
دلمه برگ مو یکی از جذابترین غذاهای سنتی ایرانی است. دلمه برگ مو یکی از غذاهای سنتی منطقهی خاورمیانه است که از صدها سال پیش در ایران، ترکیه، آذربایجان، عراق و حتی یونان تهیه میشده. واژه «دلمه» از ریشهی ترکی به معنای «پر شده» گرفته شده است. در ایران، دلمه برگ مو معمولاً در فصل بهار که برگهای تازه و لطیف انگور در دسترس هستند، بیشتر تهیه میشود. ایرانیها این غذا را با خلاقیت محلی خود تطبیق دادهاند؛ بهطوریکه در مناطق مختلف کشور، مواد، طعمدهندهها و نحوه پیچیدن برگها تفاوتهایی دارد. و در این مقاله از فروشگاه زرچین قصد داریم تا طرز تهیه دلمه برگ مو را به شما آموزش دهیم.
طرز تهیه دلمه برگ مو مرحله به مرحله با فوت و فن خوشمزه شدن
طرز تهیه دلمه برگ مو یک هنر اصیل در آشپزی ایرانی است. اگر میخواهید دلمهای خوشطعم، خوشفرم و حرفهای تهیه کنید، کافی است این راهنما را مرحله به مرحله دنبال کنید. در این آموزش از انتخاب برگ مناسب تا پیچیدن، چیدمان و پخت نهایی، همه مراحل با جزئیات توضیح داده شدهاند.
جدول مواد اولیه دلمه برگ مو برای ۴ نفر
ماده اولیه | مقدار مورد نیاز |
---|---|
برگ مو تازه | ۴۰ تا ۵۰ عدد |
گوشت چرخکرده | ۲۵۰ گرم |
برنج | ۱ پیمانه |
لپه پختهشده | ۰.۵ پیمانه |
سبزی دلمه (تره، مرزه، جعفری، شوید) | ۲ پیمانه ساطوریشده |
پیاز | ۱ عدد متوسط رندهشده |
رب گوجهفرنگی | ۲ قاشق غذاخوری |
نمک، فلفل، زردچوبه | به مقدار لازم |
روغن یا کره | ۲ تا ۳ قاشق غذاخوری |
آبلیمو یا رب انار (دلخواه) | ۲ قاشق غذاخوری |
نکات مهم انتخاب برگ مو
-
برگهای مو را از درخت انگور سفید و در فصل بهار انتخاب کنید.
-
به دنبال برگهای نازک، نرم و بدون رگهای ضخیم باشید.
مرحله به مرحله طرز تهیه دلمه برگ مو
۱. آمادهسازی مواد
-
برنج را به مدت ۲ ساعت خیس کنید و سپس نیمپز کنید.
-
لپه را جداگانه بپزید تا کاملاً نرم شود.
-
سبزی دلمه را ریز خرد کنید.
-
پیاز را رنده کرده و با گوشت چرخکرده، ادویه، رب و کمی روغن در تابه تفت دهید.
-
برنج نیمپز، لپه، سبزی و گوشت تفتدادهشده را داخل یک کاسه بزرگ بریزید.
-
همه مواد را بهآرامی ترکیب کنید تا مخلوط یکنواختی به دست آید.
۲. نحوه پیچیدن دلمه برگ مو
-
برگ را با سطح صاف رو به پایین روی تخته قرار دهید.
-
یک قاشق از مواد را وسط برگ بریزید.
-
ابتدا دو طرف چپ و راست برگ را تا کنید، سپس از پایین به بالا شروع به پیچیدن کنید.
-
دلمه را محکم ببندید اما آنقدر سفت نپیچید که برگ پاره شود.
۳. چیدمان دلمهها در قابلمه
-
کف قابلمه را با چند برگ مو یا حلقههای سیبزمینی بپوشانید تا دلمهها نسوزند.
-
دلمهها را یکییکی و با دقت در قابلمه بچینید. چیدمان باید فشرده باشد اما نه خیلی محکم.
-
بین لایهها میتوانید کمی آبلیمو یا رب انار بریزید تا طعمی ملس به غذا بدهید.
۴. پخت نهایی دلمه برگ مو
-
روی دلمهها یک بشقاب تخت بگذارید تا از باز شدن آنها در حین پخت جلوگیری شود.
-
یک لیوان آب مخلوط با یک قاشق رب و یک قاشق روغن آماده کنید و روی دلمهها بریزید.
-
شعله را متوسط قرار دهید تا دلمهها شروع به پختن کنند.
-
پس از جوش آمدن، شعله را کم کنید و در قابلمه را بگذارید.
-
حدود ۴۵ تا ۶۰ دقیقه زمان برای پخت کامل دلمه کافی است.
