو کنید. 
• می‌توانید مرغ را از پس از خارج از کردن از آب، داخل تابه چیده و پس از سرخ شدن با کمی آب پرتقال و ساقه جعفری مزه دار کنید و سپس سرو کنید. 

نکات پخت عدس پلو به سبک مجلسی، جلوگیری از شفته شدن

مرحله	نکات کلیدی	اشتباهات رایج	راه‌حل پیشنهادی
آماده‌سازی برنج	برنج را ۱-۲ ساعت قبل از پخت در آب و نمک خیس کنید.	خیساندن بیش از حد یا کم برنج	زمان خیساندن را بسته به نوع برنج تنظیم کنید.
پخت عدس	عدس را جداگانه بپزید تا بافت آن کنترل شود.	پخت بیش از حد که باعث له شدن می‌شود.	عدس را نیم‌پز کرده و بعد با برنج ترکیب کنید.
سرخ کردن پیاز	پیازها را با حرارت ملایم تفت دهید تا طلایی شود.	سرخ شدن بیش از حد و تلخ شدن پیاز	از حرارت متوسط و روغن کافی استفاده کنید.
اضافه کردن ادویه‌ها	از ترکیب زردچوبه، دارچین و فلفل سیاه برای عطر بهتر استفاده کنید.	استفاده زیاد از دارچین که باعث تلخی می‌شود.	ادویه‌ها را کم‌کم اضافه کنید و تست کنید.
تهیه کشمش	کشمش را در کره یا روغن کمی تفت دهید.	کشمش بیش از حد سرخ شده و خشک ‌می‌شود.	فقط چند ثانیه تفت دهید تا نرم گردد.
لایه‌بندی عدس و برنج	برنج و عدس را به‌صورت لایه‌ای در قابلمه بریزید.	مخلوط کردن بیش از حد که باعث له شدن می‌شود.	هنگام دم کشیدن، مواد را به‌آرامی لایه‌بندی کنید.
دم گذاشتن برنج	از دم‌کنی برای جذب بخار استفاده کنید.	استفاده نکردن از دم‌کنی که باعث مرطوب شدن می‌گردد.	حتما دم‌کنی یا پارچه نخی روی درب قابلمه قرار دهید.
تهیه ته‌دیگ	از سیب‌زمینی، نان یا برگ کاهو برای ته‌دیگ استفاده کنید.	حرارت زیاد که باعث سوختگی ته‌دیگ می‌شود.	حرارت را کم کنید و اجازه دهید ته‌دیگ طلایی شود.

مطلب پیشنهادی: طرز تهیه عدسی

نحوه سرو عدس پلو مجلسی

پس از شرح طرز تهیه عدس پلو مجلسی، باید گفت که این غذا با سویا، تخم مرغ، گوشت و مرغ یا ماهی سرو می‌گردد. اگر مهمانی شما رسمی و ویژه است، می‌توانید از تکه‌های گوشت آب‌پز استفاده کنید. سالاد فصل یا سالاد شیرازی، ماست، نوشابه یا سایر نوشیدنی‌ها را نیز در سفره قرار دهید.

اشتباهات رایج به همراه راهکارها

در جدول زیر برخی از اشتباهات رایج در پخت عدس پلو را به همراه راهکارها با شما در میان می‌گذاریم:

اشتباه رایج	نتیجه نامطلوب	راه‌حل پیشنهادی
عدس را بیش‌ازحد پختم.	عدس له شده و بافت برنج را خراب کرد.	عدس را جداگانه نیم‌پز کنید و بعد به برنجی که آماده آبکشی است اضافه کنید
برنج خیلی نرم شد.	عدس پلو شفته و چسبنده شد.	برنج را زودتر آبکش کنید و از دم‌کنی برای دم کشیدن برنج استفاده کنید.
کشمش‌ها خشک و سفت شدند.	غذای نهایی طعم خوبی ندارد.	کشمش را برای چند دقیقه در آب بخیسانید و در آبکش بریزید تا آب اضافی گرفته شود. در ادامه کشمش را فقط چند ثانیه در کره تفت دهید. کمی هم زعفران به آن اضافه کنید.
پیازها تلخ شدند.	پیاز داغ کیفیت خوبی ندارد.	پیازها را با حرارت ملایم و روغن کافی تفت دهید. برای تهیه پیاز داغ مجلسی راهنمای زیر را مطالعه کنید.

طرز تهیه پیاز داغ مجلسی برای عدس پلو 

1. ابتدا پیازها را خلالی خر کنید.
2. مقدار کافی آب در یک تابه بریزید و آن را روی حرارت بگذارید تا آب به جوش بیاید. 
3. پس به جوش آمدن آب، پیازها را به آن اضافه کنید و اجازه دهید برای 5 تا 7 دقیقه بپزند. 
4. سپس پیازها را با آب سرد آبکشی کنید و در صافی بریزید و روی دستمال آشپزخانه پهن کنید تا آب اضافه گرفته شود. 
5. پش از خشک شدن پیازها، یک تابه را روی حرارت قرار دهید و به اندازه کافی داخل آن روغن بریزید. 
6. پس از داغ شدن روغن، پیازها را تا زمانی که طلایی شوند سرخ کنید و در مرحله آخر کمی زردچوبه به پیازها اضافه کنید.
7. در پایان پیازها را در صافی بریزید یا روی دستمال آشپزخانه پخش کنید تا روغن اضافی خارج شود. 

نتیجه گیری

در این مقاله مواد اصلی عدس پلو مجلسی، یعنی برنج و عدس، بررسی شد. برای خوش طعم کردن عدس پلو نیز می‌بایست از زعفران استفاده کنید. فروشگاه زرچین انواع حبوبات، ادویه‌ها و زعفران با کیفیت را برای خرید عرضه کرده است. می‌توانید خرید عدس را به صورت عمده انجام دهید. برای خرید زعفران یا سایر محصولات، ابتدا در سایت ثبت نام کنید.

