درمان گرفتگی و خستگی عضلات بعد از خانه تکانی با طب سنتی

خانه‌تکانی یکی از رسوم زیبای ما ایرانیان در آستانه نوروز است. اما بسیاری از ما در این مورد سخت‌گیری زیادی داریم. فعالیت فشرده بدنی و اشتباهات در روش تمیزکاری ممکن است باعث دردهای عضلانی و حتی آسیب‌های بدنی شود. برای کاهش این دردها، استفاده از روش‌های طب سنتی می‌تواند بسیار مؤثر باشد. در این مقاله از زرچین، به بررسی برخی از راهکارهای طبیعی برای تسکین دردهای عضلانی ناشی از خانه‌تکانی می‌پردازیم.

 

درمان های طبیعی طب سنتی برای کاهش دردهای عضلانی بعد از خانه تکانی

اگر شما هم همه کارهای خانه‌تکانی را به روزهای آخر اسفندماه موکول کرده‌اید یا به صورت فشرده مشغول تمیزکاری هستید، ممکن است دچار دردسر شوید. خستگی و کوفتگی بدن و دردهای عضلانی، یکی از مهم‌ترین چالش‌های خانه‌تکانی است. اما طب سنتی راهکارهایی برای حل این مشکل دارد. در ادامه با راهکارهایی برای کاهش دردهای عضلانی خانه تکانی 1404 با طب سنتی آشنا می‌شویم:

کاهش دردهای عضلانی با روغن‌ های گیاهی

روغن‌های گیاهی نقش مهمی در تسکین دردهای عضلانی دارند. این روغن‌ها علاوه بر کاهش التهاب، باعث بهبود گردش خون و افزایش آرامش عضلانی می‌شوند. برخی از روغن‌های پرکاربرد در این زمینه عبارت‌اند از:

روغن سیاه دانه

روغن سیاه‌دانه دارای خواص ضدالتهابی قوی است و به تسکین دردهای عضلانی کمک می‌کند. برای استفاده، چند قطره از این روغن را با یک روغن حامل مانند روغن‌زیتون ترکیب کرده و روی محل درد ماساژ دهید. خواص سیاه‌دانه در طب سنتی بسیار متنوع است که یکی از این خواص، درمان التهابات بدن است.

روغن زیتون

 این روغن علاوه بر خواص تغذیه‌ای، در کاهش گرفتگی عضلات نیز مؤثر است. ماساژدادن عضلات با روغن زیتون گرم به بهبود گردش خون کمک کرده و باعث کاهش درد می‌شود.

روغن اسطوخودوس

روغن اسطوخودوس دارای خواص آرام‌بخش بوده و برای کاهش درد و التهاب مفید است. این روغن را می‌توان قبل از خواب برای کاهش استرس و تنش عضلانی استفاده کرد.

روغن بابونه

 بابونه دارای ترکیبات ضدالتهابی طبیعی است که به کاهش درد عضلات کمک می‌کند. چند قطره روغن بابونه را با روغن بادام یا روغن نارگیل مخلوط کرده و روی محل موردنظر ماساژ دهید.

روغن زنجبیل

زنجبیل یک گیاه شگفت‌انگیز است که خاصیت گرم‌کنندگی دارد و می‌تواند به کاهش گرفتگی و دردهای عضلانی کمک کند. این روغن به‌خصوص برای افرادی که دچار کوفتگی و اسپاسم عضلانی شده‌اند، مفید است. از این گذشته زنجبیل برای زنان خواص متعدد دیگری نیز دارد. 

روغن نعناع

 این روغن حاوی منتول است که باعث ایجاد حس خنکی و کاهش التهاب عضلات می‌شود. استفاده از آن بعد از یک روز سخت خانه‌تکانی می‌تواند باعث تسکین فوری دردهای عضلانی شود.

 

چطور از روغن‌های گیاهی برای کاهش دردهای عضلانی ناشی از کار منزل استفاده کنیم؟

برای بهره‌گیری بهتر از خواص روغن‌های گیاهی در کاهش دردهای عضلانی، رعایت نکات زیر ضروری است:

1. روغن های غلیظ را رقیق کنید

 برخی روغن‌های گیاهی مانند روغن سیاه‌دانه و زنجبیل بسیار قوی هستند و بهتر است قبل از استفاده، با یک روغن حامل مانند روغن‌زیتون، بادام یا نارگیل مخلوط شوند تا از تحریک پوست جلوگیری شود.