مطالب پیشنهادی: طرز تهیه بریانی اصفهان اصیل به سبک پایتخت ۷

چطور برگ مو خوب انتخاب کنیم؟
برای اینکه در طرز تهیه دلمه برگ مو نتیجهای خوشمزه و بینقص داشته باشید، اولین قدم انتخاب برگ مناسب است. برگ خوب، دلمه را خوشطعمتر و پیچیدن آن را آسانتر میکند. در ادامه نکات ضروری برای انتخاب برگ ایدهآل را بخوانید:
-
برگ نازک و لطیف انتخاب کنید: برگهای با رگبرگ نازک، بهترین گزینه هستند.
-
رنگ برگ باید سبز روشن باشد: رنگ سبز و یکدست نشانهی تازگی است. برگهای تیره یا زرد شده، معمولاً کیفیت کمتری دارند.
-
انعطاف برگ را بررسی کنید: برگ باید کشدار باشد و با تا کردن نشکند. اگر خشک یا شکننده باشد، هنگام پیچیدن یا پخت ترک میخورد.
-
از برگهای بدون لک و سوراخ استفاده کنید: لکدار بودن نشانهی آفت یا آسیب است و روی طعم و ظاهر دلمه تأثیر میگذارد.
-
برگ تازه بهتر است، اما برگ شور یا فریزری هم قابل استفاده است:
-
برگ شور را چند ساعت در آب بخیسانید تا شوری آن گرفته شود.
-
برگ فریزری را آرام در دمای محیط یا یخچال باز کنید تا بافت آن آسیب نبیند.
-
-
قبل از پیچیدن، برگها را نرم کنید: برگ مو ۲ تا ۳ دقیقه در آب جوش بگذارید و سپس سریع داخل آب سرد بریزید. این کار برگها را انعطافپذیر میکند.
اشتباهات رایج در تهیه دلمه برگ مو و روش جلوگیری از آنها
طرز تهیه دلمه برگ مو کاری ساده به نظر میرسد، اما در عمل ممکن است با اشتباهات کوچکی روبهرو شوید که نتیجه نهایی را خراب کنند. در این بخش، به رایجترین مشکلاتی که ممکن است هنگام تهیه دلمه برگ مو با آنها روبهرو شوید میپردازیم. همچنین راهکارهایی کاربردی برای رفع این اشتباهات ارائه میدهیم.
۱. وا رفتن دلمه در حین پخت
وا رفتن دلمه یکی از رایجترین مشکلات در هنگام پخت است. اگر دلمهها را بهدرستی نپیچید یا آنها را شل ببندید، احتمال باز شدنشان در حین پخت بسیار زیاد میشود.
چطور از وا رفتن دلمه جلوگیری کنید؟
-
برگ مو را با دقت انتخاب کنید. برگهای نازک و تازه بهتر تا میخورند و پاره نمیشوند.
-
دلمهها را بهصورت فشرده بپیچید. طوری که مواد داخل آن محکم قرار بگیرند اما برگ پاره نشود.
-
کف قابلمه را با چند برگ مو بپوشانید و روی دلمهها بشقاب بگذارید تا در جای خود ثابت بمانند.
-
مقدار آب را بهدرستی تنظیم کنید. اگر آب زیادی بریزید، باعث باز شدن دلمهها میشود.
۲. نپختن کامل برنج یا گوشت
گاهی با وجود زمان پخت کافی، دلمهها از داخل خام میمانند. دلیل اصلی این مشکل، آماده نکردن درست مواد اولیه است.
روش جلوگیری از خام ماندن مواد داخلی دلمه:
-
برنج را قبل از استفاده نیمپز کنید. نباید کاملاً سفت باشد.
-
لپه را جداگانه بپزید تا کاملاً نرم شود.
-
گوشت را با پیاز و ادویه کمی تفت دهید تا رنگ آن تغییر کند. نباید خام داخل برگ قرار بگیرد.
-
از حرارت ملایم و زمان پخت کافی استفاده کنید. با شعله زیاد دلمهها فقط از بیرون میپزند.
مطالب پیشنهادی: یک غذای ایرانی اصیل: طرز تهیه دو پیازه آلو با دستورهای متفاوت

۳. باز شدن برگ مو در زمان پخت
باز شدن برگ در زمان پخت، هم ظاهر دلمه را خراب میکند و هم باعث از دست رفتن طعم آن میشود.
چطور برگ دلمه را بهدرستی آماده کنید؟
-
برگ مو را برای چند دقیقه در آب جوش بیندازید و سپس داخل آب سرد قرار دهید.
-
با این روش، برگ نرم میشود و راحتتر تا میخورد.
-
برگهایی را انتخاب کنید که سالم، بدون پارگی و بدون رگهای ضخیم باشند.
۴. استفاده نادرست از شعله یا آب
استفاده زیاد یا کم از شعله و آب، یکی دیگر از دلایل خراب شدن دلمه است.
