کنجد یکی از قدیمی‌ترین و پرخاصیت‌ترین دانه‌های روغنی در جهان است که به رنگ‌ها و انواع مختلفی مانند کنجد سفید، سیاه، قهوه‌ای و قرمز شناخته می‌شود. در میان این انواع، کنجد سفید بیشترین کاربرد را در آشپزی، روغن‌گیری و تهیه فرآورده‌هایی مثل ارده و حلوا دارد. ارزش غذایی بالای کنجد سفید باعث شده بسیاری از متخصصان تغذیه آن را هم‌تراز یا حتی غنی‌تر از برخی منابع سنتی کلسیم و آهن بدانند.
در این مقاله از بازرگانی زرچین، علاوه بر معرفی خواص کنجد سفید، به مقایسه آن با دیگر انواع کنجد نیز می‌پردازیم تا شما بتوانید با آگاهی بیشتر، بهترین انتخاب را برای سلامتی و رژیم غذایی خود داشته باشید.
ارزش غذایی کنجد سفید و مقایسه با دیگر کنجدها
کنجد سفید از نظر ترکیب مواد مغذی شباهت زیادی به دیگر انواع کنجد دارد، اما تفاوت‌هایی هم وجود دارد که باعث می‌شود هرکدام برای هدف خاصی مناسب‌تر باشند. به طور کلی، کنجد سفید به دلیل داشتن طعم ملایم و بازدهی بالاتر روغن، بیشترین استفاده را در صنایع غذایی دارد، در حالی که کنجد سیاه و قهوه‌ای بیشتر به عنوان منبع دارویی و تقویتی در طب سنتی مطرح می‌شوند.
جدول مقایسه ارزش غذایی انواع کنجد (در هر ۱۰۰ گرم)
| نوع کنجد | انرژی (کالری) | پروتئین | چربی کل | کلسیم | آهن | ویژگی شاخص |
|---|---|---|---|---|---|---|
| کنجد سفید | 572 | 18 گرم | 50 گرم | 975 میلی‌گرم | 14.6 میلی‌گرم | بهترین انتخاب برای روغن‌گیری و تهیه ارده |
| کنجد سیاه | 573 | 17.5 گرم | 49 گرم | 980 میلی‌گرم | 16 میلی‌گرم | سرشار از آنتی‌اکسیدان، مناسب برای کم‌خونی |
| کنجد قهوه‌ای | 570 | 18 گرم | 50 گرم | 950 میلی‌گرم | 15 میلی‌گرم | طعم قوی‌تر، کاربرد بیشتر در طب سنتی |
| کنجد قرمز | 574 | 17 گرم | 51 گرم | 940 میلی‌گرم | 15.2 میلی‌گرم | انرژی‌زا، مناسب برای تقویت قوای جسمی |
همانطور که در جدول مشاهده می‌کنید، همه انواع کنجد از نظر ارزش غذایی به هم نزدیک هستند، اما کنجد سیاه به دلیل آهن بیشتر برای بیماران کم‌خون مناسب‌تر است، در حالی که کنجد سفید به دلیل طعم ملایم و بازدهی بالای روغن بهترین گزینه برای آشپزی و روغن‌گیری محسوب می‌شود.
خواص کنجد سفید در طب سنتی
ارزش غذایی بالای کنجد، آن را تبدیل به یک ماده ارزشمند کرده که در طب سنتی از دیرباز مورد استفاده قرار می‌گرفته است. کنجد سفید با توجه به این که یک دانه روغنی است، از چربی بالایی برخوردار است؛ اما این چربی از نوع مضر نیست و بسیاری از افراد می‌توانند آن را مصرف کنند. در ادامه، مهمترین خواص کنجد سفید را بررسی خواهیم کرد:
خواص کنجد سفید برای چاقی و لاغری
دانه کنجد سفید، یک منبع غنی از کالری، چربی سالم و فیبر است. این مواد مغذی برای چاقی سالم، بسیار کاربردی هستند. پروتئین و فیبر موجود در کنجد سفید، موجب می‌شود میزان کالری دریافتی بدن بهبود پیدا کرده و باعث افزایش وزن شود. افرادی که قصد افزایش وزن دارند، می‌توانند با مصرف منظم و روزانه کنجد سفید، از خواص آن در این زمینه بهره‌مند شوند. همچنین، چربی‌های غیر اشباع موجود در این دانه روغنی، نه‌تنها به سلامت رگ‌ها آسیب نمی‌زند؛ بلکه به سلامت قلب و التهابات آن نیز کمک خواهد کرد.
