ته چین مرغ یک غذای پرطرفدار و امضای آشپزهای ایرانی در سطح جهان است. کمتر ایرانی پیدا میشود که از این غذای خوشمزه سر سفرهها و مجالس بگذرد. ترکیب عطر زعفران و تهدیگ ترد و زرشک و مرغ، هوسانگیز و دلربا است. شاید بسیاری از شما ته چین را به عنوان یکی از غذاهای همیشگی در برنامه غذایی خود دارید. اما آیا میشود این غذا را بدون فر و روی گاز درست کرد؟ ترکیب درست و استاندارد هر ماده غذایی در ته چین باید چطور باشد؟ در این مقاله از زرچین با طرز تهیه ته چین مرغ زعفرانی در قابلمه و فر و با روشهای مختلف آشنا میشویم.
ته چین مرغ از غذاهای محبوب و خوشمزه ایرانی است که آوازه آن تا دیگر کشورها هم رسیده است. این غذا، ترکیبی از برنج، مرغ، ماست، تخممرغ، زرشک، زعفران و ادویههای مختلف است. برنج ایرانی به همراه طلای سرخ خراسان، زعفران و زرشک، هیچ جایگزینی در این غذا ندارد. ته چین پای ثابت مهمانیها و جشنهای ایرانیها است و به دلیل طعم خاص و ظاهر شکیل خود محبوبیت زیادی بین همه سلیقهها دارد.
برای تهیه ته چین، ابتدا مرغ را میپزند و ریشریش میکنند. سپس برنج آبکش شده، ماست و زعفران مخلوط میشود این مخلوط در قابلمهای ریخته میشود و از مرغ و زرشک لابهلای آن گذاشته میشود. ظرف ته چین در نهایت در فر یا روی حرارت کم پخته میشود تا تهدیگی طلایی و ترد به دست آید. ته چین مرغ علاوه بر طعم لذیذ، به دلیل تنوع در مواد و روشهای پخت، در مناطق مختلف ایران به شیوههای متفاوتی تهیه میشود. ته چین را حتی میتوان با گوشت، بادمجان و سبزیها هم درست کرد.
تاریخچه ته چین به قرنها پیش و به ایران قدیم بازمیگردد. این غذا بهعنوان یکی از غذاهای لوکس و تشریفاتی در دربارهای پادشاهان ایرانی در ادوار مختلف شناخته میشد. ته چین در اصل یک غذای مخصوص مهمانیها و مراسمهای رسمی بوده که در گذشته با ترکیب مواد گرانقیمتی مانند زعفران، رنگ و طعمی خاص به خود میگرفت. این غذا در دورههای مختلف تاریخی ایران و بهویژه در دوران صفویه، بهعنوان یکی از غذاهای مهم در دربار سلطنتی موردتوجه قرار گرفت.
در دوران قاجار، ته چین بیشتر در دربار و در مهمانیهای سلطنتی طبخ میشد. از این غذا در این دوران، بهعنوان نمادی از شکوه و عظمت سلطنت یاد میشود. حتی در برخی روایتها در این دوره تاریخی، ته چین را بهعنوان یکی از غذاهای شاهانه میشناختند که به مهمانان ویژه و سفیران خارجی تقدیم میکردند. در دوره معاصر، ته چین بهتدریج به بخشی از آشپزی ایرانی خانگی تبدیل شد و وارد سفرههای خانگی مردم عادی شد.
در گذشته، ته چین با گوشت گوسفند یا مرغ تهیه میشد، اما بهمرورزمان و با تغییرات فرهنگی و اجتماعی، مواد مختلفی به آن اضافه شد. زعفران، بهعنوان یکی از اصلیترین و گرانترین مواد موجود در آشپزی ایرانی، در ته چین نقش ویژهای ایفا میکند، چرا که علاوه بر طعم بینظیر، رنگ زیبا و جذابی به غذا میدهد. این غذا نهتنها در ایران، بلکه در دیگر کشورها نیز شناخته شده است و انواع مختلفی از آن در کشورهای همسایه نیز تهیه میشود.
ته چین یکی از غذاهایی است که هر آشپزی رسپی خاص خود را برای آن دارد. بسیاری ادعا میکنند که دستور اصلی این غذا چیزی است که خودشان درست میکنند. اما دستوری هم که ساده و آسان باشد و هم نتیجه خوبی داشته باشد، وجود دارد. اگر شما هم هوس ته چین کردهاید، این مواد اولیه را آماده کنید و دستبهکار شوید:
برنج ایرانی |
بین 3 تا 4 پیمانه |
ماست چکیده |
1 پیمانه |
زرده تخممرغ |
2 عدد |
زرشک |
نصف پیمانه |
سینه مرغ |
یک عدد یا هر بخش دیگری از مرغ |
زعفران دم شده غلیظ |
3 تا 4 قاشق غذاخوری |
کره |
50 گرم |
پیاز |
1 عدد متوسط |
هویج، برگبو، کرفس |
از هر کدام یک عدد |
روغنمایع |
به میزان لازم |
نمک، فلفل، دارچین و زردچوبه |
به میزان لازم |
گلاب |
یک قاشق غذاخوری |
خلال پسته و بادام |
برای تزیین |
در مرحله اول باید مرغ را بپزید. برای این کار، سینه مرغ را به همراه پیاز، هویج و کرفس خرد شده روی حرارت بگذارید. به این ترکیب نمک، فلفل و ادویهای که دوست دارید اضافه کنید. حالا تا جایی که روی مرغها را بپوشاند روی آن آب بریزید و بگذارید تا کامل بپزد. شما میتوانید از هر بخش دیگری از مرغ که دوست دارید هم استفاده کنید.
