ماهی ازون برون: گنجینه‌ای کمیاب از دل دریای خزر

ماهی ازون برون یکی از ماهی‌های کمیاب و خاص دریای خزر است که از گذشته تا به امروز، نقش مهمی در فرهنگ غذایی مردمان شمال ایران داشته است. ماهی اوزون برون یک ماهی روغنی و خوشمزه است که امروزه به عنوان یک ماهی پرورشی و برای تهیه خاویار هم پرورش داده می‌شود. ماهی ازون برون یک غذای دریایی سالم و منبع انواع ویتامین‌ها و روغن‌های مفید است. اما طرز پخت ماهی اوزون برون چطور است و چرا نباید از مصرف این ماهی مفید غافل شویم؟ در این مقاله از وبلاگ فروشگاه زرچین، این موضوعات را بررسی خواهیم کرد.

هر آن چه باید درباره ماهی ازون برون و خاویارش بدانید

ماهی ازون برون یکی از انواع ماهی‌های خاویاری (خانواده تاس‌ماهیان) بوده و زیستگاه اصلی آن، دریای خزر است. نام این ماهی در واقع واژه‌ای ترکی به معنی «دماغ‌دراز» است که به دلیل شکل ظاهری این ماهی به آن داده شده است. این ماهی به دلیل تهیه خاویار که گران‌ترین خوراکی جهان است، صید شده و یا به صورت پرورشی رشد داده می‌شود. البته گوشت این ماهی هم بسیار مفید و البته بسیار لذیذ و روغنی است.

دریای خزر یکی از آخرین بازماندگان زیستگاه‌های طبیعی این ماهی در جهان است و به همین دلیل اهمیت اقتصادی فراوانی پیدا کرده است.  این ماهی بدنی کشیده و باریک دارد دهان آن زیر بدن قرار دارد. ماهی اوزون برون دارای شاخک‌هایی است که برای جستجوی غذا در کف دریا به کار می‌روند. این ماهی بسته به شرایط زیستی متغیر می‌تواند به طول 2 متر و وزن 70 کیلوگرم برسد.

در برخی از مقاطع تاریخی بحث‌هایی در مورد حلال بودن گوشت این ماهی مطرح شده است. بسیاری از مردم که درباره این موضوعات حساسیت داشتند سؤال می‌کردند که چرا ماهی ازون برون حرام است؟ البته شبهه در مورد گوشت این ماهی باتوجه‌به سؤال از مراجع تقلید از بین رفته است. خوردن گوشت این ماهی باتوجه‌به شرایطی که صید آن دارد، کاملاً حلال است.

طبع ماهی ازون برون گرم است یا سرد؟

طبع شناسی غذاها در طب ایرانی از سال‌ها پیش برای بسیاری از مردم مهم بوده است. طب سنتی ایرانی برای انواع غذاها و محصولات غذایی که ما مصرف می‌کنیم، طبع سرد یا طبع گرم در نظر گرفته است. در بیشتر موارد مردم و کارشناسان طی سنتی، برای ماهی‌ها، طبعی سرد در نظر می‌گیرند. البته طبع گرم و سرد گوشت ماهی به نوع ماهی و محیط زندگی آن‌ها هم بستگی دارد.

باتوجه‌به شرایط، گفته می‌شود که طبع این نوع از ماهی هم سرد است. اگر طبع سردی دارید، برای دورماندن از عوارض ماهی ازون برون، باید آن را همراه با خوراکی‌هایی که طبع گرم دارند، مصرف کنید. برای این کار باید از مصلح‌های این غذا استفاده کنید. اطبای طب سنتی توصیه می‌کنند که بهتر است این ماهی همراه با آب‌نارنج، خرما، گردو و دیگر انواع سبزی‌ها که طبعی گرم دارد، مصرف شود.