افرادی که قصد دارند تا به صورت سالم افزایش وزن داشته باشند، بهتر است کنجد سفید را در رژیم غذایی خود قرار دهند؛ زیرا علاوه بر پروتئین، فیبر و چربی‌های سالم، این دانه روغنی دارای انواع ویتامین‌ها، کلسیم، منیزیم، آهن و روی است که به افزایش انرژی بدن و بهبود سلامت کمک می‌کنند. با استفاده از این مواد مغذی موجود در کنجد، استحکام استخوان‌ها و تقویت سیستم ایمنی بدن نیز تضمین خواهد شد.
مطلب پیشنهادی: خواص شگفت‌انگیز زیره سیاه که نمی‌دانستید!
خواص کنجد سفید در تقویت حافظه
یکی از خواص مهم کنجد سفید، تاثیر آن در تقویت حافظه و بهبود عملکرد مغز است. ترکیب کنجد سفید با عسل، یکی از بهترین و قدیمی‌ترین ترکیبات برای تقویت حافظه است و عملکرد مغز را نیز بهبود می‌بخشد. هر کدام از این مواد به صورت جداگانه خواص متعددی بر سلامت بدن دارند؛ اما وقتی با یکدیگر ترکیب شوند، یکی از بهترین معجون‌های محرک حافظه را می‌سازند.
مواد معدنی موجود در کنجد سفید مانند کلسیم، منیزیم و روی، موجب کاهش خستگی ذهنی می‌شوند. همچنین، با وجود لیستین در کنجد که چربی حاوی فسفر است و یکی از ضروری‌ترین مواد مغذی در بدن به شمار می‌رود و ترکیب آن با عسل، باعث می‌شود تا این ماده راحت‌تر جذب شده و تاثیر خود را بر حافظه و عملکرد مغز بگذارد.
تسکین درد آرتروز با استفاده از خواص کنجد سفید
طبق تحقیقات علمی انجام شده، مس موجود در کنجد تاثیر بسیار زیادی بر تسکین درد آرتروز دارد. مسئول کلینیک تغذیه در مرکز درمان ناباروری ابن سینا با بیان این نکته عنوان کرد: این ماده مغذی، سرشار از مس بوده و با وجود اسیدهای چرب مفید در آن و همچنین لیگنان، اثرات قابل توجهی بر تسکین درد آرتروز دارند.
افرادی که به آرتروز مبتلا هستند، با مصرف مقدار کمی از کنجد، کالری ترکیبی غنی از مواد معدنی مانند کلسیم، فسفر، روی، منگنز، آهن و ... را دریافت خواهند کرد.
کاهش کلسترول خون با مصرف کنجد سفید
تاثیر و خواص کنجد سفید بر کاهش کلسترول خون در طی تحقیقات بسیاری که انجام شده، به اثبات رسیده است. در یکی از این تحقیقات، مقدار مشخصی کنجد در رژیم غذایی افراد کنجانده شد. با توجه به این که کنجد دانه‌ای چرب است، میزان چربی مورد نیاز افراد از این طریق تامین شد و چربی‌های دیگر از این رژیم غذایی حذف گردید. با توجه به نتایج بدست آمده، میزان کلسترول بد خون در این افراد بین 16 تا 18 درصد کاهش پیدا کرده بود که میزان چشم‌گیری است.
مواد موجود در کنجد مانند سزامین، اسید آلفا لینولنیک و فیبرهای محلول، تاثیر بسیار زیادی در کاهش کلسترول بد خون و تری‌گلیسرید دارند. مصرف این ماده خوراکی به صورت منظم و در یک بازه زمانی دو ماهه، تاثیرات قابل مشاهده‌ای خواهد داشت.
