
قیمه نثار یکی از غذاهای اصیل ایرانی و مخصوص شهر قزوین است که جایگاه ویژهای در سفرههای مجلسی، مهمانیها و مراسم سنتی دارد. ترکیبی از گوشت گوسفندی، خلال بادام و پسته، زرشک، زعفران و برنج ایرانی، این غذا را به یکی از خوشعطرترین و پرطرفدارترین غذاهای سنتی تبدیل کرده است. قیمه نثار اصیل قزوین نهتنها به دلیل طعم بینظیر، بلکه به خاطر رنگ، تزئین و رایحهی دلنشینش، شناختهشده و محبوب است. برای تهیه این غذای سنتی، رعایت ترتیب مواد، استفاده از ادویههای مناسب و زمانبندی دقیق پخت بسیار مهم است. در این مقاله از زرچین، از روش تهیه قیمه نثار اصیل قزوین میگوییم و نکات طلایی برای خوشطعمتر شدن این غذای مجلسی را بررسی خواهیم کرد.
مواد لازم برای تهیه قیمه نثار اصیل قزوین
مواد اولیهای که برای قیمه نثار مورد نیاز است باید تازه و باکیفیت باشند. گوشت گوسفندی تازه، خلال پسته و بادام مرغوب، برنج ایرانی عطری و زعفران دمکرده اصل، پایههای اصلی این غذا هستند. استفاده از پیاز سرخشده طلایی، دارچین، هل، زردچوبه و جوز هندی هم عطر و طعمی منحصربهفرد به خورشت میبخشند. ترکیب نهایی خورشتی غلیظ، خوشرنگ و معطر است که روی برنج سفید ریخته میشود و با زرشک و مغزیجات تزئین میشود.
جدول مواد اولیه و مقادیر پیشنهادی
ماده غذایی | مقدار مورد نیاز برای ۴ نفر |
---|---|
گوشت گوسفندی خرد شده | ۴۰۰ گرم |
برنج ایرانی | ۳ پیمانه |
پیاز بزرگ | ۲ عدد |
خلال بادام و پسته | هر کدام ۵۰ گرم |
زرشک | ۵۰ گرم |
زعفران دمکرده | ۳ قاشق غذاخوری |
چوب دارچین | ۱ تکه کوچک |
هل، جوز هندی، زردچوبه | به میزان لازم |
مراحل تهیه قیمه نثار قزوینی
در ابتدا پیازها را خرد کرده و در روغن سرخ کنید تا طلایی شوند. گوشت خردشده را به پیاز اضافه کرده و کمی تفت دهید. سپس زردچوبه، هل و چوب دارچین را اضافه کنید. پس از آنکه گوشت کمی سرخ شد، مقدار کمی آب جوش افزوده و اجازه دهید خورشت با شعله ملایم بپزد. در نیمهراه پخت، کمی زعفران دمکرده و نمک به خورشت اضافه کنید تا طعم آن عمیقتر شود.
برنج را با روش آبکش تهیه کرده و خلال بادام و پسته را همراه زرشک با کمی زعفران در روغن جداگانه تفت دهید. در هنگام سرو، خورشت گوشت را روی برنج ریخته و با مخلوط مغزیجات و زرشک تزئین کنید. طعم نهایی این غذا ترکیبی از شیرینی ملایم مغزها و ترشی زرشک است که با رایحه زعفران هماهنگ میشود.
جدول زمانبندی مراحل پخت
مرحله پخت | زمان تقریبی مورد نیاز |
---|---|
آمادهسازی مواد اولیه | ۲۰ دقیقه |
پخت گوشت | ۶۰ تا ۹۰ دقیقه بسته به نوع گوشت |
دمکردن برنج | ۴۰ دقیقه |
تفت دادن تزئینات | ۱۰ دقیقه |
زمان کلی آمادهسازی | حدود ۲ ساعت |
نکات طلایی برای طعم بهتر قیمه نثار
یکی از مهمترین نکات، استفاده از گوشت گوسفندی تازه است؛ چراکه گوشت مانده، طعم غذا را تحتتأثیر قرار میدهد. همچنین تفت دادن مغزیجات با زعفران بهجای اضافهکردن مستقیم آنها به غذا، باعث حفظ بافت و عطر آنها میشود. استفاده از زرشک تازه و کمنمک نیز طعم بهتری به غذای نهایی میدهد. از دیگر نکات مهم، استفاده از زعفران اصل و دمکرده در چند مرحله است تا رنگ و عطر بهخوبی در تمام بخشهای غذا پخش شود. اگر بخواهید طعم قیمه نثار اصیل قزوین را همانطور که در سفرههای سنتی قزوینیها وجود دارد تجربه کنید، رعایت این جزئیات حیاتی است.
