
سرماخوردگی یکی از شایعترین عفونتهای ویروسی دستگاه تنفسی است که بیشتر در فصلهای پاییز و زمستان بروز میکند. این بیماری معمولاً با نشانههایی مانند گلودرد، آبریزش بینی، سرفه و گاهی تب همراه است. اگرچه در بیشتر افراد طی چند روز برطرف میشود، اما همین علائم ساده میتواند خواب و انرژی روزانه را مختل کند.
بسیاری از افراد در کنار درمانهای پزشکی یا مراقبتهای خانگی، به سراغ دمنوش برای سرماخوردگی میروند. دمنوشهای گیاهی به دلیل خواص ضدالتهابی، آرامبخشی و تقویت سیستم ایمنی، میتوانند به کاهش علائم کمک کنند و روند بهبودی را سریعتر سازند.
در این مقاله از زرچین، دقیقاً به این موضوع میپردازیم:
-
بهترین دمنوشهای گیاهی برای کاهش علائم سرماخوردگی کداماند،
-
طرز تهیه و میزان مصرف هر دمنوش چگونه است،
-
چه دمنوشی برای گلودرد، سرفه یا تب مناسبتر است،
-
و چه نکات و هشدارهایی را باید قبل از مصرف آنها در نظر بگیرید.
اگر شما هم اکنون با علائم سرماخوردگی درگیر هستید و به دنبال یک راهکار ساده و طبیعی برای بهبود سریعتر میگردید، این مطلب راهنمایی جامع و کاربردی برایتان خواهد بود.
چرا دمنوش گیاهی میتواند به بهبود سرماخوردگی کمک کند؟
سرماخوردگی یک بیماری ویروسی است که مستقیماً دستگاه تنفسی فوقانی را درگیر میکند و باعث بروز علائمی مثل گلودرد، سرفه، تب و خستگی میشود. در طول این بیماری، بدن بیش از همیشه نیاز به استراحت و دریافت مایعات دارد. نوشیدن مایعات گرم، بهویژه دمنوش برای سرماخوردگی، چندین اثر مثبت همزمان بر بدن دارد:
۱. کاهش التهاب و تسکین گلو
مایعات گرم باعث افزایش جریان خون در ناحیه گلو شده و التهاب مخاط را کاهش میدهند. این موضوع هم احساس درد را کمتر میکند و هم بلعیدن غذا و نوشیدنی را آسانتر میسازد. به همین دلیل بیشتر بیماران بعد از مصرف یک دمنوش گرم احساس آرامش فوری در گلو دارند.
۲. خواص ضدویروسی و ضدالتهابی گیاهان دارویی
بسیاری از گیاهان دارویی که برای تهیه دمنوش استفاده میشوند، مانند زنجبیل، آویشن یا مریمگلی، حاوی ترکیبات فعالی هستند که خاصیت ضدویروسی و ضدباکتریایی دارند. این ترکیبات به بدن کمک میکنند با عامل بیماریزا مقابله کند و شدت یا مدت سرماخوردگی کمتر شود. از سوی دیگر، وجود آنتیاکسیدانها در گیاهانی مثل نعناع و بادرنجبویه به کاهش التهاب عمومی بدن کمک میکند.
۳. دمنوش بهعنوان درمان مکمل
نکته مهم این است که دمنوش گیاهی درمان قطعی سرماخوردگی نیست، بلکه یک روش حمایتی و مکمل است. یعنی در کنار استراحت کافی، تغذیه مناسب و در صورت نیاز مصرف داروهای تجویز شده، میتواند علائم آزاردهنده را کاهش دهد و روند بهبودی را سریعتر کند. همین ویژگی باعث شده که دمنوشها در طب سنتی و پزشکی مکمل جایگاه ویژهای پیدا کنند.
به بیان ساده، دمنوشهای گیاهی مثل یک یار کمکی هستند: بدن همچنان خودش باید با ویروس مبارزه کند، اما این نوشیدنیهای گرم شرایط را برای این مبارزه آسانتر میسازند.