2. موضع دردناک را ماساژ دهید

 چند قطره روغن را روی محل درد ریخته و با حرکات دورانی و ملایم ماساژ دهید. این کار باعث افزایش جذب روغن و بهبود گردش خون در آن ناحیه می‌شود.

3. از کمپرس گرم استفاده کنید

 پس از ماساژ، قراردادن یک حوله گرم روی محل ماساژ می‌تواند جذب روغن را بیشتر کرده و اثر آن را تقویت کند. حوله را چند بار گرم کنید و روی محل درد قرار دهید تا درد کاهش پیدا کند.

4. قبل از خواب از روغن استفاده کنید

برای کسب بیشترین تأثیر، بهتر است روغن‌های آرام‌بخش مانند اسطوخودوس و بابونه را شب‌ها قبل از خواب استفاده کنید.

5. به صورت منظم از روغن استفاده کنید

 برای تسکین کامل دردهای عضلانی، استفاده مداوم از روغن‌های گیاهی (حداقل دو بار در روز) توصیه می‌شود.

6. تست حساسیت انجام دهید

 قبل از استفاده از هر روغن جدید، مقدار کمی از آن را روی پوست امتحان کنید تا از عدم حساسیت بدن به آن روغن اطمینان حاصل کنید.

کاهش دردهای عضلانی با دمنوش های گیاهی

مصرف دم‌نوش‌های گیاهی می‌تواند به کاهش التهاب و تسکین دردهای عضلانی کمک کند. طب سنتی همچنین مصرف انواع عرق گیاهی برای گرفتگی عضلات را توصیه می‌کند. برخی از دم‌نوش‌های توصیه‌شده را می‌توانید در جدول زیر ببینید:

نوع دم‌نوش	کاربرد	توضیحات
دم‌نوش زنجبیل	زنجبیل دارای خواص ضدالتهابی قوی است و به کاهش دردهای عضلانی کمک می‌کند	یک قاشق چایخوری زنجبیل خشک در آب جوش بریزید و همراه کمی عسل مصرف کنید.
دم‌نوش بابونه	بابونه یک آرام‌بخش طبیعی است که تنش عضلانی را کاهش می‌دهد.	بابونه خشک را همراه با آب جوش دم کنید.
دم‌نوش دارچین و عسل	این ترکیب باعث بهبود گردش خون و کاهش التهاب عضلات می‌شود.	یک قاشق چایخوری دارچین همراه با عسل در آب جوش حل کنید.

 

کاهش دردهای عضلانی خانه تکانی با کمپرس گرم و سرد

کمپرس‌های گرم و سرد از روش‌های مؤثر در کاهش دردهای عضلانی هستند. روش صحیح استفاده از آن‌ها به این صورت است:

کمپرس سرد

 در ساعات اولیه پس از درد، استفاده از کمپرس سرد می‌تواند تورم و التهاب را کاهش دهد. برای این کار، یک کیسه یخ یا حوله خیس‌شده در آب سرد را روی ناحیه درد قرار دهید و به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه نگه دارید.

کمپرس گرم

 پس از ۲۴ ساعت، استفاده از کمپرس گرم باعث شل‌شدن عضلات و کاهش درد می‌شود. یک حوله گرم یا کیسه آب گرم را روی محل درد قرار داده و به مدت ۱۵ تا ۳۰ دقیقه روی آن بگذارید. گرما باعث افزایش جریان خون در آن ناحیه و تسریع روند بهبود می‌شود.

ترکیب کمپرس گرم و سرد

 گاهی اوقات، ترکیب این دو روش به‌صورت تناوبی (۱۰ دقیقه کمپرس سرد، ۱۰ دقیقه کمپرس گرم) می‌تواند در کاهش سریع‌تر درد و التهاب مؤثرتر باشد.

