چگونه زرشک را نگهداری کنیم؟

منتشر شده در تاريخ : سه شنبه ۱۷ اسفند ۱۴۰۰ ، مدت زمان مطالعه : 8 دقيقه

یکی از مسائل مهم در انبار کردن و نگهداری مواد خوراکی نحوه درست نگهداری از آن ها است. شاید در وهله اول این عمل بسیار ساده و سطحی به نظر برسد اما همین عمل به ظاهر ساده باید طوری انجام بگیرد که ماده خوراکی خراب نشود و در بازه زماني که به مصرف نمی‌رسد سالم و حتی در مواردی تازه باقی بماند! بررسی کامل گیاه زرشک به ما کمک می‌کند تا آن را به شیوه درست نگهداری کنیم.

یکی از مواد خوراکي که در دنیای امروز، به خصوص کشور ما محبوبیت زیادی دارد و به این جهت نگه داری از آن مسئله مهمی تلقی می‌شود زرشک است. 

ابتدا بهتر است کمی راجع به " زرشک " بیشتر بدانیم و پس از دانستن اهمیت آن مشتاق تر به نحوه درست نگهداری از آن بپردازیم. 
می‌دانیم که اصلی ترین کاربرد و نوع مصرف زرشک در خانه ها و حتی مراکز خدماتی از جمله رستوران ها، هتل ها و.. استفاده از آن در پخت یکی از غذا های محبوب و اصیل ایرانی به نام زرشک پلو است.

اگر روش صحیح نگهداری زرشک را ندانیم این غذا کیفیت و محبوبیت خود را از دست می‌دهد چرا که چنانچه از نام غذا پیداست زرشک اصلی ترین عامل پخت این غذا محسوب می‌شود. 
 

طرز تهیه زرشک پلو

 

حال که سخن از زرشک به میان آمد بد نیست دستور پخت زرشک پلو را نیز ذکر کنیم. اما می‌دانیم که دستور پخت هر غذایی در کشور ما استان به استان و حتی گاهی آشپز به آشپز متفاوت است؛ یعنی این‌گونه است که طرز تهیه بسیاری از غذاها فقط به یک دستور و یک روش ختم نمی‌شود، از این رو ما در ادامه دو دستور پخت مطرح زرشک پلو را برای شما شرح می‌دهیم.

روش اول طرز تهیه زرشک پلو

در حقیقت بهترین روش برای پخت زرشک پلو این است که شما ابتدا زرشک را به مقدار نیاز خود و تعداد افراد تمیز کنید، سپس بعد از شستشوی مناسب آن‌ها را در یک قابلمه یا ماهیتابه ریخته و تا نصف یک انگشت بیشتر بر روی آن آب بریزید و بسته به مقدار زرشک به آن شکر اضافه کنید، (ظرف مورداستفاده جهت پختن زرشک‌ها در آب و شکر می‌تواند هر ظرفی باشد و جنس و اندازه آن تفاوت چندانی در طبخ ندارد.)

در ادامه باید ذکر شود که مهم‌ترین تکنیک در این قسمت این است که صبر کنید تا آب درون ظرف کاملاً جوش بیاید تا شکر جذب زرشک شود؛ چرا که در صورت آبکش کردن مقدار زیادی از شکر اضافه شده به زرشک از دست می‌رود که این عمل سبب می‌شود که طعم اصلی غذا آن‌طور که باید خوشمزه و دل‌چسب نباشد.

پس از آن زرشک را در تابه با مقداری روغن تفت داده و به برنج آبکش شده خود اضافه کنید؛ یعنی در آن قسمت که برنج را آبکش کرده‌اید و برای دم کشیدن آماده است زرشک را با آن مخلوط‌کنید و در این مرحله برنج شما آماده پخت و دم کشیدن است، اما در این قسمت میل خودتان است که زعفران را از قبل دم کرده و به‌صورت کلی به همراه زرشک به برنج اضافه کنید یا بگذارید در نهایت جهت تزئین زعفران را مورداستفاده قرار دهید.

در نهایت قطعاً پختن برنج و تزئین کردن آن عملی است که خودتان به‌خوبی از عهده آن بر می‌آیید.