بهترین دمنوشهای گیاهی برای سرماخوردگی (لیست کاربردی و علمی)
وقتی بدن با ویروس سرماخوردگی درگیر میشود، سیستم ایمنی برای مقابله با آن فعال میشود. این فعالیت باعث بروز علائمی مثل تب، گلودرد، التهاب و خستگی میشود. دمنوشهای گیاهی با مکانیزمهای مختلف میتوانند به کاهش این علائم کمک کنند:
-
افزایش دریافت مایعات: نوشیدن دمنوش باعث رقیق شدن ترشحات مجاری تنفسی و کاهش تحریک گلو میشود.
-
کاهش التهاب: بسیاری از گیاهان دارویی سرشار از ترکیبات ضدالتهابی طبیعی هستند که التهاب گلو و ریهها را آرام میکنند.
-
اثر ضدویروسی و ضدباکتریایی: برخی ترکیبات گیاهی (مثل تیمول در آویشن یا جینجرول در زنجبیل) خاصیت مهارکنندگی ویروسها و باکتریها دارند.
-
تقویت سیستم ایمنی: آنتیاکسیدانهای موجود در دمنوشها (مثل فلاونوئیدها و پلیفنولها) سیستم ایمنی را فعالتر میکنند.
-
ایجاد آرامش و بهبود خواب: خواب باکیفیت به بدن کمک میکند سریعتر بهبود یابد و برخی دمنوشها مثل بادرنجبویه یا نعناع همین نقش را ایفا میکنند.
در ادامه به معرفی مهمترین و بهترین دمنوشهای مؤثر برای سرماخوردگی میپردازیم.
دمنوش زنجبیل برای سرماخوردگی؛ انتخابی مناسب برای گلودرد و تب
خواص و مکانیسم اثر دمنوش زنجبیل:
زنجبیل حاوی ترکیبات فعالی مانند جینجرول و شوگاول است که خاصیت ضدالتهابی و ضدویروسی دارند. این ترکیبات التهاب گلو و مجاری تنفسی را کاهش داده، تب را پایین میآورند و به بدن در مقابله با ویروس سرماخوردگی کمک میکنند.
طرز تهیه:
-
یک تکه ۲–۳ سانتیمتری زنجبیل تازه را پوست بگیرید و رنده کنید.
-
یک لیوان آب را بجوشانید.
-
زنجبیل رندهشده را داخل آب جوش بریزید.
-
بگذارید ۱۰ تا ۱۵ دقیقه دم بکشد.
طریقه مصرف:
-
پس از صاف کردن، یک قاشق عسل و چند قطره آبلیمو تازه اضافه کنید تا هم طعم بهتری داشته باشد و هم خاصیت ضدویروسی تقویت شود.
میزان و زمان مصرف:
۲ تا ۳ فنجان در روز، ترجیحاً بعد از غذا یا عصرها.
هشدارها:
-
در افراد با معده حساس ممکن است باعث سوزش معده یا تهوع شود.
-
در افراد مبتلا به فشار خون بالا یا کسانی که داروهای رقیقکننده خون مصرف میکنند باید با احتیاط استفاده شود.
دمنوش آویشن و عسل؛ ترکیب ضدسرفه و ضدعفونت گلو
خواص و مکانیسم اثر:آویشن سرشار از ترکیباتی مثل تیمول و کارواکرول است که خاصیت ضدباکتریایی و ضدویروسی دارند. این ترکیبات به پاکسازی مجاری تنفسی کمک کرده و خاصیت خلطآوری دارند، بنابراین برای کاهش سرفه بسیار مفیدند. ترکیب آن با عسل اثر ضدالتهابی و تسکیندهنده بیشتری ایجاد میکند.
طرز تهیه:
-
یک قاشق چایخوری آویشن خشک را داخل قوری بریزید.
-
یک لیوان آب جوش اضافه کنید.
-
۱۰ دقیقه دم کنید.
طریقه مصرف:
-
بعد از صاف کردن و خنک شدن نسبی، یک قاشق عسل اضافه کنید.
میزان و زمان مصرف:۲ بار در روز، بهویژه عصرها یا قبل خواب برای کاهش سرفه شبانه.
هشدارها:
-
مصرف زیاد آویشن ممکن است باعث تحریک معده شود.
-
در دوران بارداری و شیردهی باید با احتیاط مصرف شود.