طرز پخت ماهی ازون برون چگونه است؟

ماهی ازون برون به دلیل بافت خاص و طعم دلپذیری که دارد، به روش‌های مختلفی پخت می‌شود. دو روش معمول پخت این ماهی را در ادامه بررسی می‌کنیم:

1. ماهی ازون برون کبابی

بهترین و سالم‌ترین ورش پخت این ماهی، کباب‌کردن آن روی آتش است. با این روش روغن اضافی مصرف نمی‌شود و کمترین تغییر روی گوشت مفید این ماهی ایجاد می‌شود. مواد لازم برای تهیه ماهی اوزون برون کبابی برای 5 نفر در جدول زیر آماده است:

ماهی ازوزن برون فیله شده	2 کیلوگرم
لیموی تازه یا آب‌لیمو	به میزان لازم
پیاز رنده شده	دو عدد بزرگ
زعفران دم شده	به میزان لازم
نمک و فلفل	به میزان لازم

طرز تهیه ماهی اوزون برون کبابی

• ماهی فیله شده را تمیز کنید و به قطعات دلخواه تقسیم کنید. بهتر است این قطعات قطری کمتر از سه سانتی‌متر داشته باشد تا داخل آن به خوبی پخته شود. حالا ماهی‌ها را بشویید و در سبد قرار دهید تا آب اضافی آن خارج شود.
• ماهی را با نمک، فلفل و آبلیمو مزه‌دار کنید.
• زعفران دم شده را روی ماهی‌ها بریزید و با دست آن را به همه جای ماهی برسانید.
• آب پیاز را به ماهی اضافه کنید و ماهی را در ظرف دربسته در یخچال قرار دهید تا به خوبی مزه‌دار شود و بوی ضخم احتمالی آن از بین برود. بهتر است ماهی برای دو ساعت یا بیشتر در مواد باقی بماند. البته توجه داشته باشید که ماهی بیشتر از 8 ساعت در آبلیمو خوابانده نشود؛ چون ممکن است گوشت آن کمی سفت شود.
• برای مزه‌دار کردن ماهی به‌جای لیمو می‌توانید از آب‌نارنج هم استفاده کنید.
• حالا می‌توانید ماهی‌ها را به سیخ بکشید و یا از توری برای کباب‌کردن آن‌ها استفاده کنید.
• در کنار ماهی کبابی می‌توانید از انواع سبزیجات کبابی و زیتون استفاده کنید. به‌علاوه سبزی پلوی اصیل، بهترین چیز برای تکمیل غذای خوشمزه شما است. در مقاله ترکیب سبزی پلویی می‌توانید بهترین و خوشمزه‌ترین ترکیب برای درست‌کردن سبزی‌پلوی ایرانی را ببینید.

2. ماهی ازون برون سرخ شده

ماهی سرخ شده همیشه خوشمزه و پرطرفدار بوده است. شما می‌توانید ماهی‌های ازون برون را به صورت سرخ‌کرده هم مصرف کنید. برای تهیه این مدل از ماهی به مواد زیر نیاز دارید:

ماهی ازون برون فیله شده	2 کیلوگرم
لیموی تازه یا آب‌لیمو	به میزان لازم
پیاز رنده شده	دو عدد بزرگ
زعفران دم شده	به میزان لازم
نمک و فلفل و زردچوبه	به میزان لازم
آرد سفید	۴ قاشق غذاخوری

طرز تهیه ماهی اوزون برون سرخ شده خانگی

• برای تهیه این مدل از ماهی، ابتدا آن را شسته و فیله کنید و بگذارید آب ماهی به خوبی خشک شود.
• در این مرحله باید ماهی را با استفاده از ادویه‌ها و موادی که دوست دارید، مزه‌دار کنید. برای مزه‌دار کردن ماهی روی آن نمک و فلفل بپاشید. پس از این مرحله از آب پیاز و زعفران دم شده هم استفاده کنید.
• در مرحله بعدی، باید فیله‌ها را در روغن داغ سرخ کنید برای پوشش‌دادن به ماهی و این خرد نشود، بهتر است از یک روکش برای تکه‌های ماهی استفاده کنید.
• کمی آرد سفید را با زردچوبه و ادویه‌هایی که دوست دارید مخلوط کنید. دو طرف ماهی‌ها را در این مخلوط بغلتانید تا پشت و روی فیله‌های ماهی با مخلوط آرد پوشیده شود. حالا فیله‌ها را در روغن داغ سرخ کنید.