کاهش درد با حمام گیاهی با گیاهان ضدالتهاب

حمام‌های گیاهی یکی از روش‌های مؤثر در کاهش دردهای عضلانی و آرامش بدن هستند. در این روش، گیاهان دارویی با خواص ضدالتهابی، آرام‌بخش و تسکین‌دهنده به آب حمام و آب وان اضافه می‌شوند تا به کاهش درد و خستگی ناشی از فعالیت‌های شدید؛ مانند خانه‌تکانی کمک کنند. در ادامه، برخی از گیاهان مناسب برای این نوع حمام و نحوه استفاده صحیح از آن‌ها توضیح داده می‌شود.

چه گیاهانی برای حمام گیاهی مناسب هستند؟

اگر دچار دردهای عضلانی ناشی از کار فشرده منزل در ایام خانه‌تکانی هستید، می‌توانید از این مواد در آب وان استفاده کنید:

نام ماده	مکانیسم عمل	روش مصرف در حمام	از کجا تهیه کنیم؟
بابونه	خاصیت آرام‌بخش دارد و استرس و دردهای عضلانی را کاهش می‌دهد.	چند قاشق از گل‌های خشک را در آب گرم بریزید و بگذارید ۱۰ دقیقه دم بکشد، سپس به آب حمام اضافه کنید.	از فروشگاه زرچین به‌صورت خشک تهیه کنید.
زنجبیل	گرم‌کننده است و به کاهش گرفتگی عضلات و بهبود درد کمک می‌کند.	چند برش زنجبیل تازه یا یک قاشق زنجبیل پودر شده را در آب داغ بریزید و بگذارید ۱۵ دقیقه بماند، سپس به وان حمام اضافه کنید.	در میوه‌فروشی‌ها (زنجبیل تازه) و در زرچین (پودر زنجبیل) قابل تهیه است.
گل ختمی	باعث نرمی عضلات شده و التهاب را کاهش می‌دهد.	گل‌های خشک‌شده را در آب داغ بخیسانید و سپس صاف کرده و به آب حمام اضافه کنید.	از زرچین به‌صورت گیاه خشک تهیه کنید.
رزماری	ضدالتهاب و تسکین‌دهنده است و گردش خون را افزایش می‌دهد.	یک مشت برگ رزماری خشک یا تازه را در آب داغ دم کنید و بعد از صاف کردن، به آب حمام اضافه کنید.	از زرچین به‌صورت خشک یا از سوپرمارکت‌ها به‌صورت تازه تهیه کنید.
نمک اپسوم	سرشار از منیزیم است و به کاهش اسپاسم‌های عضلانی و دردهای ناشی از خستگی کمک می‌کند.	نصف تا یک پیمانه نمک اپسوم را مستقیماً به آب گرم حمام اضافه کنید و ۲۰ دقیقه در آن بمانید.	از داروخانه‌ها، عطاری‌ها و فروشگاه‌های محصولات بهداشتی قابل تهیه است.
نعناع	اثر خنک‌کنندگی دارد و می‌تواند التهاب را کاهش داده و خستگی عضلات را برطرف کند.	چند برگ تازه یا یک قاشق چای‌خوری برگ نعناع خشک را در آب داغ دم کنید و به آب حمام اضافه کنید.	به‌صورت تازه در میوه‌فروشی‌ها و به‌صورت خشک در زرچین موجود است.

نکات مهم هنگام استفاده از حمام گیاهی

دمای آب نباید خیلی داغ باشد، زیرا ممکن است باعث خشکی پوست و تحریک سیستم عصبی شود.

• در صورت حساسیت به هر یک از گیاهان، بهتر است قبل از استفاده تست حساسیت انجام دهید.

• پس از حمام، مصرف یک نوشیدنی گرم مانند دم‌نوش بابونه یا زنجبیل می‌تواند تأثیر آرام‌بخشی را افزایش دهد.

• حمام گیاهی روشی طبیعی و مؤثر برای کاهش دردهای عضلانی و بازیابی انرژی بدن پس از فعالیت‌های سنگین مانند خانه‌تکانی است.