دمنوش نعناع؛ برای باز شدن مجاری تنفسی و کاهش سردرد
خواص و مکانیسم اثر:نعناع حاوی منتول است که باعث باز شدن مجاری تنفسی میشود و احساس خنکی در گلو ایجاد میکند. همچنین اثر آرامبخش دارد و میتواند سردرد و گرفتگی ناشی از سرماخوردگی را کاهش دهد.
طرز تهیه:
-
یک قاشق چایخوری نعناع خشک یا چند برگ تازه را در فنجان آب جوش بریزید.
-
۵ تا ۱۰ دقیقه دم کنید.
طریقه مصرف:
-
صاف کنید و در صورت تمایل با نبات یا چند قطره آبلیمو میل کنید.
میزان و زمان مصرف:۲ بار در روز، صبح و شب.
هشدارها:
-
برای کودکان زیر دو سال توصیه نمیشود.
-
در افراد با ریفلاکس معده ممکن است علائم را تشدید کند.
دمنوش بادرنجبویه؛ آرامشبخش و تقویتکننده سیستم ایمنی
خواص و مکانیسم اثر:بادرنجبویه (ملیسا) حاوی پلیفنولها و فلاونوئیدها است که خاصیت آنتیاکسیدانی و ضدویروسی دارند. این گیاه همچنین با اثر آرامبخش بر سیستم عصبی، اضطراب و بیخوابی ناشی از بیماری را کاهش میدهد.
طرز تهیه:
-
یک قاشق غذاخوری برگ خشک بادرنجبویه را در قوری بریزید.
-
یک لیوان آب جوش اضافه کنید.
-
۱۰ تا ۱۵ دقیقه دم کنید.
طریقه مصرف:
-
صاف کرده و همراه با عسل طبیعی میل کنید.
میزان و زمان مصرف:۲ بار در روز، عصر و قبل خواب.
هشدارها:
-
در افرادی که داروهای آرامبخش یا ضدافسردگی مصرف میکنند ممکن است تداخل دارویی ایجاد شود.
دمنوش مریم گلی؛ بهترین گزینه برای سرفههای مداوم و گلودرد
خواص و مکانیسم اثر:مریمگلی دارای اسید رزمارینیک است که خاصیت ضدالتهابی قوی دارد. مصرف آن به کاهش التهاب گلو و ریهها کمک میکند و برای سرفههای مداوم مؤثر است.
طرز تهیه:
-
دو قاشق چایخوری برگ خشک مریمگلی را در یک لیوان آب جوش بریزید.
-
روی آن را بپوشانید و ۱۰ دقیقه دم کنید.
طریقه مصرف:
-
میتوانید دمنوش را بنوشید یا از آن برای غرغره کردن استفاده کنید تا گلودرد سریعتر تسکین یابد.
میزان و زمان مصرف:۲ تا ۳ بار در روز.
هشدارها:
-
مصرف زیاد آن در دوران بارداری توصیه نمیشود.
-
استفاده طولانیمدت ممکن است بر فشار خون اثر بگذارد.
دمنوش به و دارچین؛ ترکیب خوشطعم و ضدویروس پاییزی
خواص و مکانیسم اثر:میوه به سرشار از پلیفنولها و ترکیبات آنتیاکسیدانی است که سیستم ایمنی را تقویت کرده و التهاب را کاهش میدهند. دارچین نیز با ماده فعال سینامالدئید خاصیت ضدویروسی و گرمکنندگی دارد.
طرز تهیه:
-
چند تکه برگه خشک یا پودر به را همراه با نصف چوب دارچین در آب جوش بریزید.
-
۱۵ دقیقه دم کنید.
طریقه مصرف:
-
صاف کرده و با کمی عسل یا زعفران میل کنید.
میزان و زمان مصرف:۱ تا ۲ بار در روز، عصر یا قبل خواب.
هشدارها:
-
مصرف زیاد دارچین ممکن است در افراد با مشکلات کبدی مضر باشد.
دمنوش لیمو عمانی و عسل؛ تسکین تب و تقویت ویتامین C
خواص و مکانیسم اثر:لیمو عمانی غنی از ویتامین C و آنتیاکسیدان است که به تقویت سیستم ایمنی و کاهش التهاب کمک میکند. ترکیب آن با عسل، خاصیت ضدباکتریایی و تسکیندهنده دارد.