شما همچنین می‌توانید در تهیه قلیه ماهی جنوبی نیز به جای ماهی‌های جنوب از ماهی گوشت‌داری مانند ازون برون استفاده کنید. راز خوشمزگی قلیه ماهی جنوبی در استفاده از سبزیجات قلیه ماهی با ترکیب درست و همینطور انتخاب ماهی مناسب است. 

فواید و مزایای مصرف ماهی ازون برون

ماهی اوزون برون یکی از مفیدترین ماهی‌های است که می‌توانید در کشورمان مصرف کنید. این ماهی حاوی انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی و البته سرشار از امگا 3 است.

اوزون برون منبعی برای چربی‌های مفید

گوشت ماهی اوزون برون منبع غنی از امگا 3 است که برای سلامت قلب و عروق، کاهش کلسترول بد، تنظیم فشارخون و جلوگیری از التهاب در بدن بسیار مفید است. همچنین امگا 3 موجود در گوشت ماهی اوزون برون برای عملکرد بهتر مغز و جلوگیری از بیماری‌های مرتبط با حافظه، مانند آلزایمر و دیگر مشکلات شناختی بسیار مفید است.

اوزون برون و ریزمغذی‌ها

علاوه بر این گوشت این ماهی حاوی مقادیر بالایی ویتامین D، روی و سلنیوم است که برای تقویت سیستم ایمنی بدن ما اهمیت فراوانی دارند. ویتامین D و کلسیم موجود در گوشت این ماهی، به تقویت استخوان‌ها و جلوگیری از پوکی‌استخوان به خصوص در افراد مسن کمک می‌کند. گوشت این ماهی پروتئین باکیفیت فراوانی دارد. این میزان پروتئین برای کودکان، افراد مسن، زنان باردار و ورزشکاران بسیار حیاتی است.

گوشت ازون برون و کاهش وزن

ممکن است به دلیل چرب بودن گوشت این ماهی، فکر کنید هر وعده از این ماهی، کالری زیادی دارد و چاق‌کننده است. این فکر البته درست نیست. گوشت این ماهی کم‌چرب و پرپروتئین است که می‌تواند در رژیم‌های کاهش وزن مورداستفاده قرار گیرد؛ زیرا احساس سیری طولانی‌تری برای فرد ایجاد می‌کند.

قیمت ماهی اوزون برون در بازار ایران

ماهی اوزون برون یکی از گران‌ترین ماهی‌های موجود در بازار ایران است. قیمت این ماهی باتوجه‌به عوامل مختلفی مانند وزن، تازگی، نوع پرورشی یا دریایی و شرایط بازار متفاوت است. قیمت ماهی ازون برون در زمان نگارش این مقاله در دی‌ماه 1403 از 600 هزار تومان و بالاتر برای هر کیلو تعیین می‌شود.

خرید ادویه برای مرینیت کردن ماهی اوزون برون

زعفران و زردچوبه از ادویه‌های مهم و کاربردی برای مزه‌دار کردن ماهی هستند. زعفران عطر‌بی‌نظیری به ماهی می‌دهد و بوی آن را از بین می‌برد. با خرید زعفران از زرچین، می‌توانید در کمترین زمان بهترین زعفران دستچین بازار را با قیمتی مناسب بخرید. برای خرید پودر زرچوبه باکیفیت هم می‌توانید به زرچین مراجعه کنید.

سؤالات متداول

ماهی اوزون برون از کجا صید می‌شود؟

زیستگاه اصلی این ماهی دریای خزر است.

آیا ماهی ازون برون به صورت پرورشی هم یافت می‌شود؟

بله. درصد بالایی از این ماهی به صورت پرورشی استفاده می‌شود.

بهترین روش پخت ماهی ازون برون چیست؟

به صورت کبابی و سرخ‌شده

از چه ادویه‌هایی برای مزه‌دار کردن این ماهی استفاده می‌شود؟

زعفران و زردچوبه بهترین گزینه‌ها برای مزه‌دار کردن ماهی هستند.

آیا مصرف گوشت ماهی ازون برون حلال است؟

بله.