التیام درد عضلانی با ورزش و حرکات کششی

انجام حرکات کششی پس از فعالیت‌های سنگین مانند خانه‌تکانی می‌تواند به کاهش گرفتگی و دردهای عضلانی کمک کند. حرکاتی که در ادامه توضیح داده می‌شود، به کاهش درد و التهاب کمک می‌کند. از این حرکات می‌توانید چندین بار در طول روز کمک بگیرید:

کشش عضلات پشت و کمر: ایستاده یا نشسته، دست‌ها را بالا ببرید و به‌آرامی به طرفین خم شوید.

چرخش گردن و شانه‌ها: سر را به‌آرامی ازیک‌طرف به‌طرف دیگر بچرخانید و شانه‌ها را به سمت جلو و عقب بچرخانید.

کشش پاها: روی زمین بنشینید و پاهای خود را دراز کنید، سپس به‌آرامی به سمت نوک انگشتان خم شوید.

کشش عضلات بازو و دست‌ها: دست‌ها را به جلو یا بالای سر کشیده و چند ثانیه نگه دارید.

حرکت پل: روی زمین دراز بکشید، زانوها را خم کرده و باسن خود را به سمت بالا ببرید، سپس به‌آرامی پایین بیاورید.

مصرف مواد غذایی ضدالتهاب

مصرف برخی مواد غذایی می‌تواند به کاهش التهاب و دردهای عضلانی کمک کند. خواص زردچوبه به عنوان یک ضدالتهاب طبیعی سال‌ها است که اثبات شده است. شما برای درمان دردها و گرفتگی عضلات در ایام خانه‌تکانی می‌توانید مواد غذایی زیر را در برنامه غذایی خود بیشتر کنید:

ماده غذایی	مکانیسم عمل	بهترین نوع استفاده
ماهی‌های چرب مانند سالمون، تن و ساردین	دارای اسیدهای چرب امگا ۳ هستند و التهاب را کاهش می‌دهند.	بهتر است به صورت کبابی و یا در فر طبخ شوند.
زنجبیل و زردچوبه	دارای خواص ضدالتهابی قوی هستند و می‌توانند به کاهش درد عضلانی کمک کنند.	به صورت تازه و پودر قابل‌مصرف هستند.
سبزیجات برگ سبز مانند اسفناج و کلم	غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها و مواد مغذی ضدالتهابی هستند.	به صورت تازه و خام مصرف کنید.
گردو و بادام	دارای مقادیر زیادی امگا ۳ و آنتی‌اکسیدان که به کاهش التهاب کمک می‌کنند.	روزانه بین ۳ تا ۵ عدد مصرف کنید.
چای سبز	سرشار از پلی‌فنول‌هایی است که تأثیر ضدالتهابی دارند.	10 دقیق در آب زیر ۱۰۰ درجه دم کنید.
میوه‌های توتی مانند زغال‌اخته و تمشک	دارای آنتی‌اکسیدان‌های قوی هستند.	به صورت تازه و یا یخ‌زده
سیر و پیاز	به دلیل داشتن ترکیبات ضدالتهابی، در کاهش دردهای عضلانی مفید هستند.	بهتر است خام مصرف شوند.

۵. اشتباهی که در خانه تکانی منجر به درد و گرفتگی عضلات خواهد شد

بسیاری از ما درد و گرفتگی عضلات را بعد از چند روز کار فشرده خانگی تجربه کرده‌ایم. برخی از اشتباهات رایج در هنگام خانه‌تکانی می‌توانند باعث ایجاد درد و گرفتگی عضلانی شوند. اما چه اشتباهاتی ممکن است در کار خانگی ما را دچار این مشکلات کند؟

1. بلند کردن نادرست اجسام سنگین

 استفاده‌نکردن از زانوها هنگام بلندکردن وسایل سنگین و خم‌شدن بیش از حد از ناحیه کمر می‌تواند باعث کمردرد و گرفتگی عضلات شود. بهتر است در این زمینه از دیگران کمک بگیرید.

2. انجام حرکات تکراری و طولانی مدت

 حرکاتی مانند جاروکشیدن، گردگیری و تمیزکردن پنجره‌ها اگر به مدت طولانی و بدون استراحت انجام شوند، باعث خستگی عضلات می‌شوند. برای جلوگیری از این مشکل، بهتر است هر 45 دقیقه استراحتی چند دقیقه‌ای داشته باشید.

