این بار به یکی از این 6 روش با بادمجان آشپزی کنید | معرفی یتیمچه

 اگر متولد سال ۸۰ به بعد باشید به احتمال زیاد شاید حتی نام یتیمچه نشنیده باشید؛ یتیمچه یک غذای گیاهی سالم ساده و بسیار خوشمزه است که می‌تواند در رژیم غذایی گیاهخواران و حتی افرادی که سعی دارند مصرف پروتئین‌های حیوانی را حداقل برسانند جای پیدا کند. اگر برای تهیه افطار یا سحر یا یک شام ساده در مضیقه زمانی قرار دارید و اتفاقاً عاشق بادمجان هستید، بهترین انتخاب برای شما یتیمچه است. در این مقاله از زرچین به بررسی 6 روش برای تهیه این غذای سنتی ایرانی می‌پردازیم.

 

یتیمچه را به چند روش می توان تهیه کرد؟

در حالت کلی شما برای تهیه این غذای ساده و خوشمزه به بادمجان، گوجه فرنگی، پیاز، سیر، نمک، زردچوبه، فلفل سیاه و روغن نیاز دارید. ما مردم خوش ذوق ایرانی در هر گوشه از کشور عزیزمان این غذا را به اشکال متفاوتی تهیه و سرو می‌کنند. ما در این مقاله 6 روش برای تهیه یتیمچه را با شما به اشتراک می‌گذاریم.

نوع یتیمچه	مواد اولیه اصلی	تفاوت‌های کلیدی
تهرانی	بادمجان، گوجه، سیب‌زمینی، فلفل دلمه‌ای، پیاز، سیر، رب گوجه	شباهت به راتاتویی، ترکیب سیر و پیاز تفت داده شده، دارای فلفل دلمه‌ای
ترکی	بادمجان، گوجه، پیاز، سیر، فیله مرغ یا گوشت چرخ‌کرده	اضافه شدن گوشت یا مرغ به غذا
مشهدی	بادمجان، گوجه، پیاز، سیر، عدس، لوبیا، نخود	استفاده از حبوبات، حذف سیب‌زمینی و فلفل دلمه‌ای
شیرازی	کدو، گوجه، پیاز، سیر، نمک، زردچوبه	به جای بادمجان از کدو استفاده می‌شود
اراکی	بادمجان، گوجه، کدو، پیاز، سیر، گردوی خرد شده	اضافه شدن گردو و کدو به غذا
شمالی	بادمجان، گوجه، پیاز، سیر، تخم‌مرغ	حذف فلفل دلمه‌ای و سیب‌زمینی، اضافه شدن تخم‌مرغ در پایان پخت

در ادامه هر روش را با نکات و جزئیات بیشتر بررسی خواهیم کرد:

1. طرز تهیه یتیمچه تهرانی

پایتخت نشینان یتیمچه را شبیه به راتاتویی تهیه می‌کنند. یتیمچه تهرانی که با نام یتیمچه اشانی نیز شناخته می‌شود ترکیبی از بادمجان، گوجه فرنگی و فلفل دلمه‌ای است.  در کنار تهیه این غذا می‌تواند طرز تهیه 30 غذای گیاهی دیگر را نیز در زرچین مطالعه کنید.

برای تهیه یتیمچه تهرانی به این مواد اولیه نیاز دارید:

بادمجان بزرگ	۴ عدد
گوجه‌فرنگی متوسط	۴ عدد
سیب‌زمینی متوسط	۲ عدد
فلفل دلمه‌ای کوچک	۱ عدد
پیاز قرمز بزرگ	۱ عدد
سیر	۲ تا ۳ حبه
رب گوجه‌فرنگی	۱ تا ۱.۵ قاشق غذاخوری
نمک، زردچوبه و فلفل	به اندازه کافی

شما می‌توانید بسته به ذائقه خود مقدار سیر این غذا را افزایش یا کاهش دهید و یا به کلی آن را حذف کنید.