زعفران ایرانی باکیفیت را با روشی که دوست دارید دم کنید. اگر روی خرید زعفران حساس هستید، بهتر است انواع آن را هم بشناسید. برای آشنایی بیشتر، مقاله «زعفران نگین چیست» را هم ببینید.
زرشک را پاک کنید و بشویید. حالا کمی کره و روغن مایع در ظرفی بریزید و زرشکها را تفت دهید. زرشک خیلی سریع میسوزد پس تنها برای چند ثانیه آنها را تفت دهید تا رنگ آن شفاف و درخشان شود.
حالا اگر دوست دارید کمی خلال دسته و بادام که از قبل خیس کردهاید به زرشکهای درون ماهیتابه اضافه کنید تا همراه هم تفت بخورند. در این مرحله میتوانید کمی از زعفران دم کشیده به این مخلوط اضافه کنید تا رنگ و عطر بهتری داشته باشد. برای بهره مندی از تمام خواص زرشک بهتر است زرشک را به درستی نگهداری کنید.
مرغهای پخته شده را از استخوان جدا کنید و ریشریش کنید. حالا اگر دوست دارید کمی آنها را در کره یا روغن تفت دهید. برای طعم بهتر، کمی نمک و فلفل، ادویه و زعفران به آن اضافه کنید.
حالا در ظرفی بزرگ، دو عدد زرده تخممرغ اضافه کنید. زردهها را کمی هم بزنید تا از هم باز شوند. حالا برای این که بوی تخممرغ از بین برود، کمی از زعفران دم کشیده شده و اگر دوست دارید، کمی گلاب به آن اضافه کنید. حالا ماست چکیده را هم به این ترکیب اضافه کنید و خوب به هم بزنید.
روغنمایع را هم به این ترکیب اضافه کنید و هم بزنید. حالا وقت اضافهکردن زعفران، نمک و دیگر ادویهها است. زعفران را به حدی اضافه کنید که یک مایع طلایی و خوشرنگ و خوشبو داشته باشید.
برنج را در یک قابلمه آب در حال جوش و نمک بریزید تا بپزد. برای ته چین بهتر است برنج را از حالتی که آبکش میکنید، کمی زندهتر بردارید. برنج را آبکش کنید و وقتی مطمئن شدید تمام آب آن کشیده شده و کمی از دما افتاده، به ترکیب ماست و تخممرغ و روغن اضافه کنید.
مخلوط را بهآرامی هم بزنید تا برنجها خرد نشوند. حالا باید یک ظرف مناسب انتخاب کنید تا ته چین را درون آن درست کنید. ظرف باید مناسب فر باشد. اگر میخواهید ته چین را روی گاز بپزید، بهتر است از قابلمههای نچسب استفاده کنید. ته ظرف را با کره و یا روغنمایع به خوبی چرب کنید.
اگر به فر دسترسی ندارید، میتوانید روی گاز هم ته چین درست کنید. برای این کار از قابلمههای با ضخامت بیشتر و نچسب استفاده کنید. سعی کنید شعله روی کمترین میزان باشد و از دمکنی و شعلهپخشکن برای پخت ته چین مرغ استفاده کنید.
ته چین یکی از هزاران دستور غذاهای اصیل ایرانی است. اگر به پخت غذاهای ایرانی با بهترین و سادهترین دستورعلاقه دارید، مقاله ما درباره آشنایی با طرز تهیه قلیه ماهی جنوبی اصل را هم ببینید.
زرشک یکی از اصلیترین مواد طعم ساز در ته چین است. شما میتوانید بهترین نوع زرشک تازه و پفکی را از فروشگاه زرچین تهیه کنید. اگر بگوییم تمام عطر و طعم ته چین مرغ به کیفیت زعفران استفاده شده وابسته است، غلو نکردهایم. اگر میخواهید به بهترین و باکیفیتترین زعفران بازار با بهترین قیمت دسترسی داشته باشید، زرچین بهترین منبع است. بسته شما ظرف حداکثر 4 روز به آدرس شما ارسال خواهد شد.
ته چین از دوره صفویه و بعد از آن به صورت کنونی پخته میشد.
برنج، ماست، روغن، زعفران، زرشک و مرغ
به دلیل بوی ضخم سفید و سفتشدن ته چین، بهتر است تنها از زرده استفاده شود.
3 پیمانه
زعفران باکیفیت ایرانی