مطلب پیشنهادی: تقویت حافظه با یک ماده ساده که در هر خانه ای پیدا می شود
خواص کنجد سفید برای اسپرم
از جمله خواص مهمی که کنجد بر بدن انسان دارد، تاثیر روی اسپرم‌ها است. مصرف کنجد، دو خاصیت و فایده مهم بر اسپرم‌ها خواهد داشت؛ از جمله این که مقدار اسپرم‌ها را افزایش داده و در کنار این مورد، کیفیت آن‌ها را بالاتر خواهد برد.
کنجد سفید برای پوست و مو؛ راز زیبایی در طب سنتی و پزشکی مدرن
خواص کنجد سفید تنها به سلامت داخلی بدن محدود نمی‌شود، بلکه در سلامت و زیبایی پوست و مو نیز نقش مهمی ایفا می‌کند. از گذشته در طب سنتی ایران و هند، روغن کنجد سفید یکی از اصلی‌ترین مواد برای مراقبت از پوست و مو بوده است.
فواید کنجد سفید برای پوست
-
مرطوب‌کننده طبیعی: روغن کنجد سفید به دلیل داشتن اسیدهای چرب ضروری، پوست خشک را آبرسانی کرده و لطافت آن را افزایش می‌دهد.
-
ضدپیری و ضدچروک: آنتی‌اکسیدان‌های قوی موجود در کنجد مانند سزامول و ویتامین E، از پوست در برابر آسیب‌های ناشی از رادیکال‌های آزاد محافظت کرده و روند پیری را کند می‌کنند.
-
درمان التهاب و اگزما: مصرف موضعی روغن کنجد می‌تواند قرمزی و التهاب پوست را کاهش دهد و به بهبود زخم‌های سطحی کمک کند.
فواید کنجد سفید برای مو
-
تقویت ریشه و جلوگیری از ریزش مو: مواد معدنی مانند روی و مس موجود در کنجد سفید به تغذیه فولیکول‌های مو کمک می‌کنند.
-
رفع شوره سر: خاصیت ضدباکتری و ضدقارچی روغن کنجد، شوره و خارش پوست سر را کاهش می‌دهد.
-
درخشان‌کننده مو: استفاده منظم از روغن کنجد سفید روی ساقه مو، باعث براق شدن و افزایش انعطاف‌پذیری موها می‌شود.
در نتیجه، چه به دنبال سلامت عمومی بدن باشید و چه زیبایی ظاهری، مصرف منظم کنجد سفید و روغن کنجد طبیعی می‌تواند انتخابی هوشمندانه باشد.
مقایسه کنجد سفید با انواع دیگر کنجد (سیاه، قرمز، قهوه‌ای)
کنجد تنها یک نوع ندارد و در بازار، انواع مختلفی از آن شامل کنجد سفید، کنجد سیاه، کنجد قرمز و کنجد قهوه‌ای عرضه می‌شود. هر کدام از این دانه‌های روغنی ویژگی‌های تغذیه‌ای و دارویی خاص خود را دارند و انتخاب آن‌ها به هدف مصرف بستگی دارد.
-
کنجد سفید: رایج‌ترین نوع کنجد است که بیشتر برای تهیه ارده، روغن کنجد و شیرینی‌های سنتی به کار می‌رود. این نوع طعم ملایم‌تری دارد و به دلیل داشتن کلسیم فراوان، برای سلامت استخوان‌ها توصیه می‌شود.
-
کنجد سیاه: نسبت به کنجد سفید، طعم قوی‌تر و خاصیت دارویی بیشتری دارد. در طب سنتی از آن برای تقویت کبد، بهبود خون‌سازی و افزایش انرژی استفاده می‌شود. این نوع کنجد سرشار از آنتی‌اکسیدان و آهن است.
-
کنجد قرمز و قهوه‌ای: کمتر از سفید و سیاه رایج هستند اما خواص مشابهی دارند. این دو نوع معمولاً در طب سنتی برای افزایش حرارت بدن، تقویت قوای جسمی و همچنین تهیه برخی غذاهای محلی کاربرد دارند.