 برای تهیه این غذای ساده و لذیذ به این ترتیب عمل کنید:

 قدم اول: آماده کردن بادمجان

ابتدا بادمجان‌ها را پوست بگیرید با یک دستمال خشک کنید و سپس آنها را به شکل دلخواه در اندازه‌های ۲ تا ۳ سانتی‌متر خرد کنید. 

 نکته: اگر بادمجانی که استفاده می‌کنید شیرین نیست برای گرفتن تلخی بادمجان بعد از پوست گرفتن ادمجان‌ها را به مدت ۴۵ دقیقه در ظرفی حاوی آب نمک غوطه ور کنید. س از گذشت این مدت بادمجان‌ها را از آب خارج کرده و کمی فشار دهید تا آب اضافی خارج شود سپس آبکشی کنید و اجازه دهید کاملاً خشک شوند.

قدم دوم: تفت دادن سیر و پیاز

درست مانند بسیاری از غذاهای ایرانی قدم اول تهیه یک پیاز داغ درست و اصولی است. پیاز قرمز را پوست بگیرید و شکل دلخواه خرد کنید می‌توانید پیازها را نگینی خرد کنید یا آنها را خلال‌های نازک کنید.

 یک تابه را روی حرارت قرار دهید و به مقدار کافی روغن درون آن بریزید سعی کنید در مصرف روغن زیاده روی نکنید. پیاز را به روغن اضافه کنید و به آرامی تفت بدهید.

زمانی که پیاز با حرارت ملایم سرخ شد در آخر سیر را اضافه کنید، زمانی که عطر سیر در آشپزخانه پراکنده شد به سراغ قدم سوم بروید و سیر را بیش از اندازه تفت ندهید.

 نکته: اگر تصمیم گرفته‌اید مصرف روغن را به حداقل برسانید می‌توانید به جای اضافه کردن روغن برای سرخ کردن پیاز از مقداری آب استفاده کنید. برای این منظور یک دوم پیمانه آب به تابه اضافه کنید و درب آن را بگذارید. اجازه دهید پیاز بخارپز شود. بعد از تمام شدن آب، پیازها نرم و پخته شده‌اند. در این مرحله می‌توانید یک قاشق غذاخوری روغن به تابه اضافه کنید و پیاز را به همراه سیر تفت دهید.

قدم سوم: اضافه کردن بادمجان و فلفل دلمه‌ای

با بلند شدن بوی سیر، نوبت اضافه کردن بادمجان و فلفل دلمه‌ای فرا می‌رسد. بادمجان و فلفل دلمه‌ای را نیز تفت بدهید تا زمانی که رنگ آنها کمی تغییر کند و فلفل دلمه‌ای نرم‌تر شود.

 قدم چهارم: رنگ و لعاب دادن به غذا

 در این مرحله نوبت به اضافه کردن رب گوجه فرنگی فرا می‌رسد. رب را به تابه اضافه کنید، برای اینکه رنگ غذا با رب درخشان و قرمز باشد باید رب را در مقدار اندکی روغن سرخ کنید.

 بنابراین اگر روغن تابه کم است همزمان با اضافه کردن رب مقدار کمی روغن به تابه اضافه کنید. بعد از اینکه بوی خامی رب از بین رفت می‌توانید پوست گوجه فرنگی‌ها را بگیرید و آنها را ریز خرد کنید و سپس به همراه نمک و ادویه‌ها را به تابه اضافه کنید.  سپس درب تابه را بگذارید و اجازه دهید طعم مواد با یکدیگر ترکیب شود و گوجه فرنگی بپزد.

نکته: برای جدا کردن پوست گوجه فرنگی روی آن را با چاقو خط بیندازید، پس گوجه فرنگی‌ها را در یک کاسه پر از آب جوش قرار دهید و اجازه دهید ۵ دقیقه در آب جوش باقی بمانند. سپس گوجه را در آب یخ قرار دهید و بعد از چند ثانیه به سادگی پوست را از گوجه فرنگی جدا کنید.