نکات طلایی پخت اصولی دلمه:
-
دلمهها را روی حرارت متوسط قرار دهید تا بهآرامی به جوش بیایند.
-
پس از آن شعله را کم کنید تا مواد به آرامی بپزند و طعمها ترکیب شوند.
-
آب مورد استفاده باید تا لبه دلمهها برسد، نه بیشتر. اگر آب زیاد بریزید، دلمهها شل میشوند.
۵. چیدمان نادرست دلمه در قابلمه
اگر دلمهها را شل یا ناهماهنگ در قابلمه بچینید، در حین پخت جابهجا میشوند و باز خواهند شد.
روش درست چیدن دلمه در قابلمه:
-
کف قابلمه را با برگ مو یا حلقههای سیبزمینی بپوشانید.
-
دلمهها را ردیف به ردیف، با فاصله کم و فشرده بچینید.
-
بین لایهها میتوانید کمی رب، آبلیمو یا روغن بریزید تا طعم بیشتری بگیرند.
مطالب پیشنهادی: طرز تهیه ماهی شکم پر مرحله به مرحله با سس مخصوص

خرید ادویه از زرچین
استفاده از ادویههای تازه در تهیه غذاهایی مثل دلمه برگ مو، اهمیت زیادی دارد و میتوان گفت که در طعم و مزه دلمه تعیینکننده هستند. البته باید توجه داشت که استفاده از ادویههای تازه، عطر خاصی به غذا میبخشد. بهترین راه برای تهیه ادویه تازه، مراجعه به فروشگاههای معتبر است. اما اگر مکان مطمئنی برای خرید ادویه سراغ ندارید، کافیست برای خرید ادویه تازه به فروشگاه زرچین، معتبرترین مرجع خرید خشکبار و ادویه در کشور، مراجعه کنید. همچنین اگر سوالی برایتان پیش آمده، میتوانید در پایین همین صفحه سوال خود را مطرح کنید یا با پشتیبانی سایت در ارتباط باشید.
نتیجهگیری
در این مقاله از سایت زرچین، طرز تهیه دلمه برگ مو را بهصورت کامل و مرحلهبهمرحله آموزش دادیم؛ از انتخاب برگ مو مناسب گرفته تا آمادهسازی مواد، نحوه پیچیدن، چیدمان در قابلمه و فوتوفنهای پخت آن. همچنین به رایجترین اشتباهات در تهیه این غذای سنتی اشاره کردیم و راهکارهایی کاربردی برای جلوگیری از آنها ارائه دادیم. نکاتی در مورد انتخاب برگ تازه یا فریزری، تنظیم شعله و مقدار آب هم در بخش پخت را بررسی کردیم.
سوالات متداول
برای طرز تهیه دلمه برگ مو از برگ تازه استفاده کنیم یا برگ شور؟
اگر در فصل بهار هستید، برگ تازه همیشه بهترین انتخاب است چون طعم، بافت و عطر بهتری دارد. اما اگر برگ تازه در دسترس نیست، برگ شور هم قابل استفاده است؛ فقط باید آن را چند ساعت در آب بخیسانید تا شوریاش گرفته شود.
چرا دلمه برگ مو در حین پخت وا میرود و باز میشود؟
اصلیترین دلایل، شل پیچیدن برگ، استفاده از برگ ضخیم یا نازک و پاره، و زیاد بودن مقدار آب است. برای جلوگیری، دلمه را محکم اما نه خیلی سفت بپیچید، برگ نرم و سالم انتخاب کنید و حتما روی دلمهها بشقاب بگذارید.
آیا میتوان دلمه برگ مو را بدون گوشت درست کرد؟
بله. اگر رژیم گیاهخواری دارید یا گوشت مصرف نمیکنید، میتوانید گوشت را حذف و بهجای آن مقدار بیشتری لپه و سبزی دلمه استفاده کنید. طعم آن همچنان عالی خواهد بود.
چه کاری کنیم تا برنج داخل دلمه خام نماند؟
برنج باید قبل از استفاده نیمپز شود. اگر برنج خام یا خیلی سفت باشد، حتی با زمان پخت طولانی هم ممکن است مغزپخت نشود و دلمه خام بماند.
در طرز تهیه دلمه برگ مو، چه چیزی باعث خوشطعم شدن آن میشود؟
ترکیب سبزیهای معطر، لپه خوب پختهشده، تفت دادن کامل گوشت با ادویه و استفاده از چاشنیهایی مثل رب انار یا آبلیمو در لایهها و سس دلمه، نقش زیادی در خوشطعم شدن دلمه دارد.
چه مدت زمان برای پخت دلمه برگ مو کافی است؟
معمولاً ۴۵ تا ۶۰ دقیقه با شعله کم بعد از جوش آمدن کفایت میکند. مهم است که دلمه به آرامی بپزد تا طعمها ترکیب شوند و مواد مغزپخت شوند.