 

روش دوم طرز تهیه زرشک پلو

این مورد بیشتر مناسب عنوان (زرشک پلو با مرغ) است و تقریباً نمی‌توان گفت که این دستور پخت یک زرشک‌پلوی اصیل ایرانی است؛ چرا که در این روش شما تنها برنج ساده را طبخ می‌کنید و از زرشک، زعفران و مرغ سرخ‌شده جهت تزئین آن استفاده می‌کنید. البته بسیاری هل و خلال پسته نیز به آن موارد گفته‌شده برای تزئین اضافه می‌کنند که طعم و عطر غذای شما را دلپذیرتر می‌کند.

 

زرشک چه ویتامین هایی دارد؟

ویتامین های موجود در زرشک بسیار زیاد است. از خواص زرشک می‌توان به درمان فشار خون بالا ، کلسترول ، دیابت، انواع عفونت و التهاب ، سرماخوردگی و همچنین اختلالات گوارشی اشاره کرد. و همینطور زرشک دارای چهار درصد قند، شصت و پنج درصد اسید مالیک و اسید تارتاریک و صمغ است.

آلکالوئیدهای بسیاری نظیر بربرین، بربامین و اکسیاکانتین در زرشک موجود است که در نقش مهمی در خواص غذایی و دارویی این گیاه ایفا می‌کنند. همچنین زرشک سرشار از کربوهیدرات، فیبر و چندین ویتامین و مواد معدنی دیگر است.

علاوه بر این زرشک سرشار از بربرین است، یک ترکیب گیاهی منحصر به فرد که ممکن است با چندین فواید سلامتی ارتباط داشته باشد. بربرین عضوی از خانواده آلکالوئیدها است، گروهی از ترکیبات که به دلیل اثرات درمانی، بسیار بین عموم شناخته شناخته شده است.

زرشک حاوی ویتامین B، ویتامین C و روی است که هرکدام فواید و خواص بسیاری را در خود جای داده اند و در صدر لیست ویتامین های ضروری و مورد نیاز برای بدن قرار دارند.

علاوه بر این ویتامین ها زرشک مقدار زیادی روی، منگنز و مس را دارا است که همگی از مواد معدنی کمیاب هستند و نقش مهمی در ایمنی و پیشگیری از بیماری دارند. و نکته جالب اینجاست که رنگ قرمز روشن، از آنتوسیانین ها ناشی می‌شود.

 

فواید زرشک سیاه برای کبد 

زرشک سیاه تاثیر به سزایی در بهبود کبد چرب و کاهش چربی خون دارد، چرا که مصرف آب زرشک موجب نصف شدن یا حتی در مواردی رسیدن به حد نرمال چربی می‌شود، البته میزان تغییر پس از مصرف آب زرشک در آقایان و خانمها به دلیل تفاوت جنسیت کمی متفاوت است اما در هر دو جنس کاهش چشم گیری مشاهده می‌شود که نشان دهنده خاصیت و عملکرد مهم زرشک در فعالیت و سازوکار های دستگاه های بدن است.

همانطور که گفته شد زرشک سیاه سبب بهبود عملکرد کبد می‌شود و در یک مطالعه تحقیقاتی، اثر بربرین، ترکیب گیاهی که در زرشک موجود است، بر بیماران مبتلا به کبد چرب غیر الکلی مورد بررسی قرار گرفت.

مشاهده شد که بربرین طبیعی شرایط بیماری کبد چرب غیر الکلی و همچنین اختلالات متابولیک مرتبط را بهبود می‌بخشد. اثر درمانی بربرین بر روی کبد چرب می‌تواند به دلیل تنظیم مستقیم آن در متابولیسم چربی کبد باشد.

ارزش غذایی زرشک به اندازه صد گرم بدین شرح است: 316 کالری / 306 گرم پروتئین/ 63.9 گرم کربوهیدرات/ 3.5 گرم چربی / 24 میلی گرم ویتامین C

 

طرز تهیه آب زرشک و فواید آن 

چنانچه مشاهده کردید، زرشک خواص گوناگونی دارد و مانند تمامیه اقلام برای بدن ضروری است، یکی دیگر از راه های مصرف آن تهیه آب زرشک خوراکی از زرشک پلویی یا زرشک سیاه است که در فروشگاه ها جهت خرید زرشک و استفاده موجود است اما قطعا کیفیت آب زرشک دست ساز و خانگی را ندارد، به این منظور طرز تهیه آب زرشک اینگونه است که در ظرفی غیر فلزی به مدت یک شبانه روز زرشک ها را بخیسانید.