قدم پنجم: اضافه کردن سیب زمینی

زمانی که آب گوجه فرنگی تبخیر شد، سیب زمینی‌هایی که مکعبی خرد کرده‌اید را به تابه اضافه کنید. بعد از اینکه کمی سیب زمینی‌ها را تفت دادید به اندازه ۲ لیوان آب به قابلمه اضافه کنید و درب آن را بگذارید. ۳۰ تا ۴۰ دقیقه بعد یتیمچه تهرانی یا کاشانی شما آماده است.

2. طرز تهیه یتیمچه ترکی

مواد اولیه و طرز تهیه یتیمچه ترکی تفاوت چندانی با نسخه تهرانی آن ندارد تفاوت اصلی در مواد اولیه است. ترک زبانان تبریز، اردبیل و ارومیه بعد از تفت دادن سیر و پیاز یزی در حدود ۲۰۰ گرم فیله مرغ را خرد کرده و به تابه اضافه می‌کنند سایر مراحل درست مانند یتیمچه تهرانی ادامه پیدا می‌کند. 

ترک‌ها و بسیاری از دیگر مردم ایران در تهیه یتیمچه از مرغ یا گوشت تکه‌ای و یا گوشت چرخ کرده استفاده می‌کنند. طرز تهیه یتیمچه با گوشت نیز مانند یتیمچه ترکی است و گوشت به پیاز و سیر اضافه می‌شود. مدت زمان پخت غذا با توجه به نوع گوشت مصرفی متفاوت خواهد بود.

3. طرز تهیه یتیمچه مشهدی

مشهدی‌ها ر طبخ یتیمچه از حبوبات نیز استفاده می‌کنند. آنها به ازای موادی که قبلاً با شما به اشتراک گذاشتیم عدس،لوبیا و نخود را نیز به این غذا اضافه می‌کنند. نیشابوری‌ها و مشهدی‌ها از هر حبوبات یک دوم پیمانه برای طبخ این غذا خیس می‌کنند. مردم این دیار در طبخ یتیمچه از سیب زمینی، فلفل دلمه‌ای و رب گوجه فرنگی استفاده نمی‌کنند.

برای طبخ یتیم چه در خراسان ابتدا حبوبات پخته می‌شود و سپس بادمجان‌ها سرخ می‌شوند و بعد از تفت دادن سیر و پیاز حبوبات به تابه اضافه شده و با مقداری آب می‌پزد. سپس بادمجان سرخ شده و گوجه فرنگی به تابه اضافه شده و غذا تا زمانی که آب آن کاملاً تبخیر شود روی حرارت باقی می‌ماند. معمولا یتیمچه نیشابوری با کشک و پیاز داغ سرو می‌شود.

4. یتیمچه شیرازی

شیرازی‌ها یتیمچه را مانند تهرانی‌ها و کاشانی‌ها به صورت کاملاً گیاهی و بدون گوشت می‌پزند. تنها تفاوت در استفاده از کدو است. شیرازی‌ها به جای بادمجان از کدو در تهیه این غذا استفاده می‌کنند.

5. یتیمچه اراکی

به نظر می‌رسد ذائقه اراکی‌ها و تهرانی‌ها شباهت‌های زیادی داشته باشد، اراکی‌ها نیز در تهیه یتیمچه مانند تهرانی‌ها عمل می‌کنند تنها تفاوت این است که آنها در کنار بادمجان کدو و گردوی خرد شده نیز به ترکیب اضافه می‌کنند.

6.  طرز تهیه یتیمچه بادمجان شمالی

شمالی‌ها ذوق و سلیقه بسیار زیادی در طبخ غذا با بادمجان دارند. پیشتر طرز تهیه ملاقورمه مازندرانی را بررسی کردیم که یک غذای خوشمزه گیاهی به شمار می‌رود. مردم خطه شمال این غذا را شبیه به تهرانی‌ها استفاده می‌کنند البته سیب زمینی و فلفل دلمه را از آن حذف می‌کنند و در پایان پخت یک یا چند عدد تخم مرغ به غذا اضافه می‌کنند و اجازه می‌دهند تخم مرغ‌ها بسته شود و سپس آن را سرو می‌کنند.