در مجموع، اگر هدف شما تهیه کنجد برای روغن‌گیری باشد، کنجد سفید به دلیل بازدهی بالا بهترین انتخاب است، در حالی که کنجد سیاه بیشتر جنبه درمانی و دارویی دارد.
کنجد سفید یا کنجد سیاه؛ کدام یک بهتر است؟
یکی از پرسش‌های رایج کاربران این است که «کنجد سفید بهتر است یا کنجد سیاه؟». پاسخ این پرسش به هدف مصرف شما بستگی دارد:
-
کنجد سفید برای مصارف روزمره، تهیه روغن، ارده و استفاده در نان و شیرینی بهترین گزینه است. طعم ملایم، رنگ روشن و بازدهی بیشتر روغن از ویژگی‌های اصلی این نوع کنجد است.
-
کنجد سیاه به دلیل دارا بودن مقادیر بالاتر آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد معدنی مثل آهن و منیزیم، برای درمان کم‌خونی، تقویت قوای جنسی، افزایش انرژی و پیشگیری از بیماری‌های مزمن توصیه می‌شود.
اگر به دنبال خواص دارویی هستید، کنجد سیاه انتخاب مناسبی خواهد بود. اما اگر قصد دارید در آشپزی روزمره یا برای تهیه روغن از کنجد استفاده کنید، کنجد سفید بهترین گزینه است. در حقیقت، نمی‌توان یکی را مطلقاً برتر دانست؛ هرکدام در جایگاه خود ارزشمند هستند.
طریقه مصرف کنجد سفید
برای مصرف کنجد سفید و بهره بردن از خواص آن، روش‌های مختلفی وجود دارد. برخی از آن به عنوان ادویه استفاده می‌کنند. همچنین، می‌توانید کنجد سفید را به ماست یا سالاد نیز اضافه کنید. از طرف دیگر، ارده کنجد، یکی دیگر از بهترین روش‌های استفاده از خواص کنجد سفید است.
ارده؛ خوراکی مفید تهیه شده از کنجد
کنجد، اصلی‌ترین ماده تشکیل دهنده ارده است که تمام خواص کنجد را در خود دارد. شما می‌توانید ارده را به همراه مواد خوراکی دیگری مانند شیره انگور یا شیره خرما میل کنید. این ترکیبات، دارای پروتئین، فیبر، قند طبیعی و بسیاری دیگر مواد معدنی مورد نیاز بده هستند. همانطور که گفتیم، کنجد، منبع غنی از کلسیم است و یک قاشق غذا خوری ارده نیز، بیش از 20 درصد از نیاز بدن به کلسیم را برطرف خواهد کرد؛ به همین دلیل شما می‌توانید از آن برای چاقی صورت یا بدن به صورت سالم استفاده کنید.
برای تاثیر بهتر و این که بدانید کنجد را چه موقع بخوریم؟ باید بدانید که مصرف این ماده خوراکی محدودیت زمانی نداشته و شما می‌توانید در هر ساعت از شبانه روز آن را مصرف کنید. هرچند، برخی از افراد به دلیل طبع گرم این ماده عذایی آن را در زمستان بیشتر مصرف می‌کنند.
روش و میزان مصرف روغن کنجد
روش دیگری که از کنجد سفید استفاده می‌شود، روغن کنجد است. در مورد روغن کنجد این پرسش وجود خواهد داشت که روزانه چند قاشق کنجد بخوریم؟ در پاسخ به این سوال، توجه داشته باشید که کنجد را می‌توانید روزانه یک یا دو قاشق مصرف کرده و روغن کنجد نیز روزانه بین 2 تا 3 قاشق مصرف شود. می‌توانید از روغن کنجد در سالاد استفاده کنید.
مضرات کنجد سفید
کنجد سفید خواص بسیار زیادی دارد؛ اما در هنگام مصرف آن، باید فواید و مضرات کنجد سفید را با هم در نظر بگیرید. با توجه به طبع گرم این ماده، بهتر است در مصرف آن زیاده‌روی نکنید. مصرف بیش از اندازه این ماده غذایی منجر به مشکلات گوارشی مانند اسهال شده و عوارض دیگری مانند قرمزی پوست و خارش، چربی پوست سر، خشک شدن فولیکول‌های مو و در نتیجه ریزش مو خواهد شد.