طرز تهیه قیمه نثار قزوین رستورانی
در تهیه قیمه نثار قزوین به سبک رستورانی، دقت زیادی در تزئین، غلظت خورشت و عطر غذا بهکار میرود. برخلاف نسخههای خانگی که ممکن است سادهتر پخته شوند، در نسخه رستورانی از زعفران بیشتری استفاده میشود تا ظاهر غذا درخشانتر باشد. مغزیجات مثل خلال بادام و پسته پیش از استفاده در گلاب و زعفران خیسانده میشوند تا طعم بهتری داشته باشند.
همچنین در نسخه رستورانی، خورشت باید بدون آب اضافه و بهصورت غلیظ و روغنانداخته باشد. گوشتها بهصورت منظم خرد میشوند و در اغلب موارد از گوشت راسته یا سردست باکیفیت استفاده میشود. نسبت برنج به خورشت دقیقتر بوده و معمولاً برنج قالبی سرو میشود.
فرق قیمه نثار با مرصع پلو
قیمه نثار و مرصع پلو هر دو از غذاهای مجلسی و تزئینشده هستند اما تفاوتهای اساسی دارند. قیمه نثار دارای بخش خورشتی است و برنج آن با خورشت گوشت مخلوط نمیشود بلکه جداگانه پخته شده و خورشت روی آن ریخته میشود. در حالی که مرصع پلو اغلب با گوشت مرغ یا گوشت پختهشده و بدون خورشت تهیه میشود و مواد بهصورت لایهای با برنج ترکیب میشوند.
از نظر طعم، قیمه نثار طعمی متمایل به قیمه دارد و از زرشک، مغزیجات، زعفران و ادویههای گرم استفاده میشود. مرصع پلو طعمی شیرینتر دارد و اغلب از کشمش، خلال پرتقال شیرینشده و گلاب در آن استفاده میشود. تفاوت در سبک تزئین و نوع گوشت بهکار رفته نیز از دیگر تمایزهاست.
طرز تهیه قیمه نثار برای ۴ نفر
برای تهیه قیمه نثار اصیل قزوین برای ۴ نفر، باید از حدود ۴۰۰ گرم گوشت گوسفندی تازه استفاده شود. سه پیمانه برنج ایرانی معطر، دو عدد پیاز متوسط، پنجاه گرم زرشک، پنجاه گرم خلال بادام و پسته، و سه قاشق غذاخوری زعفران دمکرده برای پخت لازم است. ابتدا گوشت را با پیاز سرخ کرده و با ادویهجات میپزیم تا خوب جا بیفتد.
برنج را بهصورت آبکش تهیه کرده و مغزیجات را در کمی روغن، گلاب و زعفران تفت میدهیم. در مرحله پایانی، برنج را در دیس کشیده و خورشت را روی آن ریخته و با زرشک و مغزیجات تزئین میکنیم. با رعایت دقیق زمان پخت و استفاده از مواد تازه، میتوان یک قیمه نثار قزوینی خوشعطر و مجلسی تهیه کرد.
پرسشهای پرتکرار
۱. آیا قیمه نثار نوعی خورشت است یا پلو؟
قیمه نثار ترکیبی از خورشت و پلو است؛ خورشت قیمهمانند آن روی برنج سفید سرو میشود و از این نظر به قیمه سنتی شباهت دارد، اما تزئینات و ادویهجات خاص، آن را از قیمه معمولی متمایز میکند.
۲. میتوان از گوشت مرغ هم در تهیه قیمه نثار استفاده کرد؟
بله؛ در برخی نسخههای خانگی، از گوشت مرغ بهجای گوشت قرمز استفاده میشود، اما برای حفظ اصالت و طعم اصلی قیمه نثار قزوینی، گوشت گوسفندی توصیه میشود.
۳. چرا قیمه نثار قزوین با سایر قیمهها فرق دارد؟
به دلیل استفاده از مغزیجات، زرشک، زعفران فراوان، ادویههای معطر و تزئینات خاص، قیمه نثار رنگ و طعمی متفاوت از سایر انواع قیمه دارد.
۴. آیا این غذا مناسب مجالس رسمی است؟
بله؛ قیمه نثار بهعنوان یک غذای رسمی و مجلسی شناخته میشود و در مراسم سنتی قزوین بسیار پرکاربرد است.