آموزش کاشت و پرورش زعفران

منتشر شده در تاريخ : سه شنبه ۱۰ اسفند ۱۴۰۰ ، مدت زمان مطالعه : 8 دقيقه

هدف ما از ارائه این عنوان بررسی و بازگو کردن راه و طریقه کاشت و پرورش زعفران است. از آنجایی که شیوه‌ها و ویژگی‌ها یکسان است -به علت کاربرد بیشتر- پرورش زعفران در گلخانه را مورد شرح قرار می‌دهیم تا در صورت تمایل امکان کاشت و پرورش برای شما در درصد بالاتری وجود داشته باشد. اما خرید زعفران از فروشگاه های معتبر روش بی درد سر تری است.

 

پرورش زعفران در گلخانه

گلخانه زعفران در بسیاری از کشور‌ها و حتی در ایران منبع اصلی تامین زعفران دنیا محسوب می‌شود، کارشناسان زیادی روی بهره‌وری و کارایی گلخانه‌ها، روش جدید آن و روش بسیار متفاوت کشت زعفران کار می‌کنند که بیشتر گلخانه‌داران زعفران به آن پایبند هستند.

 

 

بررسی کشت زعفران در گلخانه

در کشت زعفران گلخانه‌ای مهمترین فاکتورها نور، دما و رطوبت است که همه آن‌ها باید کاملاً تنظیم شوند. نکته مهم این است که پیاز زعفران هرگز نباید مستقیماً با آب در تماس باشد و آب مورد نیاز خود را فقط از طریق دستگاه‌های مرطوب کننده با استفاده از دستگاه‌های مرطوب کننده اتوماتیک تأمین کنید.

کشت گلخانه‌ای زعفران در سال‌های اخیر به ویژه در ایران رواج یافته است. برخی کشاورزان از راندمان تولید سه کیلوگرم زعفران خشک به ازای هر تن پیاز زعفران در سال‌های اولیه ساخت گلخانه خبر داده‌اند.

 

مزایای کشت زعفران در گلخانه

1. برداشت آسان
2. هزینه پایین تولید
3. کمبود آب
4. زعفران تولید شده با عیار بالا
5. با تنظیم رطوبت، دما و نور ورودی به محیط گلخانه زعفران، رشد پیازها را کنترل کنید.

 

 

عیار زعفران

بر اساس مطالعات انجام شده توسط تکنسین‌های متخصص در آزمایشگاه، عیار زعفران (کروسین) کشت شده در گلخانه زعفران حداقل 265 است، در حالی که زعفران با عیار تولید 320 در این محیط قابل مشاهده است. عیار زعفران یکی از مهمترین فاکتورهای خرید زعفران است.

 

شرایط و تجهیزات مورد نیاز برای کشت گلخانه‌ای زعفران

1. محیط بسته مانند انبار
2. زمین زراعی برای انتقال پیاز به خاک پس از گلدهی
3. رطوبت ساز
4. بخاری
5. کولر
6. قفسه‌
7. بشقاب‌های چوبی برای قرار دادن پیاز زعفران
 

 

مراحل کشت گلخانه‌ای زعفران

 

مرحله اول

پیازهای مرغوب و درشت را آماده کنید
برای تهیه پیاز زعفران باید پیاز درشت را در اواسط خرداد به وزن بیش از 15 گرم تهیه کنید.
تهیه پیاز ضعیف و سبک عملکرد تولید زعفران را به شدت کاهش می‌دهد، بنابراین توصیه می‌شود از پیاز کمتر از 15 گرم در گلخانه زعفران استفاده نشود.

پس از تهیه پیاز در حوالی خرداد ماه، پیازها را باید تا اوایل شهریور در محیطی کاملا خنک و دور از نور خورشید نگهداری کنید. در این مدت رطوبت به پیاز نرسد و دمای محیط پیاز حداکثر 13 درجه سانتیگراد باشد. برای جلوگیری از رشد و شکستن خواب تابستانی باید بالای صفر باشد.

 

مرحله دوم

آماده سازی سالن کشت زعفران
در این مرحله باید مکانی مسقف و سالم برای کاشت پیاز تهیه شود.

شرایط محل کشت زعفران در گلخانه زعفران

1. محیط زیست باید به دور از آلودگی‌های محیطی باشد.
2. دارای پنجره جهت هوادهی و کنترل دما و رطوبت.
3. برای خنک سازی سالن باید از کولر استفاده کرد تا دستگاه موجود بتواند محیط را تا دمای 13 درجه سانتیگراد بالای صفر خنک کند.
4. سالن باید مجهز به بخاری فن دار برای گرم شدن محیط در مرحله برداشت گل باشد.