نکاتی برای خوشمزه تر شدن یتیمچه

در این بخش نکاتی برای خوشمزه شدن یتیمچه با شما به اشتراک می‌گذاریم:

• هنگام انتخاب بادمجان بادمجان‌هایی را انتخاب کنید که پوست سیاه و براقی دارند و دانه‌های داخل آنها کم است.
• می‌توانید به جای روغن از کره برای تهیه این غذا استفاده کنید. 
• برای اینکه یتیمچه شما مجلسی تر باشد می‌توانید همه مواد اولیه را جداگانه تفت بدهید و سپس آنها را به ترکیب سیر و پیاز اضافه کنید.
• شما می‌توانید برای اینکه طعم غذا دودی باشد بادمجان‌ها را کباب کرده و بعد خرد کنید و به غذا اضافه کنید.
• اگر عطر گیاهان معطر را دوست دارید می‌توانید کمی گشنیز یا پیازچه خرد شده به این غذا اضافه کنید.
• با توجه به ذائقه خود می‌توانید در پایان کمی آبلیمو یا آب نارنج به غذا اضافه کنید و آن را کمی ترش سرو کنید.
• یتیمچه غذای بسیار ساده‌ای است اما دم کردن زعفران و اضافه کردن زعفران دم کرده به علاوه دارچین این غذا را خوش عطر و طعم‌تر می‌کند.
• شما می‌توانید روغن را به کلی از این غذا حذف کنید و تمام مواد اولیه را در تابه به صورت لایه لایه بچینید و در پایان یک تا دو لیوان آب به آن اضافه کنید و اجازه دهید مواد بپزد به این ترتیب شما یک یتیمچه رژیمی یا آب پز خواهید داشت که بسیار سالم است.

این غذا را می‌توانید به همراه برنج یا نان سرو کنید. پیشنهاد ما تهیه نان خمیر ترش و تجربه خوردن یتیمچه به همراه این نان خوش طعم است.

در پایان 

تهیه غذاهای سالم وظیفه بسیار ارزشمندی است که خلق و خو، سلامت و روحیه اعضای خانواده را تحت تاثیر قرار می‌دهد. انتخاب یتیمچه به عنوان یک غذای گیاهی سیار هوشمندانه است و وعده غذایی سالم و سبکی را در اختیار خانواده شما قرار می‌دهد. در این مقاله شما را با شش روش برای تهیه این غذای سنتی آشنا کردیم امیدواریم از تهیه آن لذت ببرید. برای تهیه یک یتیمچه مجلسی، دست و دلباز باشید و کمی از زعفران اصلی که برای مهمانی‌های خاصتان تهیه می‌کنید را دم کنید و به غذا اضافه کنید. 

برای ما بنویسید که اهل کجا هستید و در شهر شما یتیمچه به چه شکلی تهیه و سرو می‌شود؟ 

منتظر خواندن پیام‌های شما و آشنا شدن با فرهنگ غذایی مردم سراسر کشور عزیزمان هستیم.

سؤالات متداول

میزان کالری یتیمچه چقدر است؟

هر ۱۰۰ گرم یتیمچه بدون گوشت که به روش تهرانی تهیه شده باشد، ۹۰ کالری دارد.

 یتیمچه اصالتا غذای کجاست؟

یتیمچه غذای محلی ترک زبانان است که به تدریج توسط شهرهای دیگر و با دستور پخت‌های متفاوت رواج پیدا کرد.

چرا یتیمچه من تلخ می‌شود؟

 یتیمچه به دلیل تلخ بودن بادمجان است هنگام تهیه بادمجان آن‌هایی را انتخاب کنید که پوست تیره‌تری دارند این مدل بادمجان‌ها دانه‌های کمتری دارند و تلخی کمتری دارند برای اطمینان بادمجان‌ها را در آب نمک بخیسانید تا تلخی آنها گرفته شود.