مطلب پیشنهادی: خشکبار حاوی ویتامین دی: این خشکبار حیاتی را فوراً به رژیم‌تان اضافه کنید!
خرید کنجد سفید از زرچین
تهیه کنجد، روغن کنجد یا ارده باید از طریق فروشگاه‌های معتبر در این زمینه انجام شود تا کالای اصیل به دست شما برسد. ما در زرچین، این افتخار را داریم تا بهترین کنجد سیاه و سفید را با بالاترین کیفیت و در بسته‌بندی‌های مناسب در اختیار شما کاربران گرامی قرار دهیم. با خرید کنجد از زرچین، محصولی اصیل با خاصیت باورنکردنی در اختیار شما قرار خواهد گرفت.
زرچین؛ از قدیمی‌های بازار کنجد ایران
بازرگانی زرچین به عنوان یکی از قدیمی‌ترین فعالان بازار کنجد و دانه‌های روغنی، سال‌هاست در حوزه تأمین مستقیم و عمده کنجد فعالیت می‌کند. زرچین با ارتباط گسترده با کشاورزان داخلی و واردکنندگان معتبر، توانسته است انواع کنجد سفید، سیاه و قهوه‌ای را با کیفیت بالا و قیمت رقابتی در اختیار خریداران قرار دهد.
زرچین علاوه بر عرضه خرده برای مصرف‌کنندگان خانگی، در زمینه فروش عمده کنجد برای روغن‌گیری، ارده‌سازی و مصارف صنعتی نیز سابقه طولانی دارد. همین تجربه و سابقه باعث شده بسیاری از عطاری‌ها، کارگاه‌های شیرینی‌پزی و تولیدکنندگان روغن کنجد، زرچین را به‌عنوان مرجع خرید مطمئن خود انتخاب کنند.
اگر به دنبال خرید مطمئن و اقتصادی هستید، انتخاب زرچین برای خرید عمده کنجد اصل و تازه می‌تواند تضمینی برای کیفیت و اصالت محصول شما باشد.
نتیجه‌گیری
خواص کنجد سفید با توجه به ارزش غذایی بالای این ماده خوراکی، بسیار زیاد است. از کنجد سفید هم در آشپزی به عنوان ادویه استفاده می‌شود و هم در طب سنتی، آن را به عنوان دارویی معجزه‌آسا می‌شناسند. مصرف منظم کنجد سفید یا فراورده‌های آن مانند ارده یا روغن کنجد، برای موارد متعددی مانند چاقی، تقویت حافظه، تسکین آرتروز و کاهش کلسترول و بسیاری مشکلات دیگر مفید خواهد بود. بهتر است کنجد و فراورده‌های آن را از فروشگاه‌های معتبر تهیه کنید تا از خواص آن بیشتر بهره‌مند شوید.
برای آشنایی با خواص دانه‌ها و ادویه‌های دیگر، حتما مقالات دیگر ما در زرچین را دنبال کنید تا دانش شما در طب سنتی و شناخت مواد غذایی بیشتر شود.
سوالات متداول
طبع کنجد چیست؟
کنجد طبعی گرم و تر دارد.
آیا ارده برای لاغری مناسب است؟
با توجه به چربی زیاد این ماده خوراکی، بهتر است از آن برای لاغری استفاده نشود.
آیا کنجد برای مشکلات قلبی مضر است؟
خیر. این ماده غذایی کلسترول بد خون را کاهش داده و به کنترل فشار خون کمک می‌کند؛ در نتیجه برای بیماری قلبی مضر نخواهد بود.
آیا می‌توان از روغن کنجد برای سرخ کردن مواد غذایی استفاده کرد؟
با توجه به این که قرار گرفتن روغن کنجد در حرارت‌های بالا خواص آن را از بین می‌برد، بهتر است برای این کار از روغن‌های دیگر استفاده شود.
آیا خواص کنجد سفید با انواع دیگر آن تفاوت دارد؟
بله. در طعم و عطر، خواص و کاربردها، کنجدها با یکدیگر متفاوت هستند.