طرز تهیه:
-
یک عدد لیمو عمانی را نصف کنید.
-
داخل آب جوش بیندازید و ۱۰ دقیقه دم کنید.
طریقه مصرف:
-
صاف کرده و یک قاشق عسل به آن اضافه کنید.
میزان و زمان مصرف:۲ بار در روز، صبح و عصر.
هشدارها:
-
در معدههای حساس ممکن است باعث ترش کردن شود.
دمنوش ترکیبی پاییزی زرچین؛ زنجبیل + دارچین + آویشن + لیمو
خواص و مکانیسم اثر:این ترکیب چندجانبه است:
-
زنجبیل → کاهش تب و التهاب.
-
دارچین → گرمکننده و ضدویروس.
-
آویشن → ضدسرفه و خلطآور.
-
لیمو → منبع ویتامین C برای تقویت ایمنی.این همافزایی باعث میشود چند علامت سرماخوردگی همزمان کاهش یابد.
طرز تهیه:
-
یک تکه زنجبیل رندهشده، نصف چوب دارچین و یک قاشق آویشن خشک را در قوری بریزید.
-
آب جوش اضافه کنید و ۱۵ دقیقه دم کنید.
-
در پایان کمی آبلیمو تازه و یک قاشق عسل اضافه کنید.
طریقه مصرف:
-
در طول روز، بهویژه عصر یا شب میل کنید.
میزان و زمان مصرف:۱ تا ۲ بار در روز.
هشدارها:
-
در افراد با فشار خون بالا یا مشکلات معده باید با احتیاط مصرف شود
تهیه دمنوش زنجبیل برای سرماخوردگی
زنجبیل یکی از مواد غذایی و ادویهجات است که موارد مصرف بسیاری دارد. از این ماده غذایی، برای درمان انواع بیماریها استفاده میشود. یکی از روشهای مصرف آن، جوشاندن و تهیه دمنوش زنجبیل است که برای درمان بیماری سرماخوردگی تاثیرات بسیاری دارد.
تاثیر دمنوش زنجبیل، با توجه به خاصیت ضد ویروسی و ضد باکتریایی آن، بیشتر بر روی عطسه و سرفه است و آنها را رفع میکند. خواص زنجبیل بسیار بیشتر از درمان سرماخوردگی است و برای انواع مشکلات مانند معده درد، کلسترول و قند خون بالا و موارد دیگر مورد استفاد قرار میگیرد.
برای تهیه این دمنوش مقوی و پرخاصیت، باید ریشه آن را درون آب جوش ریخته و اجازه دهید تا به مدت 10 تا 15 دقیقه دم بکشد. میتوانید فلفل سیاه و زدچوبه را نیز همراه زنجبیل درون آب جوش بریزید. همچنین، مقداری عسل در انتها به دمنوش اضافه کرده و خوب هم بزنید تا دمنوش تهیه شده خاصیت درمانی بیشتری داشته باشد.
دمنوش آویشن و عسل برای درمان سرماخوردگی
یکی از دمنوشهایی که برای درمان سرماخوردگی بسیار توصیه میشود، آویشن و عسل است. این معجون، جزء بهترین دمنوش ها برای سرماخوردگی است که سرفه و گلو درد را به سرعت از بین میبرد و باعث تقویت سیستم ایمنی بدن شما خواهد شد. این دمنوش، در طب سنتی برای درمان بسیاری دیگر از بیماریها نیز مورد استفاده قرار میگیرد و این مورد، نشان دهنده خواص بسیار چشمگیر آویشن و عسل است.
یکی از عوارض سرماخوردگی که در صورت ضعیف بودن سیستم ایمنی تا مدت زیادی همراه بیمار باقی میماند، اشکال در سیستم تنفسی و سرفههای شدید است. همچنین بیماریهای دیگری مانند ذات الریه و برونشیت نیز بر روی ریهها تاثیرگذار هستند.