3. عدم استفاده از کفش و صندل مناسب

 ایستادن طولانی‌مدت با کفش نامناسب یا بدون کفش روی سطوح سخت می‌تواند فشار زیادی به پاها و کمر وارد کند. سعی کنید در منزل از صندل‌های طبی استاندارد استفاده کنید.

4. عدم گرم کردن قبل از شروع کار

 گرم‌نکردن بدن قبل از شروع فعالیت‌های سنگین مانند جابه‌جایی وسایل یا شستن دیوارها می‌تواند منجر به آسیب‌های عضلانی شود. چند دقیقه حرکات کششی قبل از شروع کار، کمک می‌کند کمتر آسیب ببینید.

5. بی‌توجهی به استراحت و مصرف آب

 کمبود آب بدن می‌تواند گرفتگی عضلات را تشدید کند. سعی کنید در زمان استراحت مایعاتی مانند چای و آب بیشتری مصرف کنید. همچنین استراحت‌های کوتاه‌مدت بین فعالیت‌ها از خستگی زیاد جلوگیری می‌کند.

6. وضعیت نامناسب بدن هنگام کار

 خم‌شدن زیاد، نشستن یا ایستادن طولانی‌مدت در وضعیت نادرست، فشار زیادی به ستون فقرات و عضلات وارد می‌کند و علت گرفتگی عضلات در هنگام خانه‌تکانی است.

 

راهکار طب سنتی برای درمان خستگی و گرفتگی عضلات 

دردهای عضلانی ناشی از خانه‌تکانی ممکن است آزاردهنده باشند، اما با استفاده از روش‌های طب سنتی مانند روغن‌های گیاهی، دم‌نوش‌ها، کمپرس گرم و سرد، حمام‌های گیاهی و حرکات کششی می‌توان این دردها را به طور مؤثری کاهش داد. همچنین، مصرف مواد غذایی ضدالتهابی می‌تواند به بهبود سریع‌تر عضلات کمک کند.

استفاده از دم‌نوش‌هایی با گیاهان دارویی ضدالتهاب مانند زردچوبه، زنجبیل، بابونه، نعناع و... به شما کمک می‌کند، دردهای عضلانی و گرفتگی‌های ناشی از فشار را در این روزهای پایان سال به خوبی درمان کنید. برای خرید پودر زنجبیل، زردچوبه و دیگر گیاهان دارویی می‌توانید سری به فروشگاه زرچین بزنید.

سؤالات متداول

آیا روغن‌های گیاهی برای ماساژ بدن همه افراد مناسب هستند؟

بیشتر روغن‌های گیاهی برای افراد مختلف مناسب‌اند، اما برخی ممکن است به آن‌ها حساسیت داشته باشند. بهتر است قبل از استفاده مقدار کمی از روغن را روی پوست تست کنید.

چه مدت باید از کمپرس گرم و سرد برای درمان گرفتگی عضله ناشی از فعالیت خانه‌تکانی استفاده کرد؟

کمپرس سرد را در ۲۴ ساعت اول برای کاهش التهاب و کمپرس گرم را بعد از آن برای تسکین درد به مدت ۱۵ تا ۳۰ دقیقه استفاده کنید.

کدام دمنوش‌ها برای کاهش درد عضلانی مؤثرترند؟

دم‌نوش زنجبیل، بابونه، و دارچین و عسل به دلیل خواص ضدالتهابی و آرام‌بخش برای کاهش درد عضلانی توصیه می‌شوند.

چه حرکات کششی برای جلوگیری و درمان گرفتگی عضلات مفیدند؟

حرکات کششی پشت و کمر، چرخش گردن و شانه‌ها، کشش پاها و دست‌ها، و حرکت پل به کاهش گرفتگی و درد عضلانی کمک می‌کنند.

چگونه می‌توان از گرفتگی عضلات در هنگام خانه‌تکانی جلوگیری کرد؟

بلندکردن صحیح اجسام، استراحت کافی، مصرف آب، استفاده از کفش مناسب و گرم‌کردن بدن قبل از شروع کار از روش‌های پیشگیری از گرفتگی عضلات هستند.