سوالات متداول

1. چرا عدس پلو شفته می‌شود؟

دلایل اصلی شفته شدن عدس پلو:

• برنج بیش از حد خیسانده شده باشد.
• عدس بیش از حد پخته شده و له شده باشد.
• آب برنج هنگام آبکش کردن کاملاً گرفته نشده باشد.

راه‌حل:

• برنج را بیشتر از ۱ تا ۲ ساعت خیس نکنید.
• عدس را نیم‌پز کنید و سپس با برنج ترکیب کنید.
• هنگام آبکش کردن برنج، مطمئن شوید که آب اضافی آن کاملاً خارج شده است.

2. بهترین برنج برای عدس پلو مجلسی چیست؟

برنج ایرانی دانه‌بلند مانند:

• طارم
• هاشمی
• فجر
• باسماتی (برای کسانی که برنج هندی دوست دارند)

3. آیا عدس را باید جداگانه پخت یا همراه برنج؟

بهترین روش: عدس را جداگانه بپزید و در مرحله آبکش کردن برنج به آن اضافه کنید. اگر عدس را همراه برنج بپزید، ممکن است بیش از حد نرم شده و له شود.

3. چطور عدس پلو را خوش‌عطر کنیم؟

ترفندهای افزایش عطر عدس پلو:

• افزودن زعفران دم‌کرده هنگام دم گذاشتن.
• استفاده از چوب دارچین در هنگام دم کشیدن (بعد از دم کشیدن خارج کنید).
• اضافه کردن روغن حیوانی یا کره هنگام دم گذاشتن برنج.
• استفاده از پودر هل یا زیره برای عطر و طعم خاص‌تر.

5. بهترین ته‌دیگ برای عدس پلو چیست؟

چند گزینه خوشمزه برای ته‌دیگ عدس پلو:

• سیب‌زمینی ورقه‌ای: ترد و خوشمزه
• نان لواش: برشته و سبک
• برگ کاهو: رژیمی و سالم
• ته‌دیگ زعفرانی: با اضافه کردن زعفران به ته‌دیگ برنج

6. کشمش و خرما را چگونه در عدس پلو استفاده کنیم؟

کشمش را با کمی روغن یا کره فقط چند ثانیه تفت دهید (زیاد سرخ نشود که خشک شود). خرما را نیز می‌توان با کشمش و پیاز داغ تفت داد یا هنگام سرو روی عدس پلو گذاشت.

6. گوشت مناسب برای عدس پلو چیست؟

عدس پلو را می‌توان با انواع پروتئین سرو کرد:

• گوشت چرخ‌کرده سرخ‌شده با پیاز و ادویه
• گوشت قلقلی کوچک و سرخ‌شده
• مرغ آب‌پز و ریش‌ریش‌شده
• ماهی سرخ‌شده یا کبابی برای یک ترکیب خاص

8. چگونه عدس پلو را رژیمی‌تر تهیه کنیم؟

چند روش برای کاهش کالری عدس پلو:

• استفاده از برنج قهوه‌ای به‌جای برنج سفید.
• کاهش میزان روغن و استفاده از روغن زیتون.
• حذف کشمش و خرما یا استفاده محدود از آن‌ها.
• پخت عدس و برنج با بخار و بدون روغن اضافی.

9. آیا می‌توان عدس پلو را از قبل آماده و فریز کرد؟

بله، اما نکاتی وجود دارد:

• برنج و عدس را جداگانه فریز کنید تا هنگام گرم کردن بافت خوبی داشته باشد.
• برای گرم کردن، برنج را در قابلمه با کمی آب و کره روی حرارت ملایم بگذارید.
• ته‌دیگ را تازه آماده کنید، چون در فریزر کیفیت خود را از دست می‌دهد.

10. آیا عدس پلو غذای مناسبی برای نذری است؟

بله، زیرا:

• راحت پخته می‌شود و مقدار زیادی می‌توان آماده کرد.
• با گوشت یا بدون گوشت قابل سرو است.
• قیمت مناسب‌تری نسبت به برخی غذاهای نذری دارد.

11. چطور عدس پلو را برای مهمانی به شکل مجلسی سرو کنیم؟

چند ایده برای زیبایی سرو عدس پلو:

• استفاده از قالب برای فرم‌دهی به برنج در دیس.
• تزئین با خلال بادام، خلال پسته و زرشک.
• قرار دادن گوشت قلقلی یا مرغ ریش‌ریش‌شده روی پلو.
• اضافه کردن مقداری زعفران دم‌کرده برای رنگ زیباتر.

12. چه ادویه‌هایی برای عدس پلو مناسب هستند؟

ادویه‌های ضروری برای طعم‌دهی بهتر:

• زردچوبه
• دارچین
• فلفل سیاه
• زیره (اختیاری برای طعم خاص)
• پودر هل (اختیاری برای عطر خاص)

13. چه سبزی‌هایی را می‌توان در عدس پلو استفاده کرد؟

برخی افراد به عدس پلو سبزی‌های خاصی اضافه می‌کنند:

• شوید خشک برای عطر بهتر
• تره یا جعفری تازه خردشده (مناسب برای رژیم‌های گیاهی)

14. آیا عدس پلو نفاخ است؟

• بله، اما می‌توان نفخ آن را کاهش داد:
• عدس را از قبل در آب ولرم بخیسانید.
• عدس را با کمی زیره یا پودر رازیانه بپزید.
• اضافه کردن دارچین و زعفران به برنج نیز نفخ را کاهش می‌دهد.