به ازای هر 250 گرم زرشک یک پیمانه آب به آن اضافه کنید، در این صورت آب زرشکتان غلیظ می‌شود و می‌توانید هنگام نوشیدن به آن آب اضافه کنید و یا به ازای هر 250 گرم زرشک شش پیمانه آب اضافه کنید.

درب ظرف را ببندید و زرشک و آب آن را پس از گذشت 24 ساعت داخل مخلوط کن بریزید و آن را برای 30 ثانیه با دور متوسط، مخلوط نمایید. توجه کنید که بیش از سی ثانیه زرشک را مخلوط نکنید چرا که مخلوط کردن زیاد سبب خرد شدن کامل زرشک می‌شود، برای جدا کردن تفاله زرشک محتویات درون مخلوط کن را از پارچه یا صافی ریز عبور دهید و با کمی فشردن همه آب را خارج کنید. در نهایت آب زرشک شما آماده است.

از فواید آب زرشک همانطور که گفته شد می‌توان به درمان کبد چرب و همینطور کاهش وزن و لاغری اشاره کرد، البته مصرف آن باید تداوم داشته باشد تا تاثیر خود را بگذارد، نوشیدن یک لیوان صبح و یک لیوان شب آب زرشک مناسب است، البته بهتر است که روزانه سه فنجان، یک تا نیم ساعت قبل از غذا مصرف شود. 
 

 

آموزش کاشت زرشک

به منظور کاشت زرشک باید از خاکی با زهکشی خوب و دارای PH شش الی هفت و نیم استفاده کنید. زرشک نیاز به آفتاب کامل یا نیمه سایه دارد تا خیلی خوب به مرحله رشد برسد.

درختچه‌ های زرشک به نگهداری بیش از اندازه نیازی ندارند و تنها کافی است با هرس سبک، شکل آن را حفظ کنید. و همچنین یک پناهگاه کوچک چوبی، می‌تواند از کوبیدن باد بوته زرشک شما به اطراف و نیز از بادسوختگی آن نیز جلوگیری کند.

علاوه بر این می‌توانید مواد کرفس را دور یک مانع چوبی بپیچید تا بوته خود را از باد در امان نگه دارید. و به این ترتيب شما می‌توانید زرشک بکارید!

اکنون می‌توانیم به مهم ترین بخش مقاله یعنی نگهداری از زرشک بپردازیم، همانطور که گفتیم زرشک یک گیاه مهم و ضروری است که در زندگی و برنامه غذایی هر شخص جزو نیاز های ضروری محسوب می‌شود، بنابراین اکنون می‌توانیم نحوه صحیح نگهداری از این گیاه ارزشمند را شرح دهیم. 
 

 

نحوه نگهداری صحیح زرشک

مطمئنا نحوه نگهداری هر ماده ای بسته به حجم آن متفاوت است، اما روشی که به همه از جمله خانم های خانه دار کمک می‌کند تا زرشک را در بهترین شرایط نگه داری کنند، به این ترتیب است:

ابتدا زرشک ها را پاک کنید، و سپس آنها را خوب بشویید و خشک کنید. و در نهایت آنها را درون ظرف ها یا نایلکس های مورد نظر بریزید و در پایین ترین طبقه یخچال فریزر نگهداری کنید، در این صورت حتی پس از دو سال زرشک های شما به همان رنگ و قوت اولیه باقی می‌‌مانند و هرگز سیاه نمی‌شوند، البته عده ای باور دارند که نیازی به فریزر نیست و همان نگهداری در یخچال کفایت می‌کند اما در محیط یخچال نیز پس از گذشت زمان باز هم چنین مشاهده می‌شود که زرشک ها سیاه می‌شوند و آن مرغوبیت و کیفیت اولیه خود را از دست داده اند!