مطلب پیشنهادی: میوههای مضر برای سرماخوردگی | آنچه نمیدانید میتواند به شما آسیب برساند
دمنوش آویشن و عسل، یک معجون قوی و ماثر برای درمان این بیماریها و عوارض ناشی از آنها است؛ البته باید توجه داشته باشید که در صورت مزمن بودن و تشدید این بیماریها، باید از داروهای تجزویز شده توسط پزشک استفاده کنید.
از طرف دیگر، با مصرف این دمنوش، سیستم ایمنی بدن تقویت میشود و از ابتلا به بیماریهای دیگر جلوگیری میکند. برای تهیه این دمنوش، باید ابتدا بگذارید آب بجوشد. بعد از آن، آویشن را درون قوری ریخته و آب جوش روی آن بریزید واجازه دهید تا به مدت 10 تا 15 دقیقه دم بکشد. بعد از دم کشیدن، دمنوش را درون یک فنجان ریخته و پس از کمی خنک شدن، عسل را به آن اضافه کنید. اکنون دمنوش شما آماده است و میتوانید میل کنید.
دمنوش نعناع و تاثیر آن برای درمان سرماخوردگی
نعناع یکی از گیاهانی است که به روشهای مختلفی از آن استفاده میشود. این گیاه دارای طبعی گرم و خشک است. با توجه به خواص بسیاری که این گیاه دارویی دارد، موارد مصرف آن نیز بسیار زیاد است. یکی از استفادههای مخصوص این گیاه، استفاده از دمنوش آن برای درمان سرماخوردگی و رفع گلو درد است.
نعناع خواص درمانی بسیاری دارد و با توجه به آرامبخش بودن آن، برای درمان آسم مورد استفاده قرار میگیرد. همچنین، برای درمان اختلالات تنفسی نیز بسیار موثر عمل میکند. برای درمان بسیاری از عوارض سرماخوردگی مانند سرفههای خشک و یا گلو درد، دمنوش نعنان یک گزینه بسیار عالی است. همچنین، با توجه به طعم و بوی مطبوعی که دارد، مصرف آن به بهداشت دهان و دندان نیز کمک زیادی میکند.
برگ نعنان نیز برای تقویت سیستم ایمنی بدن بسیار مفید است و باعث میشود تا از بروز بیماریهای مختلف تا حدود زیادی جلوگیری شود.
یکی از مزایای دمنوش نعناع این است که میتوانید آن را با گیاهان و مواد دیگر نیز ترکیب کنید تا از خواص بیشتری بهرهمند شوید. دمنوش نعناع، با نبات، زنجبیل، لیمو ترش و پونه به صورت جداگانه قابل تهیه است و هرکدام از این دمنوشها، برای درمان سرماخوردگی تاثیرات مختلفی دارند.
مطلب پیشنهادی: راز سلامتی در زمستان: این غذاها در زمستان شما را از بیماریها در امان نگه میدارند!
دمنوش بادرنجبویه برای درمان بیماری سرماخوردگی
این دمنوش نیز یکی دیگر از دمنوشهای معروفی است که در طب سنتی از آن برای درمان بسیاری از بیماریها استفاده میشود. گیاه بادرنجبویه از تیره نعناعیان است و موارد نصرف آن نیز هر روز بیشتر میشود. با توجه به خواصی که این گیاه دارد، از دمکرده آن برای درمان سرماخوردگی استفاده میشود.
شما میتوانید بادرنجبویه را با مواد دیگر مانند دارچین، زنجبیل و یا چای ترکیب کرده و همراه با مقداری عسل به عنوان شیرین کننده میل کنید.
مطلب پیشنهادی: خواص بادام
با توجه به آنتی اکسیدان زیادی که در این گیاه وجود دارد، باعث تقویت سیستم ایمنی بدن شده و به درمان بیماریهایی مانند سرماخوردگی کمک زیادی میکند. دمنوش بادرنجبویه علاوه بر این که جزء بهترین دمنوش ها برای سرماخوردگی است، خواص دیگری نیز دارد.
کمک به رهایی نوزادان از درد قلنج، کمک به درمان افسردگی و اضظراب و موارد دیگر، از جمله استفادههای گیاه بادرنجبویه و دمنوش آن هستند.