پس از آماده سازی محل مورد نظر باید قفسه‌های کف (4 یا 5 طبقه) با ارتفاع 40 تا 50 سانتی متر ساخته شود. در کنار قفسه‌ها باید کفپوش‌های چوبی به طول و عرض 100 سانتی متر در 70 سانتی متر در نظر گرفته شود.

این سه قفسه می‌تواند از چوب و همچنین فلز ساخته شود. عرض قفسه‌ها باید حداکثر 70 سانتی متر باشد و فاصله قفسه‌ها برای استفاده به عنوان راهرو 80 سانتی متر کافی باشد.

در سالن پرورش گلخانه زعفران در زمینی به مساحت 100 متر مربع با قفسه های 5 طبقه به 6 تن پیاز زعفران نیاز است.

 

مرحله سوم

انتقال پیاز زعفران به سالن کشت

ضد عفونی سالن

قبل از انتقال پیاز به داخل سالن، سالن با مواد ضدعفونی کننده ضدعفونی شود و از ورود مواد خارجی آلوده به سالن جلوگیری شود.
سپس پیازها را از یکدیگر جدا کرده و از خاک، کاه اضافی و سایر مواد اضافی پاک کنید.
پیاز زعفران را ضد عفونی کنید.

در این مرحله باید محلول قارچ کش (قارچ کش جاگذاری کنید "به نسبت دو در هزار") و کنه کش (کنه کش پروپارژتیک به نسبت یک و نیم در هزار) در مخزن تهیه و پیازها را در این محلول خیس کنید. برای چند دقیقه بگذارید تا پیازها کاملا ضد عفونی شوند.

چیدن پیاز روی زمین

پس از ضدعفونی کردن و خشک کردن پیازها در سایه، پیازها را در طبقات از پیش آماده شده چیده و کف‌ها را به سالن منتقل می‌کنند، در این مرحله که در اواخر شهریور ماه انجام می‌شود، رطوبت هوا به 80 درصد می‌رسد.

همچنین دمای محیط به مدت 7 روز زیر 13 درجه سانتیگراد نگه داشته می‌شود، این عمل با رطوبت 80 درصد باعث می‌شود پیازها از خواب تابستانی بیدار شوند و شروع به رشد کنند.

در این مرحله، پیازها شروع به بیدار شدن می‌کنند و تاج‌های خود را رشد می‌دهند. باید از رشد برگ‌های ضعیف جلوگیری کرد. این عمل با دست انجام می‌شود و از از دست دادن انرژی ذخیره شده پیاز جلوگیری می‌کند و باعث بالا آمدن آن می‌شود. 
 

برداشت گل زعفران در گلخانه

بعد از رشد همه پیازها دمای محیط را به 17 درجه سانتیگراد می‌رسانیم، این دما بهترین دما برای گلدهی زعفران است. به محض رشد اولین گل زعفران شروع به برداشت گل کنید. این روند از زمان ظهور گل به مدت 7 تا 10 روز ادامه می‌یابد تا زمانی که همه پیازها تمام گل‌های خود را تولید کنند.

هر پیاز (15 تا 20 گرم پیاز) در شرایط گلخانه‌ای زعفران به طور متوسط 12 تا 14 گل تولید می‌کند.

 

مرحله چهارم

 پیازهای زعفران را به زمین منتقل کنید.

پس از برداشت، پیازها باید در اسرع وقت به خاک از قبل آماده شده انتقال داده شود و در هنگام انتقال به زمین باید مراقب بود که برگ‌های پیاز آسیبی نبینند و همچنین در زمین مدفون نشوند. پس از انتقال پیازها به خاک باید مراحل دیگر را دقیقاً مانند کشت خاک ادامه داد و ریزمغذی‌ها و سایر عناصر گیاه را با آبیاری و محلول پاشی در اختیار گیاه قرار داد.

بسیاری از علاقه مندان فکر می‌کنند که تنها یک سالن برای کشت زعفران گلخانه‌ای مورد نیاز است در صورتی که این موضوع اصلا درست نیست. برای انتقال پیازها به مزرعه پس از شکوفه دادن زعفران باید زمینی داشته باشید. بعد از خشک کردن زعفران شما می‌توانید انواع زعفران را تولید کنید.
 

برخی از فواید سلامتی زعفران 

نشان داده شده است که زعفران در چندین بیماری خاصیت مفیدی دارد و طبق یک مطالعه مروری در سال 2015، زمان آن رسیده است که به مراحل پیشرفته‌تر مطالعه یا حتی تولید دارویی برای استفاده از زعفران در درمان افسردگی و بیماری آلزایمر بپردازیم. در ادامه به خواص زعفران می‌پردازیم.