خواص درمانی مریم گلی برای درمان سرماخوردگی
یکی دیگر از گیاهان تیره نعناعیان، گیاه مریم گلی است. این گیاه که با نام علمی سالیوا و نامهای دیگری مانند مریمی نیز در طب سنتی شناخته میشود، خواص درمانی زیادی دارد. یکی از مهمترین خواص مریم گلی که برای سرماخوردگی نیز مفید است، درمان سرفه است.
با توجه به این که سرفه، یکی از عوارض سرماخوردگی است که باعث آسیب به ریهها میشود، دمنوش مریم گلی به درمان این مسکل کمک کرده و باعث میشود تا بیماری سرماخوردگی شما زودتر درمان شود.
مطلب پیشنهادی: خواص شلغم برای سرماخوردگی | ترکیب شلغم و عسل
همچنین، از این دمنوش برای درمان گلو درد نیز بسیار مفید است. برای تاثیر گذاری این دمنوش، بهتر است آن را به روزانه و مرتب مصرف کنید. همچنین، غرغره کردن دمنوش مریم گلی یکی دیگر از روشهای درمان گلو درد به شمار میرود.
برای تهیه این دمنوش، دو یا سه قاشق غذاخوری از برگ مریم گلی را درون یک لیوان ریخته و روی آن آب جوش بریزید؛ سپس روی آن را پوشانده و پس از چند دقیقه (معمولا 10 تا 15 دقیقه کافی است) آن را از صافی عبور دهید.
طرز تهیه دمنوش به برای سرماخوردگی
به و دمنوش آن، یکی از بهترین روشهای درمان بیماریهای سرماخوردگی و آنفولانزا به شمار میروند. میوه به خواص بسیار زیادی دارد و پودر آن نیز که با استفاده از آن، دمنوش به را درست میکنند، به همان اندازه مقوی و تاثیر گذار است. این دمنوش، خواص صد ویروسی دارد و همچنین از آن برای درمان الهاب و درد معده و اسهال نیز استفاده میکنند.
این پمنوش، با گیاهان مختلفی قابل ترکیب شدن است و خواص متعددی نیز به خود میگیرد. دمنوش به را میتوانید همراه با گل محمدی، زعفران، سیب و دارچین نیز به صورت جداگانه تهیه کنید. روشهای تهیه این دمنوشها تقریبا شبیه به یکدیگر هستند.
برای درمان سرماخوردگی، دمنوشهای متعددی وجود دارند؛ اما دمنوشهایی که در بالا معرفی کردیم، جزء بهترین دمنوش ها برای سرماخوردگی هستند که باعث میشوند عوارض بیماری مانند سرفه گلو درد سریعتر رفع شوند.
مزایا و مضرات دمنوش برای بدن
دمنوشها معمولا هیچگونه ضرری برای بدن ندارند؛ هرچند اگر به صورت بیرویه و برای درمان هر مشکلی از آنها استفاده کنید ممکن است مشکل آفرین باشند. دمنوشها با توجه به این که کاملا گیاهی هستند؛ بنابراین مضرات کمتری در مقایسه با داروهای شیمیایی خواهند داشت. از طرف دیگر، برای نتیجه گرفتن از درمان با دمنوشها، باید مدت زمان بیشتری را صبر کنید تا به نتیجه دلخواه برسید.
مطلب پیشنهادی: ماچا چیست؛ راز سلامتی و طول عمر در فرهنگ ژاپنی
خرید بهترین مواد اولیه برای دمنوش سرماخوردگی
در این مقاله به بررسی و معرفی بهترین دمنوش ها برای سرماخوردگی پرداختیم و انواع مختلفی از دمنوشها را به شما معرفی کردیم. همچنین، طرز تهیه برخی از آنها را نیز برای شما قرار دادیم تا بتوانید از آنها استفاده کنید؛ هرچند که طرز تهیه این دمنوشها تقریبا مشابه هستند. نکته مهمی که در تهیه دمنوشهای گیاهی باید در نظر داشته باشید این است که از مواد اصیل و تازه استفاده کنید.
با توجه به این که یکی از مهمترین مواد مورد استفاده برای دمنوش سرماخوردگی، زعفران است، میتوانید با بازدید از سایت زرچین، از محصولات این مجموعه دیدن کرده و اقدام به خرید زعفران از کشاورز کنید و خریدی مطمئن داشته باشید.