با این حال، شواهد حمایتی بسیار ضعیف تری برای بیشتر کاربردهای پیشنهادی دیگر، از جمله پیشگیری یا درمان سرطان، کاهش کلسترول و سایر فواید قلبی عروقی، و بهبود پوست وجود دارد. در ادامه نگاهی به برخی از یافته‌ها در مورد فواید کلیدی زعفران از تحقیقات موجود می‌اندازیم:

 

افسردگی

مطالعات اولیه نشان می‌دهند که این ادویه آشپزی برای درمان اختلالات خلقی مفید است. در یک مطالعه دوسوکور و کنترل شده با دارونما در سال 2016، 60 بزرگسال مبتلا به اضطراب و افسردگی 50 میلی گرم زعفران یا دارونما دو بار در روز به مدت 12 ماه دریافت کردند.

به گفته محققان، به نظر می‌رسد زعفران تأثیر قابل توجهی بر اضطراب و افسردگی در مقایسه با کسانی که دارونما دریافت کرده بودند، داشته است.

در یک مطالعه در سال 2015 که در مجله اختلالات عاطفی منتشر شد، بزرگسالان مبتلا به اختلال افسردگی اساسی کروسین (یک ماده فعال زعفران) یا دارونما را همراه با پروزاک (فلوکستین)، زولافت (سرترالین)، یا سلکسا (سیتالوپرام)، بازجذب انتخابی سروتونین مصرف کردند. داروهای مهارکننده (SSRI) که معمولاً برای افسردگی استفاده می‌شوند.

نتایج نشان داد که گروهی که کروسین مصرف می‌کردند، نمرات خود را در ارزیابی‌های خود گزارش‌ شده در مقایسه با گروهی که دارونما مصرف می‌کردند، به‌طور قابل‌توجهی بهبود بخشیدند.

در مطالعه‌ای دیگر که در سال 2014 انجام شد و در مجله اختلالات عاطفی منتشر شد، بزرگسالان مبتلا به افسردگی خفیف تا متوسط روزانه یک مکمل زعفران یا پروزاک را به مدت شش هفته مصرف کردند.

مروری بر شش کارآزمایی بالینی با دارونما یا کنترل‌های ضد افسردگی که در Human Psychopharmacology در سال 2014 منتشر شد، به این نتیجه رسید که «تحقیقات انجام‌شده تا کنون پشتیبانی اولیه را برای استفاده از زعفران برای درمان افسردگی خفیف تا متوسط ارائه می‌دهد».

نویسندگان دریافتند که عصاره زعفران در مقایسه با دارونما اثر درمانی زیادی دارد و به اندازه داروهای ضد افسردگی موثر است.
با این حال، هنگامی که در یک مطالعه 2018 بر روی نوجوانان با علائم خفیف تا متوسط مورد مطالعه قرار گرفت، بهبود علائم اضطراب و افسردگی که نوجوانان پس از مصرف 14 میلی گرم زعفران دو بار در روز به مدت هشت هفته گزارش کردند، به طور متناقضی توسط والدین آن‌ها تأیید شد.

 

مدیریت کاهش وزن و اشتها

هنگامی که از مکمل‌های زعفران به عنوان کمکی برای کاهش وزن استفاده می‌شود، ظاهراً اشتها را کاهش داده و هوس را پایین می‌آورد. برخی از طرفداران پیشنهاد می‌کنند که زعفران سطح سروتونین مغز را افزایش می‌دهد و به نوبه خود، به جلوگیری از پرخوری اجباری و افزایش وزن مرتبط کمک می‌کند.

بر اساس یک مطالعه کوچک که در سال 2010 در تحقیقات تغذیه منتشر شد، عصاره زعفران به‌عنوان وسیله‌ای برای کنترل غذای اجباری نشان داده شده است. 

برای این مطالعه، زنان سالمی که دارای اضافه وزن خفیف بودند، هر روز به مدت هشت هفته یا یک مکمل حاوی زعفران یا دارونما مصرف کردند. دریافت کالری نامحدود بود.

نتایج مطالعه نشان داد که اعضای گروه زعفران در مقایسه با اعضای گروه دارونما کاهش قابل توجهی در میان وعده و کاهش قابل توجهی در وزن بدن داشتند. نویسندگان این مطالعه خاطرنشان می‌کنند که اثرات ظاهراً بهبود خلق و خوی زعفران می‌تواند به کاهش دفعات میان وعده کمک کند.

باتوجه به فواید و تعاریفی که از زعفران ذکر شد پرورش و کشت زعفران می‌تواند یک کسب‌وکار عالی برای شما به همراه داشته باشد.